Антонио Салиери
Од Википедија, слободна енциклопедија
На оваа статија ѝ е потребно правилно форматирање, категоризирање, граматика, интервики и слично. Може да помогнете со тоа што ќе ја уредите и трансформирате во стандардна вики-статија.
Антонио Салиери (18 август 1750 – 7 мај, 1825) бил италијански композитор и диригент. Па така Австриската империја Kapellmeister од 1788 до 1824 година, тој беше еден од најважните и најпроучените музичари од ова време.
Содржина |
[уреди] Биографија
Израснал во напредна фамилија од трговци во Legnato, учел виолина и клавицимбал со неговиот брат Франциско , кој беше студент кај Giuseppe Tartini. По раната смрт на неговите родители, тој се преселил во Padua, потоа во Венеција, каде студирал генералбас со Giovanni Battista Pescetti. Таму, се сретнал со Florian Leopald Gassmann во 1766, тој го поканил да присуствува во двораната на Виена, и таму го тренирал него во компонирање базирано на Johann Joseph Fux’s Gradus ad Parnassum. Солиери останал во Виена до крајот на неговиот живот. Во 1774 , по Гасмановата смрт, Солиери беше поставен за дворски композитор од Императорот Џозеф II. Го сретнал Therese von Helferstorfer во 1774 и во истата година двајцата се оженија. Брачниот пар сакаше да има осум деца Салиери постана Кралски и Империјалистичен Kapellmeister 1788, должност која ја имаше до 1824. Тој беше претседател на “Tonkunstler-Societat” (друштво на музички артисти) од 1788 до 1795 год. , вице-претседател по 1785, и одговорен за неговите концерти дури до 1818 год. Салиери постигнал целосен успех и издигнување во опшеството и честопати беше поврзан со други прославени композитори, како што се Joseph Haydn и Louis Spohr. Тој играше главна улога во доцниот 18-ти и раниот 19-ти век на класичната музика. Тој беше учител на многу познати композитори, вклучувакќи го Ludwig van Beethoven, Karl Czerny, Johann Nepomuk Hummel, Franz Liszt, Giacomo Meyerbeer, Ignaz Moscheles, Franz Schubert, Franz Xaver Sussmayr. Тој исто така го учеше и помладиот син на Wolgang Amadeus Mozart’s, Franz Haver, неколку години по смртта на Францовиот славен татко Салиери беше закопан во Matzleinsdorfer Friedhof ( неговите посмртни остатоци покасно беа пренесени во Zentralfriedhot) во Виена, Австрија. Во неговиот погребена услуга, неговиот сопствен еквием во С-мол – компониран во 1804- беше изведен за првпат. Неговиот споменик е разубавен со поема напишана од Joseph Weigl, еден од неговите ученици:
Почивај во мир! Непокорлив со прашини
Бесмртноста ќе цвета за тебе.
Почивај во мир! Во вечна хармонја
Вашиот дух е распуштен.
Цамиот е изразен во магични ноти,
Сега тој плива во вечна убавина.
Оригинална германска поема:
Ruh sanft! Vom Staub entblößt,
Wird Dir die Ewigkeit erblühen.
Ruh sanft! In ew’gen Harmonien
Ist nun Dein Geist gelöst.
Er sprach sich aus in zaubervollen Tönen,
Jetzt schwebt er hin zum unvergänglich Schönen.
[уреди] Дела
За време на негвиот престој во Виена, Салиери сретнал голем престиж како композитор и диригент, особено во операта , но исто така и од дворската и духовната музика. Најуспешната од неговите повеќе од 40 опери вклучена е Europa risconosciuta (1788), Armida (1771), La scuola de gelosi (1778), Der Rauchfangkehrer (1781), Les Danaides (1784), кое беше најпрвин презентирана како дело од Глукс, Tarare (1787), Axur, Re d’Ormus (1788), Pamira, regina di Persia (1795), и Falstaff (1799). Тој ја напишал компаративната мала инструментална музика иако неговата ограничена продукција вклучува две пијаноконцерти и концерт за оргули напишана во 1773, концерт за флејта, обоа и оркестар( 1774), и збирка од 26 варијации за La Follia di Spagna (1815).
[уреди] Салиери и Моцарт
Во Виена во доцнежните 1780-ти години, Волфрам Амадеус Моцарт спомнал неколку “сплетки“ од Салиери што се однесува до неговата нова опера Cosi fan tutte. Така што Моцартовата музика постана повеќе позната над повеќе декади, Салиепиевата музика била во поголема мерка заборавена. Да поцетокот од 19-ти век, зголемувајќи го национализмот што водел кон тенденција на преобразба на Австриската Моцартова генијалност, додека улога од неговиот лош антагонизам Albert Lortzing’s Singspiel Szenen aus Mozars Leben LoWN28 (1832) Салиери , клише од љубомора покушавајќи да ја попречи Моцартовата кариера. Во 1772, апсолутната владетелка Maria Theresa била коментирана за нејзината склоност кон Италијанските композитори наспроти Германските како Gassmann, Salien или Gluck. Иако е италијанец по потекло, Салиери живееше во царска Виена уште од неговата 16 годишна возраст и се сметаше за Германски композитор. Биографот Alexander Wheelock Thayer верува дека Моцартовите сомнежи за Солиери можело да произлезат од еден инцидент во 1781 кога Моцарт се пријавил за да биде наставник по музичко на принцезата од Wurttemberg, и Салиери наместо тоа бил селектиран заради неговата репутација како наставник по пеење, следната година Моцарт повторно не успеал да биде одбран како доцнежен учител по пијано на Принцезата, кога Моцартовата Le nozze di Figaro не била примена ниту една од Императорот Џозеф II или од Моцартовата публика што го обвинувала Салиери за неуспехот “Салиери и неговото племе ќе ја предизвикаат небесата и земјата за да се скрши отпорот што настанал“ , Леопалд Моцарт пишуваше на неговата ќерка Nannerl. Но, во тоа време примиерата на Фигаро, Салиери беше зафатен со неговата нова Француска опера Les Horaces. Тајлар верува дека за интригите околу неуспехот на Фигаро беше поттикнат од поетот Giovanni Battista Casti против дворскиот поет, Lorenzo da Ponte, кој го напиша Фигаро Либрето. И покрај тоа, кога da Ponte бил во Прага припремајќи ја продукцијата на Моцартовата збирка од неговиот Дон Џовани, на поетот му беше наложено да се врати во Виена за кралската свадба за која Солиериевата Axur re d’Ormus би бил изведуван. Очигледно, Моцарт не беше задоволен од ова, има секако , далеку повеќе докази за кооперативна врска помеѓу двајцата композитори одошто едно вистинско непријателство. На пример кога Салиери беше неименуван Kapellmiester во 1788 год. тој го оживеа Фигаро наместо да изведе една негова сопствена опера, и кога отиде на крунисувачките фестивали за Леопалд II во 1790 тој немаше повеќе од 3 Моцартови парчиња во неговиот багаж. Салиери и Моцарт дури и компонирале кантата за глас и пијано заедно, наречена Perla ricuperata salute di Ophelia, која беше прославена со враќање на суетата од пеачот Nency Storace. Ова дело беше изгубено иако тоа беше отпечатено од Артарија во 1785. Моцартовиот Davide penitente K469 (1785), неговиот пијано концерт во Е-вокално К482 (1785); кларинет квантет К581 (1789) и големата симфонија во Г-мол К550 беше примиерна по сугестија на Салиери, кој наводно диригирал една претстава од тоа во 1791. Во неговото последно преживеано писмо од Октомври 14 , 1791, Моцарт и кажува на неговата жена дека тој ги собрал Солиери и Катарина Кавалиери во неговата кочија и ги довел нив на опера и за Салиериевото присуство во неговата опера Die Zauberflote K620, зборувајќи ентузијастички: “ То слушнал и видел со сето негово внимание, и увертира на последниот хор, немаше ниту еден дел да се изнуди со браво или добро за него.“ Салиеровото здравје се нарушуваше во неговите подоцнежни години, и тој беше на кратко хоспитализиран пред неговата смрт. Накратко откако тој умрел се озборувало, најпрвин се ширело дека тој се има исповедано за Моцартовото убиство на неговата посмртан постела, Салириевите две мидициски сестри, Gottlieb Parsko и Georg Rosenberg, исто така како и фамилијарниот доктор Joseph Rohrig, сведочеа дека тој никогаш не рекол ваква работа. Во најмала рака еден од овие тројца луѓе бил со него од почеток, до крај на неговата хоспитализација. Во период од неколку месеци од Салиериевата смрт во 1825, Александар Пушкин ја напишал неговата “Мала трагедија“ Моцарт и Цалиери (1831) како драматична студија за гревот на зависта. Рускиот композитор Николај Римски-Корсаков ја адаптирал Пушкиновата драма како опера од истото име во 1898. Едно популарно овековечување за приказната беше во Питер Шаферовата драма Aniadeus (1979) и во Оскаро-победничкиот 1984 филм режиран од Милош Форман на база од него, Салиери беше портретиран во филмот од F. Murray Abraham кој ја доби Наградата на академијата за најдобар актер. Салиери е карактеризиран како , и едниот и другиот, во страхопочитување и неразумна презривост кон Моцарт, одејќи до таму да се отфрли Господ Бог за благославување на неговиот душман. Салириевата подоцнежна хоспитализација е опишана како еден престој во ментална болница, каде тој се најавува себе си како “Свети Патрон на медиокритет“. Овие озборување исто така алудира во операта Превара насловена Една Мала Музичка Ноќна мора, опера во едно неповратно изведување од P.D.O. Bach. Во операта, Салиери се обидува да го отруе “Анакронистот Шафер но е удрен со “токмак“, кој му предизвикал несвесно отров на Моцарт наместо, и му истурил вино на неговиот омилен капут.
[уреди] Недамнешна популарност
Во 2003, mezzo- soparano Cecilia Bartoli издаде Салиериев албум, едно CD со 13 арии од Салириевите опери, најмногу од нив никогаш не биле снимени порано. Уште од 2000 година исто така биле комплетно издадени снимките од оперите Falstaff, Les Danaides и La grotta di Trofonio. Иако тој до сега го има целосно пре-запишано главниот репертоар, изведби од Салиериевите дела се прогресивно постанати повеќе регуларни настани. Неговите опери Falstaff (во продукција 1995) и Tarare (1987 во продукција) беа издадени на DVD во 2004, операта “ Europa Riconosciuta“ беше поставена на сцена во Милано за повторно отварање на Миланската скала, со сопранот Diana Damrau во насловната улога. Оваа поставеност беше исто така пренесувана на телевизија, со идното можно издание на DVD.
