Mar
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Labour zo d'ober c'hoazh a-raok peurechuiñ ar pennad-mañ. Ma fell deoc'h reiñ un tamm skoazell, krogit e-barzh. Mar karfec'h reiñ hoc'h ali ha netra ken, grit 'ta e pajenn ar gaozeadenn.
Sellet ivez ouzh mar (digejañ)
Mar (n'eus liester ebet) a zo un meizad a endalc'h un ober pe ur perzh a ne c'hell ket kaout fiziañs ennañ. Pa n'eo ket sur ar pezh a zo ar gaoz warnañ e tegas mar en e unan pe adstaget da gerioù zo an douetañs pe ar martezeañ pe an disteraat. Kavet e vez e-barzh meur a droienn implijet stank, met erlec'hiet e vez a-wechoù gant gerioù gallek o orin evel dañjer, an diasurded ha an douetañs.
Taolenn |
[kemmañ] Anv-kadarn
An douetañs har ar martezeañ eo ar ster pennañ pa vez implijet mar evel un anv-kadarn. Sellet ouzh skouer kentañ er pennad mar e-barzh Geriadur brezhoneg An Here : Den n'en dije kredet sevel an disterañ mar war-se. Ar martezeañ vez gwelet en droienn "war var da..." evit diskouez ma c'hellfe dont un darvoud bennak.
P'eo saviad an nen war gostezenn an diasur e c'hell kouezhañ en ur dañjer warnañ hag e c'hell bezañ war var (kement ha bezañ en dañjer).
Er brederouriezh hag er skiant (sell ouzh pennaenn ar mar) ez eus kaoz eus ar mar evel meizad ar pezh ne c'heller ket sevel un diviz sklaer diwarnañ.
[kemmañ] Yezhadur
[kemmañ] Rakger ha lostger
Pa gaver mar- evel rakger e gerioù zo e tegas ster an disteraat koulz hag hini ar c'hreñvaat :
- Disteraat : marblev, marbluñv, marboan, marsoñj
- Kreñvaat : margalon, marlonk, marnaon
Lostger : arvar (a zo e ster heñvel ouzh mar).
[kemmañ] Stagell isurzhiañ
An anv-kadarn a zo aet d'ober ur stagell isurzhiañ a ren an amzer-divizout. Skouer : Mar bez unan bennak a zo medisin e tlee dont reiñ sikour Aet oe d'ober troiennoù gant frazennoù verb enno evel marteze hag eo bet deveret anvioù-kadarn diouto (martezeadenn).
[kemmañ] Ar mar er brederouriezh
Meizad ar mar a zo boutin etre ar brederourien, ar vatematikourien ha ar fizikourien. Koulskoude ul liamm a zo ivez gant ar relijion hag ar metafizik pa z eus un tech dezho evit klask ar menozhioù diarvar, da lavaret eo ar c'hredennoù. E mare an Henc'hres en doa savet ar brederourien evel Sokrates un hentenn brederiañ evit lakaat en arvar an doxa, ar mennozh boutin, ha chom hep bezañ tapet gant didroelloù an arguzennoù.
Er XVIvet kantved, René Descartes ha gant mennozhioù nevez ar steredoniourien europat o deus degaset anaoudegezhioù dic'hortoz war an neñvioù e-lec'h ma veze gwelet sez Doue hag an aelez enno.
Lakaat en arvar pep a fenomenn fizikel koulz ha pep a veizad prederouriezhel en deus roet ul lañs divent d'ar skiantoù rik.
Er XXved kantved, ar fizikour alaman Werner Karl Heisenberg (1901-1976) en deus embannet an digevaltaderioù Heisenberg evit termenñ pennaenn ar mar ha dre-se e tiskoueze ne oa ket posubl kaout un anaoudegezh rik eus perzhioù un draezhenn kwantek war e lusk.
