Pascal-þríhyrningur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Pascal-þríhyrningur er í stærðfræði þríhyrningur af tölum sem raðað er upp eftir kerfi sem Blaise Pascal lýsti, sem nú er þekkt sem Einkenni Pascals:
- .
Þessi eiginleiki gerir það að verkum að hægt er að raða niðurstöðunum upp á eftirfarandi hátt:
Efnisyfirlit |
[breyta] Eiginleikar Pascal þríhyrningsins
[breyta] Ellefu-veldið
Sjá má mjög fljótlega að fyrstu raðir Pascal-þríhyrningsins stafa út n-ta veldi af 11:
- 110 = 1
- 111 = 11
- 112 = 121
- 113 = 1331
- 114 = 14641
Reglan fellur þó ekki um sig á efri stigum, heldur verður hún bara ekki jafn ljós - , augljóslega, heldur 115 = 161051. Þ.e., þar sem að tugir koma fyrir í gildum þríhyrningsins legst tugurinn við næsta sæti fyrir ofan, og einingin verður eftir.
[breyta] Einkenni Vandermondes
Lát . Þá gildir:
- .
Þessi regla er kennd við Alexandre-Théophile Vandermonde, sem uppgötvaði regluna á átjándu öld.
[breyta] Tvíliðureglan
Tvíliðureglan notast við stuðla úr Pascal-þríhyrningnum. Til dæmis er (a + b)4 = (1)a4 + (4)a3b + (6)a2b2 + (4)ab3 + (1)b4, en stuðlarnir (í svigum) passa við 5. línu Pascal þríhyrningsins (fyrsta línan samsvarar (a + b)0).
[breyta] Fibbonacci runan
Fibbonacci runan kemur fyrir í skálínum Pascal-þríhyrningsins:
Ef summaðar eru upp gráleitu tölurnar er summan stak í Fibbonacci rununni. Sama gildir um innrömmuðu tölurnar, og hvaða skálínu sem er.
[breyta] Sönnun á einkenni Pascals
Ímyndum okkur að til sé mengi T sem hefur n + 1 stak. Lát a vera stak í T og lát . Sjáum að til eru hlutmengi í T sem innihalda k stök (Sjá: Samantektir). Hinsvegar inniheldur hlutmengi í T með k stökum ýmist a, ásamt k − 1 öðrum stökum úr S, eða það inniheldur k stök úr S en ekki a. Þar sem að það eru hlutmengi af k − 1 staki úr S, þá eru til hlutmengi með k stökum úr T sem innihalda a. Auk þess eru hlutmengi af T með k stökum sem innhalda ekki a, þar sem að það eru hlutmengi af S með k stökum. Þar af leiðir:
- .
-
- (Fléttufræðileg sönnun).
-
[breyta] Tengt efni
- Blaise Pascal
- Samantektir
- Tvíliðureglan