Tyrkjaránið
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Tyrkjaránið var atburður í sögu Íslands sem átti sér stað á fyrri helmingi 17. aldar þegar sjóræningjar rændu fólki í Vestmannaeyjum og á Austfjörðum og seldu í þrældóm í Barbaríinu. Nokkuð af fólkinu var síðar leyst út og tókst að snúa heim aftur og segja sögu sína.
Efnisyfirlit |
[breyta] Sést til skipa í Vestmannaeyjum
Mánudaginn 16. júlí 1627 réðust um 300 sjóræningjar frá Algeirsborg á Vestmannaeyjar. Snemma morguns þann dag sáust í landsuður af Eyjum, þrjú skip, er stefndu að eyjunum. Mikill ótti greip fólk í Vestmannaeyjum, þegar sást til skipanna, enda höfðu Vestmannaeyingar frétt af ránum í Grindavík og víðar um landið. Höfðu þeir því komið sér upp vörnum við höfnina. Sjóræningjarnir sigldu hins vegar fram hjá höfninni, suður með eynni og gengu þeir á land á Ræningjatanga og komu þannig Eyjamönnum í opna skjöldu.
Af ræningjunum er það að segja, að þeir fóru í þrem hópum í kaupstaðinn. Hvar sem ræningjarnir fundu fólk á vegi sínum, tóku þeir það, bundu og ráku á undan sér niður í þorpið. Sama gilti jafnvel líka um búpening, sem á vegi þeirra varð. Þeir, sem komust ekki nógu hratt, voru höggnir í sundur og drepnir. Á efstu bæjunum hefur fólkið orðið verst úti, þar sem ræningjana bar svo fljótt að og óvænt. Neðst í bænum komst fólkið fremur undan og leitaði skjóls í hellum og gjótum.
Sjóræningjarnir dvöldu 3 daga í Vestmannaeyjum, með aðsetur á Ræningjaflöt í Lyngfellisdal. Þeir handteknu voru bundnir á fótum og höndum og geymdir í dönsku verslunarhúsunum. Þeir sem veittu mótspyrnu eða þóttu ekki söluvænir voru drepnir. Flóttafólk sem flúði til fjalla var elt uppi, en margir björguðu lífi sínu með því að klifra upp í fjöll. Vestmannaeyingar földu sig á ýmsum stöðum, meðal annars í Hundraðmannahelli og Fiskhellum.
[breyta] Landakirkja
Landakirkju brenndu ræningjarnir eftir að hafa rænt skrúða hennar og öðru fémætu. Kirkjuklukkunum mun hins vegar hafa verið komið undan í fylgsni í fjallaskúta, og er önnur enn í fullri notkun í Landakirkju
[breyta] Ránsfengurinn
Alls námu sjóræningjarnir 242 Vestmannaeyinga á brott og seldu hæstbjóðendum á uppboði í Algeirsborg. Þeir drápu um 36 manns og um 200 manns tókst að fela sig. Eflaust er Tyrkjaránið óhugnanlegasti atburður sem yfir Vestmannaeyjar hefur dunið. Næst því kemst svo eldgosið á Heimaey 1973.
