Manuel Rodrigues Lapa
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Manuel Rodrigues Lapa, nado en Anadia (Aveiro) o 22 de abril de 1897 e falecido na mesma vila o 28 de marzo de 1989, foi un filólogo portugués, que fixo varios estudos sobre o galego.
Índice |
[editar] Biografía
Estudou na Universidade de Lisboa, onde se doutorou coa tese Das Origens da Poesia Lírica em Portugal na Idade Média (1930). Nese mesmo ano dirixe a súa atención para Galiza, e publica Os vilancicos: o vilancico galego nos séculos XVII e XVIII, obra na cal estuda vilancicos nos que aparecen galegos aos recitar. Dous anos despois efectúa a súa primeira visita a Galiza.
Foi afastado da facultade de Letras en 1935 por motivos políticos e a súa oposición ao goberno salazarista. A partir de aí dedicouse ao xornalismo (dirixiu O Diabo) e ás investigacións literarias. No ano 1935 edita na revista Seara Nova un número especial dedicado ao poeta Eduardo Pondal.
Foi encarcerado o 6 de xaneiro de 1949[1]. En 1957 exiliouse no Brasil, onde deu clase en varias universidades, e onde realizou investigacións sobre o século XVIII en Minas Gerais. Regresou a Portugal despois do 25 de abril.
En repetidas ocasións voltará a publicar sobre o galego e a Galiza nos anos seguintes. En 1965, a súa edición das cantigas de escarnio e maldicir imprímese en Vigo. En 1973, Rodrigues Lapa publica un artigo na revista lisboeta Colóquio / Letras, onde se proclama partidario de que o galego se escriba con ortografía portuguesa. O artigo reeditouse en Grial, o que provocou unha viva polémica, na que toman postura en contra intelectuais galegos, como Ramón Piñeiro, Álvaro Cunqueiro e Ramón Otero Pedrayo, ente outros; e a favor Valentín Paz Andrade, Ernesto Guerra da Cal, Ricardo Carballo Calero e outros.
En 1981 realizou a que sería a súa última visita a Galiza, para presentar un libro do seu amigo Carballo Calero. Por esta altura padecía xa problemas de saúde que dificultaban os seus desprazamentos. En 1989 falecería na súa morada de Anadia.
[editar] Obra
- História da língua e da literatura portuguesa, I: Das origens da poesia lírica em Portugal na Idade Media. Lisboa. Seara Nova. 1929.
- Origens da Poesia Lírica em Portugal na Idade Média 1930.
- Liçôes de literatura portuguesa: época medieval. Lisboa, Centro de Estudos Filológicos. 1934 (con varias edicións posteriores).
- Crestomatía arcaica. Lisboa. Gráfica Lisbonense. 1940.
- Estilística da língua portuguesa. Coímbra. Coímbra Editora. 1945 (onde comenta escritores en galego).
- Miscelânea de língua e literatura portuguesa medieval. Rio de Janeiro. Instituto Nacional do Livro. 1965.
- As minhas razôes: Memórias de um idealista que quiso indereitar o mundo...Coímbra. Coimbra Editora. 1983 (libro de memorias).
[editar] Sobre Galicia
- Os vilancicos: o vilancico galego nos séculos XVII e XVIII. 1930 (reimpreso con o título "Os vilancicos: a tradiçâo do vilancico galego nos séculos XVII e XVIII", in rev. "Agália", 11. 1987, páxs. 353-363).
- Carta a la viuda de Castelao, in rev. "A Nosa Terra", nº 474, 1950.
- A obra máis urgente da galeguidade, in rev. "Galicia", Centro Gallego de Montevideo, nº 466, 1952.
- A ideia de comunhâo em Otero Pedrayo, in V.V.A.A., Homaxe a Ramón Otero Pedrayo no LXX aniversario do seu nacimento. Vigo. Galaxia. 1958, pá. 73 e ss,
- A recuperaçâo literária do galego, in rev. "Coloquio/Letras", 13. Lisboa. 1973, páxs. 5-14.
- Estudos galego-portugueses: por uma Galiza renovada. Lisboa. Sá da Costa. 1979.
- A reintegraçâo lingüística galego-portuguesa. Um drama que afecta a nós todos, in rev. "Nova Renscença", Porto, outubro de 1983, páxs. 321-329.
- O problema lingüístico da Galiza: sobre cultura e idioma na Galiza, in rev. Temas do Ensino, nº 6-10, pás. 23-33.
[editar] Edicións
- Cantigas de Santa Maria, de Afonso X. Lisboa Centro de Estudos Filologicos. 1939.
- Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo. Galaxia. 1965.
[editar] Bibliografía
- Montero Santalha, José Martinho, Na morte de Rodrigues Lapa, in rev. Agália, nº 17, 1989, páxs. 109-111.
