Siberia
Oddi ar Wicipedia
- Gweler Siberia (talaith) am dalaith ffederal Rwsia
coch - diffiniad poblogaidd Siberia
Mae Siberia (Rwsieg: Сиби́рь) yn ardal enfawr o Rwsia a gogledd Kazakhstan. Fe'i ffinir gan fynyddoedd yr Wral i'r gorllewin, y Cefnfor Tawel i'r dwyrain, y Môr Arctig i'r gogledd, a bryniau Kazakhstan a ffiniau Mongolia a Tsieina i'r de. Gorwedda'r rhan helaeth o Siberia yn Ffederasiwn Rwsia, ac fe ffurfia 56% o arwynebedd y wlad honno.
[golygu] Hanes
Roedd Siberia yn drigfan i wahanol grwpiau o nomadiaid, megis yr Yenet, y Nenet, yr Hyn, a'r Uyghur. Concrwyd yr ardal gan y Mongoliaid yn yr 13eg ganrif, ac fe ddaeth yn wladwriaeth annibynnol dan reolaeth Chân. Fe gychwynnodd pŵer cynyddol Rwsia tanseilio'r annibyniaeth hon yn yr 16eg ganrif. Erbyn canol yr 17eg ganrif, roedd yr ardaloedd o dan reolaeth Rwsia yn ymestyn i'r Cefnfor Tawel. Er hynny, ychydig iawn o ymwelwyr a ddaeth i Siberia yn y canrifoedd dilynol.
Y newid mawr cyntaf yn Siberia oedd y rheilffordd Traws-Siberia, a adeiladwyd rhwng 1891 a 1903. Fe gysylltodd Siberia â Rwsia a'i diwydiant, a thrwy gydol yr 20fed ganrif fe wnaed defnydd helaeth o adnoddau naturiol Siberia.
