Gavr (loen)
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Labour zo d'ober c'hoazh a-raok peurechuiñ ar pennad-mañ. Ma fell deoc'h reiñ un tamm skoazell, krogit e-barzh. Mar karfec'h reiñ hoc'h ali ha netra ken, grit 'ta e pajenn ar gaozeadenn.
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|
 (Capra)
|
|||||
| Rummatadur klasel | |||||
| Riezad : | Loened | ||||
| Skourrad : | Chordata | ||||
| Kevrennad : | Mammalia | ||||
| Urzhiad : | Artiodactyla | ||||
| Kerentiad : | Bovidae | ||||
| Iskerentiad : | Caprinae | ||||
| Genad : | Capra | ||||
| Anv skiantel | |||||
| Capra Linnaeus, 1758 |
|||||
|
|||||
Ar c'havr a zo ur bronneg, ur geotdebrer hag un daskirier, renket e kerentiad ar Bovidae hag en iskerentiad ar Caprinae. Doñvaet eo bet al loen-se abaoe an VIIIvet kantved d'an nebeutañ evit pourchas he c'hig, he c'hroc'hen, he blev ha alies-tre evit he laezh. Meur a anv rannyezhel a ya d'envel ar c'havr : bida ha bidiez.
Ul loen bihan a-walc'h eo, gwareget he c'herniel ha mibin-tre, graet evit lammat. Kavet e vez e kazi an holl rannoù eus ar bed, er menezioù aliezik a-walc'h. Ober a reer bouc'hed eus ar pared ha menned eus ar re vihan. A-wechoù e vez kavet givri gouez, met doñvaet e vezont peurvuiañ. Givri bihan o ment a vez kemeret da loened ti a-wechoù.
Meneg anezho zo er Bibl. Da skouer, pa laka Rebekka daou venn-gavr da vezañ fardet evel ur meuz eus ar gwellañ evit ma roje Izaak e vennozh d'o mab Jakob (da laret eo asantiñ desevel anezhañ goude ma'z eo bastard ar bugel) (Gn : 27: 9).
Eus anv kêr-benn Turkia, Ankara, e teu hini ar givri angora a vez maget evit o blev hir-kenañ ha ganto e vez produet ar mohair. Gant givri eus Kachmir e vez produet ur seurt gloan d'ober stamm anvet Kachmir.
[kemmañ] Yezh
- Gevr ha givri eo liesteroù ar ger gavr.
- Bouch (ur vouch, bouchoù), a vez graet eus ar c'havr ivez.
- Gevrigoù-an-hañv (gavrig-an-hañv en unander) zo laboused.
- Gevr-mor (gavr-mor) zo un anv all
- a vez graet eus ar chevr, pe chifretez
- ur c'hrilh-traezh.
- ul labous, hervez Jules Gros
- Gevr-menez zo ur ouenn givri-gouez a gaver er menezioù.
- Gavrvoued zo un an all roet d'ar gwezvoud.
[kemmañ] Ar givri e Breizh
Anv zo eus givri emeur a ganaouenn-bobl, diwar-benn prosezioù ma veze barnet al loened-se, lakaet alies da vezañ furoc'h eget ar varnerien.
- Ma c’havrig a oa fin Reas ur bromm d’ar barner, Sonioù Breizh Izel, levrenn 1, pajenn 40, Fañch an Uhel.
Anv eus givri zo e meur a dro-lavar hag e meur a grenn-lavar:
- Tre (pe: evel) ma'z omp ez omp, da lavaras gavr ar Bonïeg.
- Bezo du, bezo gwenn, Pep gavr a gar he menn.
