Portaal:Bestuurskunde

Bestuurskunde?

Bestuurskunde (Engels: Public Administration) houdt zich bezig met besturen, met het richting geven aan ontwikkelingen in de samenleving. De overheid speelt daarbij een belangrijke rol, omdat deze instantie in de moderne rechtsstaat de taak heeft toegewezen gekregen om die sturing te verrichten. De bestuurskunde bestudeert de overheid in alle lagen, van stadsdeel, gemeente, provincie en Rijk tot internationale organisaties als de VN, NAVO en de Europese Unie. Maar de overheid doet dat niet alleen. Wil men allerlei maatschappelijke problemen aanpakken en wil men de samenleving in de goede richting sturen, dan moeten ook andere partijen aan die sturing meedoen, zoals het bedrijfsleven, individuele burgers en de Civil society. Voor die sturing van de samenleving wordt gebruik gemaakt van allerlei instrumenten: wetten, regelingen, subsidies, heffingen, voorlichting, plannen, enzovoort. De bestuurskunde gebruikt daarom ook kennis uit verschillende gerelateerde wetenschappelijke disiciplines, zoals de sociologie, politicologie, economie en rechtsgeleerdheid.

Uitgelicht

Niccolò Machiavelli

Niccolò Machiavelli (Florence, 3 mei 1469 - aldaar, 21 juni 1527) was een Italiaanse politicus en filosoof. Op 28 mei 1498 werd hij hoofd van de Tweede Kanselarij van de Grote Raad van Florence, zijn voornaamste publieke functie, waaruit hij eind 1512 ontzet werd.

Het jaar daarna, in 1513, schreef hij Il Principe (De vorst), een boek dat nog steeds gelezen wordt. De hoofdmoot van het boek wordt gekenmerkt door utilistisch denken: het doel heiligt de middelen. Dit is het tegenovergestelde van de deontologie, die kijkt naar de ethische aanvaardbaarheid van de middelen. Omvangrijker en misschien ook belangrijker dan Il Principe zijn de Discorsi, voluit de Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio (Verhandelingen over de eerste tien boeken van Titus Livius). Het is niet precies bekend wanneer deze Discorsi geschreven zijn, maar Machiavelli's eigen verwijzing ernaar in zijn Il Principe (hoofdstuk II) geeft aan dat de Discorsi reeds voor 1513 geschreven moeten zijn.

Lees verder

[bewerk]

Belangrijke begrippen in de bestuurskunde

• Beleid -
• Bestuur -
• Bureaucratie -
• Civil society -
• Effectiviteit -
• Evaluatie -
• Haalbaarheid -
• Implementatie -
• Legitimiteit -
• Leiderschap -
• Media -
• Organisatiestructuur -
• Organisatiecultuur -
• Overheid -
• Publiek Private Samenwerking -
• Rechtvaardigheid -
• Samenwerking -

Basisdisciplines

• Sociologie -
• Economie -
• Rechten -
• Politicologie -
• Psychologie -

Stromingen/Bekende theorieën

• Contingentietheorie -
• Garbage Can Model -
• Governance -
• Incrementalisme -
• Institutionalisme -
• New Public Management -
• Postmodernisme -
• Public choice -
• Street-level bureaucracy -

Belangrijke namen in de bestuurskunde

• Graham Allison -
• Michel Crozier -
• Robert Dahl -
• Anthony Downs -
• Henri Fayol -
• Frank J. Goodnow -
• Luther Gulick -
• Hugh Heclo -
• Harold Lasswell -
• Charles E. Lindblom -
• Niklas Luhmann -
• Michael Lipsky -
• Klaus König -
• Niccolò Machiavelli -
• James March -
• Karl Marx -
• Robert Merton -
• Henry Mintzberg -
• William Niskanen -
• Johan Olsen -
• Plato -
• Gerrit van Poelje -
• Fritz Scharpf -
• Philip Selznick -
• Herbert Simon -
• Lorenz von Stein -
• Laurens Pieter van de Spiegel -
• Johan Rudolf Thorbecke -
• Frederick Taylor -
• Alain Touraine -
• Lyndall Urwick -
• Dwight Waldo -
• Max Weber (socioloog) -
• Karl E. Weick -
• Aaron Wildavsky -
• Woodrow Wilson -

Dit kan beter

o.a. Bureaucratie – Beleid – Effectiviteit – Organisatiecultuur – Rechtvaardigheid – Postmodernisme (vul aan↓)

Uitgelicht

Gerrit van Poelje – Karl Marx – Michael Lipsky – Woodrow Wilson – Johan Rudolf Thorbecke – Max Weber (socioloog) – Administratieve organisatie

Nieuwe artikelen

2008
Dwight Waldo
2007
Graham Allison, Charles E. Lindblom, Robert Dahl, Niklas Luhmann,Civil society, Street-level bureaucracy, Aaron Wildavsky

(vul aan↓)

Gewenste Artikelen

Beleidsevaluatie - Beleidsraam - Michel Crozier - Anthony Downs - Yehezkel Dror - Henry Fayol - Garbage Can Model - Frank J. Goodnow - Haalbaarheid - Governance - Institutionalisme - Mary Parker Follett - Carl Joachim Friedrichs - Alvin Gouldner - Luther Gulick - Hugh Heclo - Herbert Kaufman - James March - New Public Management - Johan Olsen - Provinciewet - Public choice - Arthur Ringeling - Fritz Scharpf - Philip Selznick - Alain Touraine - Lyndall Urwick - (vul aan↓)

Gemeentebestuur

• Ambtenaar -
• Burgemeester -
• College van Burgemeester en Wethouders -
• Schepen -
• Gemeenteraad -
• Gemeentesecretaris -
• Wethouder -

Europa

• Economische en Monetaire Unie (EMU) -
• Europees Parlement (EP) -
• Europese Centrale Bank (ECB) -
• Europese Commissie (EC) -
• Europese Economische Gemeenschap (EEG) -
• Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) -
• EU van A tot Z -
• Europese Unie (EU) -
• Gemeenschapsrecht (Acquis Communautair) -
• Geschiedenis van de Europese Unie -
• Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen -
• Lissabon Strategie -
• Raad van de Europese Unie -
• Verdrag betreffende de Europese Unie -
• Verdrag van Nice -
• Verdrag van Rome –
• Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa -

Management van de publieke sector

• Administratie -
• Administratieve organisatie -
• Balanced Scorecard -
• Beleid -
• Best practice -
• Competentiemanagement -
• Controlling (proces) -
• Crisis -
• Efficiëntie en effectiviteit -
• Ethiek -
• Evalueren -
• Leiderschap -
• Management -
• Organisatie-adviseur -
• Organisatiecultuur -
• Organisatiekunde -
• Personeelsbeleid -
• Personeelsinformatiesysteem -
• Procesmanagement -
• Productiviteit -
• Project -
• Projectmanagement -
• Projectplanning -
• Risicomanagement -
• Rechtvaardigheid -
• SMART-principe -
• Sterke-zwakteanalyse (SWOT) -
• Strategie -
• Strategisch management -
• Strategisch opleiden -
• Symptoombestrijding -
• Tactiek -
• Teamwork -
• Tijd- en Methodestudie -
• Visie (bedrijfsleven) -
• Zelfsturend team -

Ministeries

• Ministerie van Algemene Zaken -
• Ministerie van Buitenlandse Zaken -
• Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties -
• Ministerie van Defensie -
• Ministerie van Financiën -
• Ministerie van Economische Zaken
• Ministerie van Justitie -
• Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit -
• Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap -
• Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid -
• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport -
• Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer -
• Ministerie van Verkeer en Waterstaat -

Openbare financiën

• Basisinkomen
• Begrotingstekort
• Bruto Nationaal Product
• Bruto binnenlands product
• Begroting
• Consumptie
• Conjunctuur
• Deflatie
• Fiscale economie
• Inkomensverdeling

Vervolg Openbare financiën

• Inkomstenbelasting
• Internationaal Monetair Fonds
• Inflatie
• Kapitaaldekkingsstelsel
• Mededingingsautoriteit
• Modaal inkomen
• Monetair beleid
• Munt
• Nationaal inkomen
• Omslagstelsel
• Omzetbelasting
• Productiefactoren
  • Arbeid
  • Kapitaal
• Recessie
• Rente
• Staatsobligatie
• Uitkering
• Vermogensbelasting
• Vlaktaks
• Volksverzekering
  • AOW
  • AWBZ
• Vrij besteedbaar inkomen
• Staatsschuld
• Wereldbank
• Zorgverzekering

Opleidingen bestuurskunde

• Vrije Universiteit Brussel
• Technische Universiteit Delft
• Rijksuniversiteit Groningen
• Universiteit Leiden
• Katholieke Universiteit Leuven
• Universiteit van Tilburg
• Universiteit Twente
• Erasmus Universiteit Rotterdam
• Universiteit Utrecht

Politiek

• Amendement -
• Coalitie
• Dualisme (politiek)
• Driegeleding -
• Eerste Kamer -
• Federaal Parlement -
• Kamercommissie -
• Kamer van Volksvertegenwoordigers -
• Motie -
• Meerderheidskabinet -
• Minderheidskabinet -
• Monisme (politiek) -
• Nederland -
• Parlement -
• Parlementaire enquête -
• Parlementaire systeem -
• Politieke partij -
• Rassemblement Wallonie-France -
• Referendum -
• Senaat (België) -
• Sociale Driegeleding -
• Torentjesoverleg -
• Verkiezingen -
• Vlaams Parlement
• Volksvertegenwoordiging -
• Zetelverdeling

Provincie

• Commissaris van de Koningin -
• Gedeputeerde -
• Gedeputeerde Staten -
• Provinciale Staten -

Psychologie

• Attributie -
• Arbeids- en organisatiepsychologie -
• Experiment van Milgram -
• Gedrag -
• Groepsdenken -
• Human resource management -
• Sociale psychologie -
• Overeenstemmingsexperimenten van Asch -
• Personeelspsychologie -
• Piramide van Maslow -
• Prospect theorie -

Regeringsvorm en Staatsvorm

• Absolute monarchie -
• Aristocratie -
• Autocratie -
• Constitutionele monarchie -
• Democratie -
  • Directe democratie -
  • Representatieve democratie -
• Dictatuur -
• Emiraat -
• Federale republiek -
• Groothertogdom -
• Hertogdom -
• Republiek -
• Sultanaat -
• Technocratie -

Vervolg Regeringsvorm en Staatsvorm

• Theocratie -
• Oligarchie -
• Particratie -
• Pentarchie -
• Plutocratie -
• Republiek -
• Stadsstaat -

Regering

• Eerste minister -
• Kabinet der Koningin -
• Koning -
• Kabinet -
• Minister -
• Ministerie -
• Ministerraad -
• Premier -
• President -
• Regeerakkoord -
• Regering (Nederlandse Antillen) –
• Vlaamse regering -

Sociologie

• Assimilatie (sociologie) -
• Beschaving -
• Burgerschap -
• Consumentisme -
• Coöperatie -
• Demografische transitie -
• Doelgroep -
• Egoïsme -
• Free-riders probleem -
• Functionalisme (sociologie) -
• Gentrification -
• Gezin -
• Groep (sociologie) -
• Individualisering -
• Institutie (sociologie) -
• Integratie (sociologie) -
• Lifestyle -
• Machtafstand -
• Minderheid -
• Pluralisme -
• Polarisatie (conflict) -
• Rolmodel -
• Secularisatiethese -
• Sociaal contract -
• Sociale cohesie -
• Sociale mobiliteit -
• Sociale stratificatie -
• Solidariteit (ethiek) -
• Structuratietheorie -
• Tijdsbestedingsonderzoek -
• Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis -
• Westerse cultuur -
• Zes niveaus van scheiding -

Staatsrecht en Bestuursrecht

• Algemene wet bestuursrecht -
• Besluit -
• Bezwaarprocedure -
• Bestuursrecht -
• Gemeentewet -
• Grondwet -
• Kieswet -
• Koninklijke onschendbaarheid -
• Provinciewet -
• Staatsrecht -
• Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden -
• Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa -
• Wet -
• Wetgevende macht -
• Wet bescherming persoonsgegevens -

Politieke Ideologieën

• Anarcho-kapitalisme –
• Communisme -
• Conservatisme -
• Corporatisme -
• Despotisme -
• Derde Weg -
• Falangisme -
• Fascisme -
• Feodalisme -
• Imperialisme -
• Kapitalisme -
• Kolonialisme -
• Leninisme -
• Liberalisme -
• Libertarisme -
• Nationaal-socialisme -
• Nationalisme -
• Poldermodel -
• Socialisme -
• Socialisme -
• Trotskisme -