Diabetes mellitus
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
 |
|
 |
|
Diabetes mellitus ili šećerna bolest nastaje uslijed poremećaja u sintezi (stvaranju) enzima Insulin-a koji je važan faktor za transport, odnosno ulazak Glukoze - osnovnog energenta organizma, u ćeliju ili zbog problema sa organom koji ga sintetiše i luči u krv - gušteračom ili pankreasom.
Diabetes mellitus je najčešći metabolički poremećaj i jedna od najčešćih endokrinoloških bolesti. Najjednostavnije ga možemo definirati kao apsolutnu ili relativnu inzulinopeniju sa konsekutivnom hiperglikemijom. Razlikujemo primarni (idiopatski) diabetes mellitus koji je puno češći i važniji oblik od sekundarnog kod kojeg je hiperglikemija povezana sa utvrđenim uzrocima razaranja langerhansovih otočića kao što su pankreatitis, tumor, lijekovi, kirurški zahvat, genetski poremećaj.
Šećerna bolest se javlja u dva oblika, klasificirana prema uzrastu u kome se pojavljuje. Nije je moguće izliječiti, ali je moguće jako dobro kontrolisati i voditi gotovo normalan život uz određene mjere samokontrole. Nagomilavanje glukoze u krvi uslijed nedostatka Insulin-a može imati jako negativne poslijedice po ogranizam - od drastičnih promjena pH vrijednosti krvi pa čak do kome. Stoga je nabolje striktno se držati odrednica koje daje ljekar i izbjegavati velike količine ugljikohidrata - spojeva koji mogu sadržavati glukozu.
Liječi se sintetskim inzulinom koji se daje direktno u krv, tako da oboljeli mogu sami sebi davati preparate specijalnom opremom. Šećerna bolest je među najčešćim oboljenima u svijetu, a prema istraživanjima WHO - Svjetske Zdravstvene Organizacije, godišnje oboli više ljudi od nje nego od AIDS-a.
Za oboljele od šećerne bolesti koji su na inzulinskoj terapiji je daleko opasnija HIPOGLIKEMIJA (nizak šećer u krvi) nego HIPERGLIKEMIJA (visok šećer u krvi). Iako to doktori ne spominju, a i u literaturi se rijetko o tome piše, oboljeli i njihova obitelj (ljudi koji žive sa oboljelim) bi trebali prvenstveno biti upoznati s tim problemom koji u više slučajeva može biti krajnje neugodan i nezgodan, a pravovremena i kvalitetna reakcija u tom slučaju je najbitnija za normalan život oboljelog i njegovo samopouzdanje.
Znaci šećerne bolesti su:
- pojačana žeđ, - učestalo mokrenje, - mučnina i povraćanje, - svrbež, - teško zarastanje rana, - gubitak tjelesne težine, - gubitak apetita, - učestale infekcije, - slabiji vid.
ETIOLOŠKA KLASIFIKACIJA POREMEĆAJA
Tip 1 (razaranje beta ćelija obično vodi do potpunog nedostatka inzulina)
-autoimuni,
-idiopatski.
Tip 2 (od prevladavajuće otpornosti na inzulin s razmjernim nedostatkom lučenja do prevladavajućeg nedostatnog lučenja sa ili bez otpornosti na inzulin)
Ostali specifični tipovi:
-nasljedni poremećaji beta stanica,
-nasljedni poremećaj djelovanja inzulina,
-bolesti gušterače,
-endokrinopatije,
-lijekovi i hemikalije,
-infekcije,
-neuobičajeni oblici imunodulirane bolesti,
-genetski sindromi.
DIJAGNOZA
Hiperglikemija
Hiperglikemija je osnovni dijagnostički pokazatelj šećerne bolesti. U bolesnika sa simptomima i znakovima bolesti dijagnoza je razmjerno jednostavna – postavlja se određivanjem koncentracije glukoze u uzetom uzorku krvi. U svim ostalim dvojbenim slučajevima provodi se test oralnog opterećenja glukozom (OGTT) po preporuci SZO iz 1985. godine.
Način liječenja šećerne bolesti
Glavni cilj terapije šećerne bolesti je održavanje vrijednosti šećera u krvi što bliže normalnoj vrijednosti.
Osnovni oblici liječenja su:
- dijeta,
- tablete,
- inzulin,
- tjelesna aktivnost,
- samopraćenje i edukacija.
Aplikacija inzulina
Inzulin se ne može aplicirati na usta s obzirom da je bjelančevinaste prirode i da ga kao takvog sokovi probavnih organa lako razlažu. Zato ga apliciramo putem inijekcije duboko u potkožno tkivo. U slučaju da inzulin iniciran u mišić (diblji ubod), treba očekivati brže djelovanje i u tom smislu u pogledu uzimanja obroka i raznih aktivnosti treba usmjeriti pažnju.
Dozu inzulina mjerimo u internacionalnim jedinicama koje predstavljaju jačinu dejstva inzulina. Za davanje inzulina upotrebljavamo inijekcioni pribor. Posebnim inzulinskim špricama koristimo se kada dajemo inzulin iz inzulinskih bočica. Savremeni način davanja inzulina je pomoću inzulinskih injektora u obliku držala ili naliv pera kao što su: Novo Let, Novo Pen i Novo Pen 3. Zajedno sa injektorima upotrebljavamo tanke i oštre inzulinske igle, Novo Fine. Ubod ovim iglama je gotovo bezbolan, a oštećenje tkiva minimalno.
Mjesta aplikacije inzulina
Pet područja na tijelu imaju dovoljno tkiva ispod kože za davanje injekcije inzulina. To su:
- postranični dijelovi gornje trećine nadlaktice
- prednji postranični dijelovi natkoljenice
- trbuh
- donji dio leđa
- stražnjica
Raspored korištenja pojedinih područja treba planirati. Jedno područje se može koristiti do dvije sedmice (jedne sedmice jedna strana, druge sedmice druga strana. Treba koristit isto područje, u isto doba dana i mijenjati mjesto uboda unutar svakog područja. Injekciono mjesto treba da bude udaljeno najmanje tri centimetra jedno od drugog.
Nedovršeni članak Diabetes mellitus koji govori o medicini treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
 |
Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama o zdravlju (medicini). |
| Medicina - Endokrinologija - uredi |
|---|
| Bolesti štitne žlijezde |
| Hipotireoidizam | Hipertireoidizam | Strume | Tireoiditis | Tumori |
| Bolesti timusa - paratireoidne žlijezde |
| Urođene anomalije timusa | Hiperplazija timusa | Tumori timusa | Myasthenia gravis | Hipoparatireoidizam | Hiperparatireoidizam | |
| Bolesti endokrinog pankreasa |
| Diabetes mellitus | Tumori | Multipla endokrina adenomatoza |
| Bolesti nadbubrežne žlijezde |
| Adrenalitis | Waterhouse - Friderichsenov sindrom | Hipokorticizam | Hiperkorticizam | Addisonova bolest | Cushingov sindrom | Connov sindrom | Adrenogenitalni sindrom | Tumori | Feohromocitom |
