Minister
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een minister is een persoon die deelneemt aan de regering van een land,en die over het algemeen ook leiding geeft aan een ministerie.
Het woord minister is overgenomen uit het Latijn, waar het woord 'minister' dienaar betekent. Oorspronkelijk werd het vooral gebruikt om huisdienaren aan te duiden. In het christelijke Latijn duidde het de dienaren van God aan, oftewel de priesters, diakens, enz.
Sinds de 10e eeuw werd het woord gebruikt om dienaren, meer bepaald de raadgevers, van de koning aan te duiden. In de loop van de eeuwen verwierven de ministers langzamerhand meer uitvoerende macht, en zo verkreeg het begrip zijn huidige betekenis.
Inhoud |
[bewerk] Eerste minister / Minister-president
De Eerste minister of de Minister-president die ook minister is vervult de rol van voorzitter van de ministerraad. Een of meerdere ministers kunnen de rol van viceminister-president oftewel vice-eersteminister vervullen en indien nodig de Minister-president of Eerste minister bij gelegenheid vervangen.
[bewerk] Nederland
De regering van Nederland telt naast de Koningin momenteel (2007) zestien ministers, die zich elk met een bepaald (beleids)terrein bezighouden. Het regeringsbeleid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle ministers. Belangrijke beslissingen moeten daarom in de wekelijkse vergadering van de ministerraad worden genomen. Deze staat onder voorzitterschap van de minister-president die daarnaast de belangrijke taak heeft om de eenheid te bewaren.
[bewerk] Salaris
Een minister verdient per maand 9000 euro. April 2004 adviseert de commissie Dijkstal dat dit met 30% omhoog zou moeten. Het kabinet kan zich vinden in dit advies, maar wenst de verhoging pas de volgende kabinetsperiode in te laten gaan. Het kabinet heeft in juni 2004 aangekondigd nog in de lopende kabinetsperiode een wetsvoorstel van deze strekking in te dienen. Per 1 januari 2007 dan wel per 1 februari 2007 is deze verhoogde salariëring voor bewindslieden van kracht geworden.
[bewerk] Minister zonder Portefeuille
Op sommige ministeries zijn er ministers zonder portefeuille, die wel deelnemen aan het kabinetsberaad en een eigen beleidsterrein hebben, maar geen leiding geven aan het ministerie. Veel ministers worden bijgestaan door een staatssecretaris die een bepaald deel van het beleidsterrein voor zijn of haar rekening neemt. Een staatssecretaris is een soort onderminister, maar hij maakt geen deel uit van de ministerraad. Hij komt alleen bij een vergadering van het kabinet als een onderwerp op zijn terrein ter sprake komt.
Voorbeeld van een minister zonder portefeuille is de minister voor Ontwikkelingssamenwerking (OS). De ambtenaren die zich met dit onderwerp bezighouden, werken bij het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) / (BuZa). Het budget van ontwikkelingssamenwerking maakt ook onderdeel uit van de begroting van Buitenlandse Zaken.
Een minister zonder portefeuille is in de titulatuur te herkennen, omdat hij altijd "Minister voor" een bepaald terrein is. Ministers met portefeuille (die dus aan het hoofd staan van een ministerie of departement), heten altijd "Minister van" een bepaald ministerie.
[bewerk] Programmaminister / Projectminister / Coördinerend minister
Sommige ministers hebben een beleidsterrein wat meerdere beleidssectoren omvat of heel specifiek is of departementen overstijgend is of tijdelijk is. Deze ministers (zonder portefeuille) worden dan ook wel Programmaminister of Projectminister of Coördinerend minister genoemd na hun aanstelling.
[bewerk] Benoeming / beëdiging / installatie / ontslag
Een minister wordt beëdigd door de Koningin met wie zij de Regering vormen en legt daarbij een Zuiveringseed af. Hij of zij kan daarbij kiezen voor de eed, de verklaring c.q. belofte.
Het is gebruikelijk dat een minister bij het aflopen van zijn grondwettelijke termijn van vier jaar of als gevolg van een politieke crisis, bij een persoonlijk feit, dan wel wanneer het vertrouwen is opgezegd zijn (of haar) ontslag aanbied aan de Koning(in). Die kan dat vervolgens per direct verlenen of in beraad houden. Dit laatste is vaak het geval bij het demissionair worden als gevolg van verkiezingen.
[bewerk] Aanspreektitel
De officiële aanspreektitel voor een minister is excellentie.
 Zie ook: Nederlands kabinet - Minister van Staat - Lijst van Nederlandse ministers - Lijst van Nederlandse ministeries |
[bewerk] België
Naast de eerste minister tellen de huidige regeringen ook één of meerdere vice-eersteministers en ten hoogste vijftien ministers (art. 99 GW). In regel beheren zij een bepaald departement. Is dit niet het geval dan worden ze gekwalificeerd als "minister zonder portefeuille".
Naast de Belgische (federale) ministers kent men in België ook ministers in de Vlaamse regering, de Waalse gewestregering, de Franstalige gemeenschapsregering. De Brusselse regering en de Duitstalige gemeenschapsregering.
| Zie ook: Belgische regering - Minister van Staat |
