Sri Lanka

Z Wikipedii

இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு
Demokratyczna Socjalistyczna Republika Sri Lanka


Flaga Sri Lanki	Godło Sri Lanki

Hymn: Sri Lanka Matha

Język urzędowy

syngaleski, tamilski, angielski (pomocniczy)

Stolica

adm. Kolombo
konst. Sri Dźajawardanapura Kotte

Ustrój polityczny

republika demokratyczno-socjalistyczna

Głowa państwa

prezydent Mahinda Rajapakse

Szef rządu

premier Ratnasiri Wickremanayake

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

119. na świecie
65 610 km²
1,3%

Liczba ludności (2007)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

53. na świecie
21 000 000▲
320 osób/km²

Jednostka monetarna

rupia lankijska (LKR)

Niepodległość

od Wielkiej Brytanii
4 lutego 1948

UTC +5:30

+94

Sri Lanka (Demokratyczna Socjalistyczna Republika Sri Lanka) – państwo w Azji Południowej, na wyspie Cejlon (pod tą nazwą znane do 1972) wraz z mniejszymi przybrzeżnymi wyspami. Oddzielone od Półwyspu Indyjskiego cieśniną Palk i zatoką Mannar. Od wschodu oblewane przez Zatokę Bengalską, od południa otwartym Oceanem Indyjskim. Największe miasta kraju to: Kolombo, Dehiwala, Moratuwa, Dżafna, Kandy, Galle.

[edytuj] Ustrój polityczny

Sri Lanka jest demokratyczno-socjalistyczną republiką w ramach Wspólnoty Narodów. Zgodnie z konstytucją z 16 sierpnia 1978 głową państwa jest prezydent, który stoi na czele rządu i jest naczelnym dowódcą armii. Wybierany jest w wyborach powszechnych maksymalnie na dwie 6-letnie kadencje. Prezydent, spośród członków parlamentu, powołuje premiera i w konsultacji z nim ministrów rządu. Premier zastępuje prezydenta we wszystkich przypadkach uniemożliwiających pełnienie przez niego swojej funkcji.

Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu, do którego wybieranych jest 225 deputowanych na 6-letnią kadencję.

Oficjalną stolicą kraju jest Sri Dźajawardanapura Kotte, do którego przeniesiono parlament w celu zdecentralizowania Kolombo. Wciąż jednak większość instytucji centralnych znajduje się w Kolombo, z którego będą w przyszłości przenoszone. Z racji, że Sri Dźajawardanapura Kotte jest faktycznie jednym z przedmieść Kolombo, zwykle nie jest traktowane jako osobna aglomeracja.

Sri Lanka podzielona jest na 25 dystryktów i 9 prowincji:

[edytuj] Geografia

Jest to kraj nizinny - ok. 80% jego powierzchni stanowią niziny. W środkowo-południowej części znajduje się prekambryjski masyw górski, który jest przedłużeniem Dekanu. Linia brzegowa nie jest zbyt rozwinięta. Przy północno-zachodniej części wybrzeża znajdują się rafy koralowe. Sri Lanka znajduje się w obszarze klimatu zwrotnikowego monsunowego. Jedynie południowa cześć wyspy jest w strefie klimatu równikowego monsunowego. Średnia roczna temperatura wynosi ponad 25°C, a suma opadów ponad 1000 mm, zaś w górach nawet 5000 mm.

Sri Lanka ma bogatą faunę, do której należą między innymi: słoń indyjski, krokodyl, kobra indyjska i lampart. Przeważają tu mało żyzne gleby czerwone, a w nielicznych miejscach są żyzne gleby aluwialne.

[edytuj] Historia

Historyczna cywilizacja istnieje na wyspie nieprzerwanie od VI stulecia p.n.e., po podboju wyspy przez Indusów pod wodzą Sinhali, który założył państwo nazwane jego imieniem. Prężne państwo syngaleskie buddyjskie ze stolicą w Anuradhapurze kwitło na wyspie w latach 200 p.n.e. - 1200. Następnie inwazje Tamilów i innych zewnętrznych najeźdźców zepchnęły cywilizację syngaleską na południe wyspy i doprowadziły do jej rozsypki na kilka księstw feudalnych.

Od 1505 wybrzeża wyspy zostały stopniowo opanowane przez Portugalię. W latach 1638-1658 miejsce Portugalii stopniowo zajęła Holandia. Następnie w 1796 roku kontrolę nad wyspą przejęła Wielka Brytania. W 1815 Brytyjczycy pokonali ostatniego miejscowego króla i stworzyli Królewską Kolonię Cejlonu. Pod ich rządami na wyspie powstała gospodarka kolonialna oparta na plantacjach herbaty, gumy i kokosów. W 1931 Wielka Brytania dała Cejlonowi ograniczoną autonomię, ponownie rozszerzoną w 1946. Wyspa uzyskała pełną niepodległość 4 lutego, 1948.

22 maja 1972 oficjalnie zmieniono nazwę państwa na Sri Lanka i proklamowano republiką (do tej pory była dominium z gubernatorem reprezentującym brytyjskiego monarchę).

W 1983 wybuchła wojna domowa z Tamilami, tworzącymi dużą mniejszość skupioną na północy wyspy, którzy domagają się własnego, niepodległego państwa. Wojna ta, z mniejszym lub większym natężeniem, toczy się do dzisiaj. Od 2001 utrzymuje się zawieszenie broni, a siły Tamilów kontrolują obszary na północy i wschodzie wyspy.

26 grudnia 2004 roku największe od prawie pół wieku podwodne trzęsienie ziemi wywołało falę tsunami, która spowodowała znaczne szkody nie tylko na Sri Lance, ale także w Tajlandii, Indonezji i na Malediwach - zginęło około 300 000 osób. Sri Lanka bardzo ucierpiała - zginęło na niej ponad 40 000 osób, wiele innych jest zaginionych. Ucierpiała na tym także gospodarka wyspy, wybrzeże było zniszczone.

Od 2006 roku turyści coraz chętniej odwiedzają Sri Lankę.

[edytuj] Gospodarka

Głównym źródłem utrzymania na Sri Lance stanowi rolnictwo, ale rozwija się także handel i przemysł, ten ostatni zwłaszcza wokół stolicy kraju - Kolombo. Jest to jeden z niewielu krajów, w których licznie występują szlachetne kamienie - ze Sri Lanki pochodzi na przykład 400-karatowy szafir Blue belle of Asia.

[edytuj] Kultura

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Odmiana ortograficzna

Odmiana nazwy tego państwa przez przypadki może sprawić pewne trudności, jak i utworzenie rzeczownika określającego obywatela Sri Lanki. Przy odmianie w niektórych przypadkach zachodzi oboczność. Mówimy o Sri Lance. Odwiedzamy zaś Sri Lankę. Obywatel Sri Lanki to Lankijczyk, obywatelka to Lankijka. Przymiotnik brzmi: lankijski^[1]