Griechische Zahlwörter
aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Griechische Zahlwörter, die zumeist über das Lateinische aus dem Altgriechischen vermittelt wurden, sind wie griechische Präpositionen Wortbestandteil vieler deutscher und internationaler Fach- und Lehnwörter. Zur Zahlenschreibung der antiken Griechen siehe Griechische Zahlen.
Inhaltsverzeichnis |
[Bearbeiten] Altgriechische Zahlwörter
Die Tabelle zeigt die Formen des attischen Dialekts.
Kardinalzahl (Nominativ) | Ordinalzahl (Maskulinum Nominativ) | Multiplikativa | Präfix | Derivate | |
1 | εἷς, μία, ἕν [heîs, mía, hen] 1 |
πρῶτος [prôtos] | ἅπαξ [hápax] ἁπλοῦς [haploûs] |
μονο- [mono-] | Protagonist, Protandrie, Protogynie, Protokoll, Proton, Protoplasma, Prototyp, Protein, Hapax legomenon, Haploid, Monochrom, Monogamie, Monogramm, Monotheismus |
2 | δύο [dýo] | δεύτερος [deúteros] | δίς [dís] δίπλόος [diplóos] |
δι- [di-] | Deuterium, Deuteron, Deuteragonist, Deuteronomium,Diplodocus, Diploid, Digramm, Distichon, Distickstoffmonoxid, Dichlormethan, Dimethylester, Diethylether, Dicyclopentadien |
3 | τρεῖς, τρία [treîs, tría] 2 | τρίτος [trítos] | τρίς [trís] | τρι- [tri-] | Trigramm, Triptychon, Triton, Trichlormethan, Trilogie, Trillion, Tritonus |
4 | τέτταρες, τέτταρα [téttares, téttara] 2 | τέταρτος [tétartos] | τετράκις [tetrákis] | τετρα- [tetra-] | Tetrade, Tetraeder, Tetragon, Tetragramm, Tetralogie, Tetrameter, Tetrarch, Tetrachlorkohlenstoff, Tetrachlormethan, Tetryl |
5 | πέντε [pénte] | πέμπτος [pémptos] | πεντάκις [pentákis] | πεντα- [penta-] | Pentachlorphenol, Pentachord, Pentaeder, Pentagon, Pentagramm, Pentamerone
Pentameter, Pentan, Pentaprisma, Pentateuch, Pentathlon, Pentatonik, Pentode, Pentium |
6 | ἕξ [hex] | ἕκτος [héktos] | ἑξάκις [hexákis] | ἑξα- [hexa-] | Hexadezimal, Hexaeder, Hexagon, Hexagramm, Hexalogie, Hexameter, Hexapoden, Hexan |
7 | ἑπτά [heptá] | ἕβδομος [hébdomos] | ἑπτάκις [heptákis] | ἑπτα- [hepta-] | Heptagon, Heptagramm, Heptameter, Heptan |
8 | ὀκτώ [oktō] | ὄγδοος [ógdoos] | ὀκτάκις [oktákis] | ὀκτα- [okta-] | Oktaeder, Oktan, Oktogon, Oktogramm, Oktopus, Oktopode |
9 | ἐννέα [ennéa] | ἔνατος [énatos] | ἐνάκις [enákis] | ἐννεα- [ennea-] | Enneagramm, Ennealogie |
10 | δέκα [déka] | δέκατος [dékatos] | δεκάκις [dekákis] | δεκα- [deka-] | Dekade, Dekaeder, Dekagon, Dekagramm, Dekalog, Dekapode, Dekan |
11 | ἕνδεκα [héndeka] | ἑνδέκατος [hendékatos] | ἑνδεκάκις [hendekákis] | ἑνδεκα- [hendeka-] | Hendekasyllabus |
12 | δώδεκα [dōdeka] | δωδέκατος [dōdékatos] | δωδεκάκις [dōdekákis] | δωδεκα- [dōdeka-] | Dodekaeder, Dodekanes, Dodekaphonie, Dodekaórton |
13 | τρεῖς/τρία καὶ δέκα [treîs/tría kaì déka] 2 | τρίτος καὶ δέκατος [trítos kaì dékatos] | τρισκαιδεκάκις [triskaidekákis] | τρισκαιδεκα- [triskaideka-] | Triskaidekaphobie |
14 | τέτταρες/τέτταρα καὶ δέκα [téttares/téttara kaì déka] 2 | τέταρτος καὶ δέκατος [tétartos kaì dékatos] | τετρακαιδεκάκις [tetrakaidekákis] | τετρακαιδεκα- [tetrakaideka-] | Tetradekasilan |
15 | πεντεκαίδεκα [pentekaídeka] | πέμπτος καὶ δέκατος [pémptos kaì dékatos] | πεντεκαιδεκάκις [pentakaidekákis] | πεντακαιδεκα- [pentakaideka-] | Pentadekan |
16 | ἑκκαίδεκα [hekkaídeka] | ἕκτος καὶ δέκατος [héktos kaì dékatos] | ἑκτακαιδεκάκις [hektakaidekákis] | ἑκτακαιδεκα- [hektakaideka-] | |
17 | ἑπτακαίδεκα [heptakaídeka] | ἕβδομος καὶ δέκατος [hébdomos kaì dékatos] | ἑπτακαιδεκάκις [heptakaidekákis] | ἑπτακαιδεκα- [heptakaideka-] | |
usw. | |||||
20 | εἴκοσι [eíkosi] | εἰκοστός [eikostós] | εἰκοσάκις [eikosákis] | εἰκοσα- [eikosa-] | Ikosaeder |
30 | τριάκοντα [triákonta] | τριακοστός [triakostós] | τριακοντάκις [triakontákis] | τριακοντα- [triakonta-] | Triakontan |
40 | τετταράκοντα [tettarákonta] | τετταρακοστός [tettarakostós] | τετταρακοντάκις [tettarakontákis] | τετταρακοντα- [tettarakonta-] | |
50 | πεντήκοντα [pentēkonta] | πεντηκοστός [pentēkostós] | πεντηκοντάκις [pentēkontákis] | πεντηκοντα- [pentēkonta-] | Pentekontaetie, Pentekoste |
usw. | |||||
100 | ἑκατόν [hekatón] | ἑκατοστός [hekatostós] | ἑκατοντάκις [hekatontákis] | ἑκατον(το)- [hekaton(to)-] | Hekatombe, Hekatoncheiren, Hektar, Hektoliter |
200 | διακόσιοι, διακόσιαι, διακόσια [diakósioi], [diakósiai], [diakósia] 1 | διακοσιοστός [diakosiostós] | διακοσάκις [diakosákis] | διακοσa- [diakosa-] | |
300 | τριακόσιοι, τριακόσιαι, τριακόσια [triakósioi] usw. 1 | τριακοσιοστός [triakosiostós] | τριακοσάκις [triakosákis] | τριακοσa- [triakosa-] | |
usw. | |||||
1.000 | χίλιοι, χίλιαι, χίλια [chílioi] 1 | χιλιοστός [chilostós] | χιλιάκις [chiliákis] | χιλιο- [chilio-] | Chiliasmus, Chiliarch, Kilo, Kilometer |
2.000 | δισχίλιοι, δισχίλιαι, δισχίλια [dischílioi] 3 1 | δισχιλιοστός [dischilostós] 3 | δισχιλιάκις [dischiliákis] 3 | δισχιλιο- [dischilio-] 3 | |
usw. | |||||
10.000 | μύριοι, -αι, -α [mýrioi] 1 | μυριοστός, μυριαστός [myriostós, myriastós] | μυριάκις [myriákis] | μυριο- [myrio-] | Myriade, Myriapoda, Myriorama |
20.000 | δισμύριοι, -αι, -α [dismýrioi] 1 | δισμυριοστός, δισμυριαστός [dismyriostós, dismyriastós] | δισμυριάκις [dismyriákis] | δισμυριο- [dismyrio-] | |
usw. |
Für die Verbindung von Einern, Zehnern, Hundertern, Tausendern usw. gilt:
Geht die kleinere Dezimaleinheit voran, so muss καί stehen,
geht die größere voran, so kann καί stehen.
Die Zahlen 1,2,3 und 4 werden dekliniert und infolgedessen auch alle damit zusammengesetzten Zahlen:
Nominativ | Genitiv | Dativ | Akkusativ | |
1 | εἷς, μία, ἕν [heîs, mía, hen] 1 | ἑνός, μιᾶς, ἑνός [henós], [miâs], [henós] | ἑνί, μιᾷ, ἑνί [hení, miâ, hení] | ἕνα, μίαν, ἕν [héna, mían, hén] |
2 (Dual) | δύο [dýo] | δυοῖν [dyoîn] | δυοῖν [dyoîn] | δύο [dýo] |
3 | τρεῖς, τρία [treîs, tría] 2 | τριῶν [triōn] | τρισί(ν) [trisí(n)] | τρεῖς, τρία [treîs, tría] |
4 | τέτταρες, τέτταρα [téttares, téttara] 2 | τεττάρων [tettárōn] | τέτταρσι(ν) [téttarsi(n)] | τέτταρες, τέτταρα [téttares, téttara] |
1 Die Reihenfolge der Genera ist Maskulinum, Femininum, Neutrum.
2 Maskulinum und Femininum fallen zusammen und die Reihenfolge ist Maskulinum/Femininum, Neutrum.
3 Das „sch“ ist getrennt zu sprechen, also wie z.B. im Wort „Dornröschen“.
[Bearbeiten] Neugriechische Zahlwörter
Die Grundzahlen und deren Lautung nach IPA
0 | μηδέν | [miˈðɛn] | ||||||
1 | ένας, μία, ένα (1) | [ˈɛnas], [ˈmia], [ˈɛna] | 11 | ένδεκα/έντεκα | [ˈɛnðɛka]/[ˈɛndɛka] | |||
2 | δύο | [ˈðiɔ] | 12 | δώδεκα | [ˈðɔðɛka] | 20 | είκοσι | [ˈikɔsi] |
3 | τρεις, τρεις, τρία (1) | [tris], [ˈtria] | 13 | δεκατρείς, -τρία (1) | [ðɛkaˈtria] | 30 | τριάντα | [triˈanda] |
4 | τέσσερεις, -ρις, τέσσερα (1) | [ˈtɛsɛris], [ˈtɛsɛra] | 14 | δεκατέσσερις, -α (1) | [ðɛkaˈtɛsɛra] | 40 | σαράντα | [saˈranda] |
5 | πέντε | [ˈpɛndɛ] | 15 | δεκαπέντε | [ðɛkaˈpɛndɛ] | 50 | πενήντα | [pɛˈninda] |
6 | έξι | [ˈɛksi] | 16 | δεκαέξι | [ðɛkaˈɛksi] | 60 | εξήντα | [ɛˈksinda] |
7 | εφτά (auch επτά (2)) | [ɛfˈta] ([ɛpˈta]) | 17 | δεκαεφτά | [ðɛkaɛfˈta] | 70 | εβδομήντα | [ɛvðɔˈminda] |
8 | οχτώ (auch οκτώ (2)) | [ɔxˈtɔ] ([ɔkˈtɔ]) | 18 | δεκαοχτώ | [ðɛkaɔxˈtɔ] | 80 | ογδόντα | [ɔɤˈðɔnda] |
9 | εννιά (auch εννέα (2)) | [ɛˈnʲa] ([ɛnˈɛa]) | 19 | δεκαεννιά | [ðɛkaɛˈnʲa] | 90 | ενενήντα | [ɛnɛ'ninda] |
10 | δέκα | [ˈðɛka] | 20 | είκοσι | [ˈikɔsi] | 100 | εκατό(ν) | [ɛkaˈtɔ(n)] |
21 | είκοσι ένα (1) | 101 | εκατόν ένα (1) | |||||
22 | είκοσι δύο | 200 | διακόσιοι, -κόσιες, -κόσια (1) |
[ðiaˈkɔsça] | ||||
23 | είκοσι τρία (1) | 300 | τριακόσιοι, - κόσιες, -κόσια (1) |
[triaˈkɔsça] | ||||
24 | είκοσι τέσσερα (1) | 1000 | χίλιοι, χίλιες, χίλια (1) | [ˈçilʲa] | ||||
25 | είκοσι πέντε | 2000 | δύο χιλιάδες | [çiˈlʲaðɛs] |
(1) Die Zahlwörter für 1, 3 und 4 werden nach Genus unterschieden und dekliniert, dadurch ebenso die zusammengesetzten Zahlen 13, 14, 21, 23, 24, usw. Das gleiche gilt für alle Hunderter (außer der 100 selbst) und die Zahl 1000. Bei den deklinierten Zahlworten ist die Reihenfolge mask./fem./neut. angegeben. Beim bloßen Zählen wird die Form des Neutrums benutzt.
(2) Sprech- und Schreibalternativen, keine Deklination