Κασπία Θάλασσα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Κασπία Θάλασσα είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Γης. Έχει συνολική επιφάνεια 371.000 km2. και έναν όγκο 78.200 κυβ.χιλιόμετρα νερού. Ονομάζεται «θάλασσα» λόγω του τεράστιου μεγέθους της αλλά και επειδή όταν οι Ρωμαίοι πρωτοέφτασαν εκεί δοκίμασαν το νερό της και είδαν ότι είναι αλμυρό. Είναι τέτοιο το μέγεθός της που ξεπερνάει τις επόμενες 6 μεγαλύτερες σε έκταση λίμνες μαζί.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
[Επεξεργασία] Φυσική Γεωγραφία
Η Κασπία Θάλασσα έχει μέγιστο βάθος 1.025 μέτρα, αλλά το μέσο βάθος της ανέρχεται μόλις στα 184 μέτρα κάτω από την επιφάνειά της. Το επίπεδο της επιφάνειάς της βρίσκεται 28 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των θαλασσών (δεδομένα του 2004), αποτελεί δηλαδή τμήμα ενός τεράστιου βαθυπέδου. Η ποσότητα νερού της διατηρείται σταθερή παρά την αυξημένη θερινή εξάτμιση (που οφείλεται στη χαμηλή της θέση), χάρη στο ότι εκβάλλει σε αυτή ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης, ο Βόλγας. Το 80% του νερού που χύνεται στη λίμνη προέρχεται από αυτόν, ενώ το υπόλοιπο 20% από τον ποταμό Ουράλη. Αμφότεροι οι ποταμοί αυτοί χύνονται στο βόρειο τμήμα της Κασπίας, με αποτέλεσμα η αλμυρότητα των νερών της βόρειας Κασπίας να είναι αισθητά μικρότερη από εκείνη των νερών του νότιου τμήματος, κατά μέσο όρο όμως η αλμυρότητα είναι το 1/3 εκείνης του θαλασσινού νερού. Η μοναδική απώλεια υδάτων προέρχεται από την εξάτμιση, εκτός από μικροποσότητα που παροχετεύεται μέσα από την τεχνητή διώρυγα Μανίχ. Μέσα από αυτή και τη Διώρυγα Βόλγα-Ντον η Κασπία συνδέεται με την Αζοφική Θάλασσα. Στο μέσο της ανατολικής ακτής της λίμνης (βλ. εικόνα) σχηματίζεται ένας πολύ κλειστός κόλπος, το Καραμπογάζ-κελ, όπου η αλμυρότητα του νερού φθάνει σχεδόν τη θαλάσσια. Η ηλικία της Κασπίας υπολογίζεται στα 30 εκατομμύρια έτη. Η Αζοφική Θάλασσα βρίσκεται στα δυτικά, ενώ ανατολικά της Κασπίας βρίσκεται η λίμνη Αράλη, επίσης από τις μεγαλύτερες του πλανήτη.
Κλίμα: Παρά το μέγεθος της λίμνης, το κλίμα παραμένει ηπειρωτικό, με αποτέλεσμα το βόρειο τμήμα της να παγώνει τον χειμώνα. Σε μεγάλη βαρυχειμωνιά, πάγος μπορεί να σχηματισθεί και στη νότια περιοχή, ιδίως με τη μορφή λεπτού στρώματος κοντά στις όχθες.
[Επεξεργασία] Πολιτική Γεωγραφία
Πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης η Κασπία «ακουμπούσε» πάνω σε μόλις 2 χώρες, τη Σοβιετική Ένωση και το Ιράν. Σήμερα, έχει σύνορα με τη Ρωσία, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν και το Ιράν. Το ρωσικό τμήμα της όχθης περιλαμβάνει την Αυτόνομη Δημοκρατία του Νταγκεστάν και τις επαρχίες Καλμυκία και Αστραχάν, ενώ το ιρανικό τις επαρχίες Τζιλάν, Μαζανταράν και Γκολεστάν. Σημαντικότερες πόλεις και λιμάνια στην Κασπία Θάλασσα είναι: Μπακού (η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Αζερμπαϊτζάν), Αστάρα (Αζερμπαϊτζάν) Αστάρα (Ιράν), Ραμσάρ (Ιράν), Αστραχάν (Ρωσία), κ.ά.
[Επεξεργασία] Πετρέλαιο
Η περιοχή της Κασπίας είναι από τις πιο πλούσιες ενεργειακά του πλανήτη. Τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου που έχουν ανακαλυφθεί στο εσωτερικό της έχουν δημιουργήσει τριβές ανάμεσα στα κράτη που μοιράζονται σύνορα μαζί της, ενώ σημαντικό ρόλο προσπαθούν να παίξουν και οι ΗΠΑ μέσω των στρατιωτικών δυνάμεων που διατηρούν στην περιοχή. Το 2003 η Ρωσία, το Καζακστάν και το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν συμφωνία με την οποία μοίρασαν μεταξύ τους το βόρειο 64% της λίμνης ώστε να προχωρήσουν σε εκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Οι άλλες δύο χώρες που έχουν σύνορα με τη λίμνη δεν συμμετείχαν στη συμφωνία.
