1905

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1890-1899 · 1900-1909 · 1910-1919
Jaren:	< · 1903 · 1904 · 1905 · 1906 · 1907 · >

Kalenders

Gregoriaanse kalender 1905 MCMV Ab urbe condita 2658 Armeense kalender 1354 ԹՎ ՌՅԾԴ Chinese kalender 4601 – 4602 辛辰 – 壬巳 Ethiopische kalender 1897 –1898 Hebreeuwse kalender 5665 – 5666 Hindoekalenders - Vikram Samvat 1960 – 1961 - Shaka Samvat 1827 – 1828 - Kali Yuga 5006 – 5007 Iraanse kalender 1283 –1284 Islamitische kalender 1323 –1323

[bewerk] Gebeurtenissen

• Noorwegen wordt een onafhankelijke staat met koning Haakon VII als staatshoofd.
• Rusland verliest de Russisch-Japanse Oorlog. Dit verlies veroorzaakt een mislukte revolutie in Rusland.
• (Verenigd Koninkrijk) Edward Grey wordt minister van Buitenlandse Zaken.
• Alfred Binet publiceert de eerste intelligentietest.
• Albert Einstein publiceert zijn speciale relativiteitstheorie.
• De Argentijnse voetbalclub Boca Juniors, meervoudig winnaar van de Copa Libertadores, wordt opgericht.

januari

• 9: (juliaanse kalender) Tsaristische troepen openen het vuur op betogers. Er vallen vele slachtoffers.
• 15: Tsunami in een meer bij Loen, Noorwegen. Er vallen 61 doden.

februari

• 23 - Oprichting Rotary in Chicago door Paul Harris.

maart

• 31 - Keizer Wilhelm II arriveert aan boord van de Hohenzollern in Tanger. Hij bewijst de sultan van Marokko de eer van een soeverein vorst, en bruskeert daarmee welbewust de Franse aanspraken op het gebied.

april

• 22 - Oprichting Vereniging Natuurmonumenten in Amsterdam.
• 30 - Eerste wedstrijd van het Nederlands Elftal. In Antwerpen winnen de Nederlanders het van de Belgen met 4 - 1.

augustus

• 7 In het Franse Boulogne-sur-Mer vind het eerste Universele Esperantocongres plaats.

oktober

• 14 - Oprichting van de FAI, Fédération Aéronautique Internationale, internationale organisatie voor lucht- en ruimtevaart.

december

• 3 - Zoltán Halmay vestigt het allereerste officiële wereldrecord op de 100 meter vrije slag. In Wenen tikt de Hongaarse zwemmer aan in 1.05,8.

zonder datum

• In Frankrijk wordt een Scheiding van kerk en staat doorgevoerd.

[bewerk] Geboren

januari

• 5 - Adriaan Viruly, Nederlands vlieger en schrijver (overleden 1986)
• 10 - Jaap Barendregt, Nederlands voetballer (overleden 1952)
• 17 - Gustaaf Sorel, Vlaams kunstschilder en tekenaar, (overleden 1981)
• 21 - Christian Dior, Frans mode-ontwerper (overleden 1957)

februari

• 1 - Eddie Murphy, Amerikaans schaatser (overleden 1973)
• 2 - Friedrich Wilhelm Ruppert, Duits SS'er (overleden 1946)
• 6 - Irmgard Keun, Duits romanschrijfster (overleden 1982)
• 17 - Frans Piët, Nederlands striptekenaar (overleden 1997)

maart

• 20 - Raymond B. Cattell, Brits psycholoog (overleden 1998)
• 30 - Willy Walden, Nederlands revue-artiest (overleden 2003)

april

• 1 - Gaston Eyskens, Belgisch politicus (overleden 1988)
• 12 - Emmanuel Mounier, Frans filosoof (overleden 1950)
• 14 - Jan Gonda, Nederlands taalkundige, hoogleraar Sanskriet, Javaans, Maleis (overleden 1991)
• 16 - Frits Philips, Nederlands ondernemer (overleden 2005)
• 20 - Jaap Meijer, Nederlands wielrenner (overleden 1943)

mei

• 1 - Henk de Best, Nederlands bokser (overleden 1978)
• 9 - Eugenio Garin, Italiaans historicus en filosoof (overleden 2004)
• 11 - Ida Gerhardt, Nederlands dichteres (overleden 1997)
• 15 - Joseph Cotten, Amerikaans acteur (overleden 1994)
• 16 - Henry Fonda, Amerikaans acteur (overleden 1982)
• 20 - Gerrit Achterberg, Nederlands dichter (overleden 1962)
• 29 - Jan Teulings, Nederlands acteur (overleden 1989)

juni

• 21 - Jean-Paul Sartre, Frans filosoof en schrijver (overleden 1980)
• 21 - Jacques Goddet, Frans journalist en sportorganisator - directeur van de Tour de France (overleden 2000)

juli

• 23 - Ko Suurhoff, Nederlands politicus (overleden 1967)
• 25 - Elias Canetti, Bulgaars schrijver (overleden 1994)
• 29 - Stanley Kunitz, Amerikaans dichter, vertaler en leraar (overleden 2006)
• 30 - Pedro Quartucci, Argentijns bokser (overleden 1983)

augustus

• 3 - Frans Nienhuys, Nederlands radiopresentator (overleden 1994)
• 12 - Joan Remmelts, Nederlands acteur (overleden 1987)
• 16 - Marian Rejewski, Pools cryptoloog die als eerste de Enigma-code brak (overleden 1980)
• 25 - Leo Turksma, Nederlands bokser (overleden 1987)
• 31 - Sal Tas, Nederlands journalist en politicus (overleden 1976)

september

• 3 - Carl Anderson, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1991)
• 14 - Petronella van Randwijk, Nederlands gymnaste (overleden 1978)
• 14 - Reinier Cornelis Keller, Nederlands dammer (overleden 1981)
• 20 - Abe Coleman, Pools-Amerikaans professioneel wostelaar (overleden 2007)
• 22 - Marie Vierdag, Nederlands zwemster (overleden 2005)
• 28 - Max Schmeling, Duits bokser (overleden 2005)

oktober

• 16 - Ernst Kuzorra, Duits voetballer (overleden 1990)
• 18 - Felix Houphouët-Boigny, Ivoriaans president (overleden 1993)
• 22 - Karl Jansky, Amerikaans natuurkundige (overleden 1950)

november

• 11 - Aad van Leeuwen, Nederlands sportjournalist (overleden 1987)
• 15 - Vicente Trueba Perez, Spaans wielrenner (overleden 1986)
• 17 - Koningin Astrid van België (overleden 1935)
• 21 - Elka de Levie, Nederlands gymnaste (overleden 1979)
• 29 - Piet Ketting, Nederlands componist, pianist, dirigent en muziekcriticus (overleden 1984)

december

• 1 - Clarence Melvin Zener, Amerikaans natuurkundige (overleden 1993)
• 8 - Cornelis Nagtegaal, Nederlands bestuurder in de toenmalige Nederlandse koloniën (overleden)
• 16 - Piet Hein, Deens wetenschapper, wiskundige, uitvinder, schrijver en dichter (overleden 1996)
• 24 - Howard Hughes, producent, regisseur, vliegtuigmagnaat en multimiljonair (overleden 1976)
• 24 - Ans van Dijk, Joods-Nederlands Jodenverraadster (overleden 1948)
• 31 - Marianus de la Mata, Spaans geestelijke en missionaris (overleden 1983)

[bewerk] Overleden

januari

• 1 - Valentinus Paquay (77), Vlaams priester en zalige

maart

• 24 - Jules Verne (77), Frans auteur en pionier in het sciencefiction-genre

april

• 7 - Assunta Maria Liberta Pallotta (26), Italiaanse lekenzuster
• 25 - Jacob Olie (70), Amsterdams fotograaf.

mei

• 23 - Marinus Wilhelmus van der Aa (75), Nederlands auteur

datum onbekend

• Siegfried Bing (67) - Frans kunsthandelaar