September
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Herbstmonet / September« |
|
De September isch de nünte Monet vom Johr im Gregorianisch-Julianische Kalender, un het 30 Däg. Am 22. odr 23. September isch d' Dagunnachtglichi - dr subsolar Punkt schtoht gnau über em Äquator un d'Sunne goht an sällem Dag gnau im Oschte uf un gnau im Weschte unter. An sällem Dag fangt, astronomisch gseh, de Herbscht uf dr Nordhalbchugle vu dr Erde a, un uf dr Südhalbchugle dr Früehlig.
De alti dütsche Name isch Scheiding odr au Unkrutmonet.
Im römische Kalender war de September ursprünglich de siibt Monet (lat. septem = siibe). Im Johr 153 v. Chr. isch de Johresafang allerdings um zwei Mönet füre verlegt worde, so dass d' Namens- un Zählbeziehig entfalle isch.
In de römische Provinz Chleiasie (Asia minor) het de Monet als erschte vom Johre golte, wil Kaiser Auguschtus im September Geburtsdag gha het (e kuriosi Marginalie vo dr Weltgschicht). Sälli lokali Tradition isch später mit dr Verlegig vu dr Hauptstadt nooch Byzanz im gsamte Oste vum Römische Riich, wo sich zum Byzantinische Kaiserriich entwicklet het, überno worde un het au in Russland bis zuem Johr 1700 no golte; erscht drno het me sich de allgemeine Kalenderregle agschlosse, was de Johresafang agoht. Wo de Senat vorgschlage het, dr September zu sine Ehre auno umzdaife, het dr Tiberius mit dr Frog abglähnt, was no mit em drizähnten Caesar si soll.
De September fangt mit em gliche Wuchedag a wie dr Dezember.
[ändere] Veraschtaltige im September
Z' Dütschland wird sit 1993 am zweite Sunndig im September im Rahme vo dr European Heritage Days dr Dag vom offene Denkmol unter em Leitschpruch "Gschicht zuem Alänge" abghalte.
[ändere] Lueg au
[ändere] Webgleicher
