Bremgarten AG
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Wappe | |
|---|---|
 |
|
| Basisdate | |
| Kanton: | Aargau |
| Bezirk: | Bremgarten |
| BFS-Nr.: | 4063 |
| PLZ: | 5620 |
| Koordinate: | 47° 21' n. Br. 8° 20' ö. L. |
| Höchi: | 381 m ü. M. |
| Flächi: | 8.02 km² |
| Iwohner: | 6108 (31. Dezember 2005) |
| Websyte: | www.bremgarten.ch |
| Charte | |
 |
|
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Brämgarte« |
 |
Dialäkt: Aargauerdüütsch |
Brämgarte isch eh Stadt ah de Rüüs und eh Politische Gemeinde vom Kanton Aargau und au de gliiichnamig Bezirkshauptort
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Geografie
Brämgarte liet innere Flusschlaufe vo de Rüüs umflosse wird. Im Norde liit d Gmeind Eggewil im Oschte Berike-Wiide und im Süüde liet Zufike und im Weschte hinterem Brämgarter Wald Wohle. S Hauptmerkmal vo de Stadt sind d mittelalterlichie Hüüser. D zentralie Määrtgas füehrt vom Spitelturm bis abe zur Holzbrugg.
[ändere] Gschicht
Ie de gründigsziit het s Gebiet vo de hüütige Altstadt Villige gheisse, es het dette es paar buure sidlige gha isch aber vo Wald umgaäh gsi. Um 1200 ume hend d Habsburger d strategischie wichtigkeit vo derre Rüüsschlaufe gseh und dä Rudolf I. von Habsburg imene Brief dere inzwüsche befeschtigtie siidlig s Stadträächt gäh wo bis hüüt giiltet. Obwohl Brämgarte us hüütiger sicht zwenig Iewohner het um als Stadt z gälte.
Im 14 Jahrhundert isch Brämgarte vo de "böse Eidgenosse" Iegnoh worde will sie sich gweigeret hend denne z bizträäte.
Zur Reformation het Brämgarte eh wichtigie rolle gspielt, will Brämgarte en lokere Umgang mit Glaubenstheme gah het. Das liit dadrah das Brämgarte erscht sehr spaht en eigedie Chile gah het und d Bürger zerscht 3 viertel stund id Pfarrei Zufike oder Eggewil laufe hend müese, zum am suntig ihre säge abzhole. Da isch es nöd verwunderlich das vielie zfuul gsi sind und froh gsi sind wo Baarfüeser Mönch us Züri cho sind und Missioniert hend. De Heinrich Bullinger en beüütende Reformator wo guet befründet mit em Huldrych Zwingli het fascht halb Brämgarte vom Katholische glaube zum Protestantische konvertieret. Nach dä Schlacht von Kappel im Jahr 1531 händ dänn allie müese wieder Katholisch werde.
1798 hend d Franzose d Eidgnosseschaft ie gnoh und d Helvetische Republik usgrüeft, Brämgarte isch den distrikts hauptort vom churzläbige Kanton Bade worde. 1803 isch bi de bildig vom Kanton Aargau, Brämgarte Bezirkshauptstadt worde.
1876 hets eh Iisebahnverbindig nach Wohle gäh, wo 1912 erwiitert worde isch uf Dietike. D Bremgarten-Dietikon-Bahn het sogar plannt gah eh zug verbindig bis in Zürcher Hauptbahnhof z boue, jedoch isch nüüt druus worde.
Um 1950 ume het de Induvidualvercheer immer wi meh zue gnoh und d Määrtgas zunnere Starch befahrene Strass gmacht wills uf em wäg nach Länzburg und de Autobahn gsi isch. Sit 1994 giits eh umfahrig und sit den isch d Altstadt gschpeert für Fahrzüüg ussert für die mit uusnahme bewilligung.
[ändere] Seheswürdigkeite
- Spitelturm
- Guet erhaltenie Altstadt vo nationaler bedüütig
- Ehemaligs Kapuzinerkloster
- Muri-Amthof
- Hexeturm
- Hermannsturm
- Kornhuus
- Stadtmuseum
[ändere] Wappe
S Wappe isch en "In Wiis stiidende rote Löi." wo ufemen wiise hintergrund isch, dä Löi isch s Wappetier vo de Habsburger.
[ändere] Gmeind
De Stadtrat wird für vier jahr gwählt und füehrt all halbjahr eh Gmeindsversammlig durre.
Zur zit sind gwählt:
- Robert Bamert, Stadtammann
- Barbara Krom, Vize-Stadtammann
- Claudia Breitenstein
- Ernst Dubach
- Mathias Meyer
[ändere] Määrt
Brämgarte isch sehr berüehmt für sini määrt wie de Wiehnachtsmäärt, Pfingscht und Oschtermärt.
[ändere] Lueg au
Dr Synesius, en Reliqiuieheilige vo Brämgarte
[ändere] Weblinks
 |
Commons: Bremgarten – Witeri Mulitimediadateie zum Artikel |
