Bali
Wikipedia(e)tik
Bali |
|||
---|---|---|---|
|
|||
Herrialdea | Indonesia | ||
Hiriburua | Denpasar | ||
Lema | Bali Dwipa Jaya ("Bali uharte goragarria") |
||
Azalera |
5.632,86 km2 | ||
Talde etnikoak | Balitar (%42), Javatarrak (33%), Baliagar (1%) | ||
Biztanleria Dentsitatea |
3.150.000 (2000) bizt/km² |
Bali Indonesiako uhartea da . Uhartea uharte kate batean dago: Sunda Uharte Txikiak; mendebaldean Java du eta Lombok ekialdean.
Eduki-taula |
[aldatu] Geografia
Balik 145 km luzera, 80 km zabalera eta 5.700 km² azalera ditu. Erdialdetik ekialderantz eskualde menditsua du, mendirik altuena 3.142 m Agung mendia izanda, azkenekoz 1963ko martxoan erupzioa izan zuen sumendi aktiboa.
Baliko hiri nagusiak iparraldeko Singaraja eta hegoaldeko Denpasar hiriburua da. Hiriburu kulturala, aldiz, Denpasarretik iparralderantz dagoen Ubud herria da.
Uharteak 3 milioi biztanle ditu, gehienak hinduak baina badago gutxiengo musulmana ere (batez ere, arrantzaleak).
[aldatu] Historia
Baliko herria k. a. XXV. mendean Erdialdeko Asiatik Indonesiako uhartedira migratu zen herritik dator. Gero, k. a. 100 urte inguru uhartean hinduak agertu ziren.
Ekialdeko Javako Majapahit inperio hinduarrak (1293-1520) 1343an Balin kolonia bat eratu zuen. Majapahit inperioa 1500an suntsitu zenean, biztanleak Balira migratu ziren.
Bali ikusteko lehendabiziko europara Cornelis Houtman nederlandarra zen, 1597an, nahiz eta portugaldar itsasontzi batek 1585an Bukiteko kostaldean itsasperatu zuen. Nederlandarrek merkataritza-kolonia eratu zuten eta XVII. mendean India Ekialdeetako Konpainia nederlandarra hasi zen. Nederlandarren kontrola zenbait guda kolonialen bidez finkatu zen (1846-1849).
1920ko hamarkadan Balin nazioarteko turismoa agertu zen. Baliko hondartzak famatuak dira munduan zehar, baita bere artisautza edo Legong izeneko dantza.
1948an, Bali Indonesia Ekialdeko zati bat bihurtu zen.
2002ko urriaren 12, Kutan Al Qaedak bonba batzuk lehertu zituen, 202 pertsona hiltzen. Berriro, 2005ean errepikatu zen.
[aldatu] Banaketa administratiboa
Bali Sunda Uharte Txikietan dagoen probintzia da. Probintzia 8 barruti (kabupaten) eta hiri (kota) batean zatituta dago:
- Badung
- Bangli
- Buleleng
- Denpasar (hiria)
- Gianyar
- Jembrana
- Karangasem
- Klungkung
- Tabanan
[aldatu] Kanpo loturak
Indonesiako probintziak | ||
---|---|---|
Sumatra: Aceh · Ipar Sumatra · Mendebaldeko Sumatra · Riau · Riau Uharteak · Jambi · Hego Sumatra · Bangka-Belitung · Bengkulu · Lampung |