19 жніўня

З Вікіпедыя.

19 жніўня - дзвесце трыццаць першы (дзвесце трыццаць другі ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

[правіць] Падзеі

43 да н.э.: Гай Юлій Цэзар прымусіў сенат, каб яго абралі Консулам.
1388: Бітва пад Атэбёрнам
1504: Бітва пад Накдоў
1561: Каралева Марыя Сцюарт вяртаецца ў Шатландыю.
1562: Бітва пад Невелем, атрад польскіх наймітаў (1,5 тыс.) на чале з С. Лесьнявольскім разбіў маскоўскае войска (15 тыс.) на чале з А. Курбскім.
1692: У Сэлеме, Масачусетс караюць смерцю 5 жанчын і 1 святара, абвінавачаных у вядзьмарстве.
1745: Прынц Чарльз Эдвард Сцюарт высаджваецца ў Англіі і з паднятым сцягам ідзе на Лондан.
1768: закладзены Ісакіеўскі Сабор у Санкт-Пецярбурзе.
1782: Бітва пад Блю-Лікс, апошняя значная бітва ў вайне за незалежнасць ЗША.
1812: У час англа-амерыканскай вайны амерыканскі фрыгат "Канстыт'юшан" перамагае брытанскі фрыгат "Гер'ер" каля берагоў Нова-Скоціі.
1919: Афганістан робіцца незалежным ад Вялікабрытаніі.
1925: У Вільні пачалося выданне газеты "Жыццё Беларуса".
1929: Адкрытая радыёстанцыя NBC.
1934: Немцы ўхвалілі стварэнне пасады Фюрэра.
1944: Пачынаецца Парыжскае антыгітлераўскае паўстанне.
1953: ЦРУ дапамагае іранскаму шаху Махамеду Рэза Пахлаві скінуць урад Махамеда Масадэга.
1955: У час урагану "Дыяна" ў ЗША гінуць да 200 чалавек.
1960: У Маскве пасаджаны за краты амерыканскі лётчык Фрэнсіс Паўэрс, абвінавачаны ў шпіянажы
1965: Японскі прэм'ер-міністр Эйсаку Сата першым пасля вайны наведвае Акінаву.
1981: Самалёт L-1011 "Трыстар" згарэў ў аэрапорце Эль-Рыяда, загінуў 301 чалавек.
1987: У Вялікабрытаніі Майкл Раян застрэліў 16 чалавек, потым і сябе.
1989: Прэзідэнт ПНР Войцэх Ярузельскі назначае актывіста "Салідарнасці" Тадэуша Мазавецкага прэм'ер-міністрам.
1991: Спроба дзяржаўнага перавароту ў СССР.
1999: У Белградзе дзесяткі сотняў сербаў патрабуюць у Слабадана Мілошавіча пакінуць пасаду прэзідэнта Югаславіі.
2002: Пад Грозным збіты расійскі транспартны верталёт Mi-26, загінула 118 салдатаў.
2003: У Іраку каля штаб-кватэры ААН выбухнула бомба. Забітыя 22 чалавекі, між іх Серджыа Вейра дэ Мела, галоўны сакратар іракскага аддзялення ААН.
2005: Першыя супольныя вучэнні войскаў Расіі і КНР.

[правіць] Нарадзіліся

1398: Маркіз дэ Санцілана, іспанскі паэт (пам. 1458)
1557: Фрэдэрык I, граф Вёртэнберга (пам. 1608)
1590: Генры Рыч, англійскі салдат (пам. 1649)
1596: Елізавета Багемская (пам. 1662)
1621: Гербранд ван дэн Эйкхоўт, нідэрландскі мастак (пам. 1674)
1631: Джон Драйдан, англійскі паэт (пам. 1700)
1646: Джон Флэмсцід, англійскі астраном (пам. 1719)
1686: Юстас Бэджал, англійскі пісьменнік (пам. 1737)
1686: Нікола Парпора, італьянскі кампазітар (пам. 1768)
1689: Сэмюэль Рычардсан, англійскі пісьменнік (пам. 1761)
1711: Эдвард Боскавен, англійскі адмірал (пам. 1761)
1831: Зыгмунт Чаховіч, удзельнік паўстання 1863-1864 гг.
1853: Аляксей Брусілаў, расійскі генерал (пам. 1926)
1870: Бернард Барух, амерыканскі фінансіст (пам. 1965)
1871: Орвіль Райт, амерыканскі авіяканструктар (пам. 1948)
1875: Сцяпан Сэлян, харвацкі вынаходнік (пам. 1936)
1878: Мануэль Кезон, філіпінскі прэзідэнт (пам. 1944)
1881: Георг Анэску, румынскі кампазітар (пам. 1955)
1883: Коко Шанэль, французская мадэльерка (пам. 1971)
1883: Элсі Фергюсан, амерыканская акцёрка (пам. 1961)
1892: Альфрэд Люнт, амерыканскі акцёр (пам. 1977)
1896: Ольга Бакланава, акцёрка (пам. 1974)
1902: Огдан Нэш, амерыканскі паэт (пам. 1971)
1906: Філа Фарсварт, амерыканскі вынаходнік (пам. 1971)
1907: Трастан Бі Мортан, амерыканскі палітык (пам. 1982)
1912: Барыс Мікуліч, беларускі пісьменнік (нар. 16.6.1954)
1913: Рычард Сіманс, амерыканскі акцёр (пам. 2003)
1914: Лаёс Бароці, венгерскі футбаліст і настаўнік (пам. 2005)
1915: Рынг Ларднар, амерыканскі акцёр і сцэнарыст (пам. 2000)
1919: Малькольм Форбс, амерыканскі друкар (пам. 1990)
1930: Фрэнк МакКааўрт, амерыканска-ірландскі пісьменнік
1931: Вілі Шумакер, амерыканскі жакей (пам. 2003)
1935: Бобі Рычардсан, бейсбаліст
1939: Джоні Нэш, амерыканскі спявак
1944: Бодзіл Малмсцін, шведскі пісьменнік
1946: Біл Клінтан, амерыканскі прэзідэнт
1946: Віктар Гардзей, беларускі паэт
1950: Джэні Бонд, брытанскі журналіст
1951: Джон Дзікан, англійскі музыкант
1964: Уітні Прэскат, амерыканская мадэль
1969: Мэцью Пэры, канадскі акцёр
1973: Марка Матэрацы, італьянскі футбаліст
1980: Жун Жын, карэйскі рэпер

[правіць] Памерлі

14: Гай Юлій Цэзар, рымскі імператар (нар. -63)
1297: Луі з Тулузы, французскі святар (нар. 1274)
1493: Фрэдэрык III, імператар Свяшчэннае Рымскае імперыі (нар. 1415)
1580: Андрэ Паладыё, італьянскі архітэктар (нар. 1508)
1646: Аляксандр Хэндарсан, шатландскі тэолаг
1662: Блез Паскаль, французскі навуковец (нар. 1623)
1753: Бальтазар Неўман, нямецкі архітэктар (нар. 1687)
1819: Джэймс Уот, шатландскі вынаходнік (нар. 1736)
1872: Карл IV, кароль Нарвегіі (нар. 1826)
1923: Вільфрэда Парэта, італьянскі эканаміст (нар. 1845)
1929: Сяргей Дзягілеў, расійскі балетмайстар (нар. 1872)
1950: Джаванні Джорджы, італьянскі фізік (нар. 1871)
1957: Дэвід Бумберг, англійскі мастак (нар. 1890)
1968: Георг Гамаў, украінскі псіхолаг (нар. 1904)
1970: Павел Ясеніца, польскі гісторык (нар. 1909)
1994: Лінус Паўлінг, амерыканскі хімік, уладальнік Нобелеўскай прэміі ў галінах хіміі і міру (нар. 1901)