St. Veit im Pongau

Aus Wikipedia

Der Àrtikl is im Dialekt „Såizàch-Pongaurisch (St. Johànnarisch)“ gschriem worn.

St. Veit im Pongau
Wåbbm	Kårtn
Basisdàtn
Bundeslãnd:	Såizburg
Politischa Bezirk:	St. Johànn im Pongau (JO)
Koordinatn:	Koordinaten: 47° 20' N, 13° 9' O 47° 20' N, 13° 9' O
Hechn:	764 m ü. À.
Eîwohna:	3330 (15. Mai 2001)
Bevökarungsdichtn:	59 Eîwohna pro km²
Postleitzåih:	5621
Vurwåih:	06415
Gmoãkennziffa:	50 420
Gmoãvawåitung:	Markt 12 5621 St. Veit im Pongau
Offizielle Websitn:	www.gde-stveit.salzburg.at
Politik
Burgamàsta:	Franz Lainer (ÖVP)
Gmoãråt: (2004)	8 SPÖ, 10 ÖVP, 1 FPÖ,

St. Veit im Pongau is a Mårktgmoã im Pongau, Såizburga Lònd in Östareich und håd 3.411 Eîwohna. D' Gmoã is da erschte heilklimatische Kurort vo Såizburg.

Inhaltsverzeichnis 1 Geogràfie 1.1 Nåchbagmoãna 1.2 Katastràlgmoãna & Ortsteile 2 Gschicht 3 Sehnswirdigkeitn 4 Klima 5 Wåbbm 6 Sport 7 Weblinks

[dro werkln] Geogràfie

D' Gmoã liegg im Pongau, 7 km vo da Bezirkshauptståd St. Johann/Pg. wègga, im Såizburga Lònd. Durchs Gmoãgebiet fliasst d' Såizàch. Da Ort söiwa liegg auf an Hèhnplateau owahåib vo Schwårzàch im Pongau in za. 760 m ü. À.

[dro werkln] Nåchbagmoãna

St. Veit grenzt an foignde Gmoãna ò:

• Schwårzàch im Pongau
• St. Johànn im Pongau
• Goidegg im Pongau
• Lend im Pinzgau
• Müihbåch am Hochkenig
• Großårl

[dro werkln] Katastràlgmoãna & Ortsteile

St. Veit untagliadat se in foignde Katastràlgmoãna und Ortsteile:
(in Klòmman d' jeweilig hochdaitsche Bèzeichnung)

Åbtsdorf (Abtsdorf) Buachågga (Buchacker) Föidmaia (Feldmair) Gèwerbepàrk (Gewerbepark)

Gråfmhof-Derfe (Grafenhof-Dorf) Klòmm (Klamm) Lòngmoos (Langmoos) Lèchn (Lehen)

Mårkt (Markt-St. Veit/Pg.) Niadauntaschberg (Niederuntersberg) Owagråfmhof (Obergrafenhof) Owalèchn (Oberlehen)

Owauntaschberg (Oberuntersberg) Piche-Derfe (Pichl-Dorf) Schêroã (Schönrain) Sunnföid (Sonnfeld)

Sunnloatn (Sonnleiten) Stoã (Stein) Steggeföid (Stöcklfeld) Urpåss (Urpaß)

Vüilèchn (Viellehen)

[dro werkln] Gschicht

Bèreits in da friaran Brôßezeid håd a Siedlung am Klinglberg (2000 - 1500 v. Kr.) bèstòndn. Sie is im Zòmmhòng mid 'm in da Gengd betriaman Kupfabergbau entstòndn. Ma vamut't haid, dass d' Siedlung nur im Winta bewohnt gween is und 's Rohkupfa im Fruahjåhr d' Såizàch åwi bis in d' Nàchn vo Såizburg transportiart worn is. In da jingan Eiszeid (ca. 450 - 15 v. Kr.) is St. Veit à a köitischs Siedlungsgebiet gween. Aus da Remazeid håd si a im Kirchturm eîgmauats Gråbrelièf dahåidn. Sowås in da Zeid zwischn 800 und 1100 is a Kirchnsiedlung entstòndn. D' erschte schriftliche Nennung vom Ort is aus 'm Jåhr 1074 iwaliefat. 1425 is 's Mårktrecht schriftlich fixiart worn. 1334 håds an Mårtkbrònd gèm wo da håiwàte Mårkt inklusive da Kirchn zastert worn is. D' Kirch is nai aufbaut worn und im Lauf vo da Zeid zu oana viarschiffing gotischn Bàsilika ausbaut worn. Ès is d' oãzig' im Lònd Såizburg vo dera Årt. 1731 untam Erzbischof Firmian håm 3100 Protestàntn d' Gengd valåssn miassn und san nåch Ostpraissn ausgwòndat. Naie Siedla san aus Tiroi, Bayan und 'm Rheinlònd kemma.

[dro werkln] Sehnswirdigkeitn

• Mårktplåtz
• Pfårrkirchn a viarschiffig gotische Bàsilika aus 'm 14./15. Jåhrhundat. Da Turm is 42 m hoch, da åchteggige Taufstoã aus rodm Màrmor stòmmt aus da Zeid uma 1500. D' èhèmålige "åide Sàkristei" ghert zum öidastn Teil vo da Kirch' und is nåch da Freilegung vo Frèskn aus 'm 14. und 17. Jåhrhundat a sèchnswerta Toaè vo da Kirch'.
• Klosta Marienparadies is 1986 auf da Kindaåim (Kinderalm) vo d' "kloana Schwestan vo Bèthlèhèm" (frànzesischa Ordn) grindt worn. Söibstbemåite Ikonen san ausgstöit und kennan kàft wern.
• Hoamatmuseum "Sèèlåggn" (Heimatmuseum Seelacken) 4000 Jåhr Gschicht wern ausgstöit.
• Sèèlåggnmüih is 1991 wieda in Betrieb gnumma worn.
• Schaubergwerk "Sunnpau" àm Mittaroãberg
• s' Naturschutzgebiet "Pårsèèn-Schuachfligga-Heikåregg" (Paarseen-Schuhflicker-Heukareck)
• s' Naturdenkmåi "Summalindn beim Hoadachguat" (Sommerlinde beim Haidachgut) d' Lindn is 35 m hoch, håd an Stòmmumfòng vô 6,10 m und an Kronèndurchmessa vo 20 m.

[dro werkln] Klima

Kåide Nordwind wern durch d' nordseitige Erhèwung vom "Hochglogga (Hochglocker)" stårk åbgschwächt; d' kåide Luft im Winta ko vom Plateau ins Såizàchtåi åfliassn. D' wårma Südwind kennan üwas Gàschtoãna- und 's Grossårlatåi (beide Täla ziang se vo Süd nåch Nord) nåch St. Veit ziang. Durch d' Låg aufm Plateau zöiht St. Veit zua d' sunnareichstn Orte in Östareich.

[dro werkln] Wåbbm

's Wåbbm vo da Gmoã is: "in an rodn Schüid d' Dårstèllung vom hoaling Veit, nämlich da unbekleidatè Owakerpa vo an jugndlichn Mò mid zum Gèbèt gfåitate Händ und an goidbnimbiartn Kopf, der wås aus an auf an niadrig, brennatn Scheitahaufm ruahatn schwårzn Kèsse aussarågt".

[dro werkln] Sport

St. Veit håd foignde Sportméglichkeitn z' biatn:

• Tennisplätz
• Beachvolleybåiplåtz
• Fuaßbåiplåtz
• Schwimmbåd
• Eislaufplåtz
• Långlàfloipm mid Belaichtung

[dro werkln] Weblinks

• http://www.seelackenmuseum.sbg.at Hoamatmuseum "Seelåggn"
• http://www.gde-stveit.salzburg.at Webseitn vô da Gmoã