Powiat sanocki
Z Wikipedii
Powiat sanocki | |||||||||||
|
|||||||||||
Położenie na mapie województwa |
|||||||||||
Województwo | podkarpackie | ||||||||||
Siedziba władz powiatu | Sanok | ||||||||||
Starosta | Wacław Krawczyk (poprzednik Bogdan Struś) | ||||||||||
Powierzchnia | 1225,12 km² | ||||||||||
Populacja (2005) - liczba ludności - gęstość |
94 622 77,23 osób/km² |
||||||||||
Urbanizacja | 47,16% | ||||||||||
Tablica rejestracyjna | RSA | ||||||||||
|
|||||||||||
Starostwo
Rynek 138-500 Sanok tel. 13 465-29-00; faks 13 465-29-88 |
|||||||||||
Strona internetowa powiatu |
Powiat sanocki - powiat w Polsce (południowo-wschodnia część województwa podkarpackiego), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Sanok. Od wschodu graniczy z powiatem leskim, od południa - z ze słowackim powiatem Medzilaborce kraju preszowskiego.
Spis treści |
[edytuj] Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:
- gmina miejska Sanok
- gmina miejsko-wiejska Zagórz
- gminy wiejskie Besko, Bukowsko, Komańcza, Sanok, Tyrawa Wołoska, Zarszyn
Miasta powiatu sanockiego to Sanok i Zagórz.
Wsie powiatu sanockiego: Bykowce, Bażanówka, Besko, Bukowsko, Czaszyn, Czerteż, Czystogarb, Dębna, Długie, Dobra, Dołżyca, Dudyńce, Falejówka, Hłomcza, Hołuczków, Jaćmierz, Jędruszkowce, Jurowce, Kalnica, Karlików, Komańcza, Kostarowce, Kreców, Lachawa, Lalin, Liszna, Łodzina, Łukowe, Łupków, Markowce, Międzybrodzie, Mików, Mokre, Morochów, Moszczaniec, Mrzygłód, Mymoń, Nadolany, Nagórzany, Niebieszczany, Nowosielce, Nowotaniec, Odrzechowa, Olchowa, Pakoszówka, Pastwiska, Pielnia, Pisarowce, Płowce, Pobiedno, Poraż, Poręby, Posada Jaćmierska, Posada Zarszyńska, Prusiek, Raczkowa, Radoszyce, Rakowa, Rozpucie, Rzepedź, Sanoczek, Siemuszowa, Smolnik, Srogów Dolny, Srogów Górny, Strachocina, Stróże Wielkie, Stróże Małe, Szczawne, Średnie Wielkie, Tarnawa Dolna, Tarnawa Górna, Tokarnia, Trepcza, Turzańsk, Tyrawa Solna, Tyrawa Wołoska, Wisłok Wielki, Wola Krecowska, Wola Michowa, Wola Piotrowa, Wola Sękowa, Wolica, Wujskie, Wysoczany, Zabłotce, Zahutyń, Załuż, Zboiska
[edytuj] Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
ogółem | 94 622 | 100 | 48 284 | 51 | 46 338 | 49 |
miasto | 44 537 | 100 | 23 196 | 52,1 | 21 341 | 47,9 |
wieś | 50 085 | 100 | 25 088 | 50,1 | 24 997 | 49,9 |
[edytuj] Historia powiatu
Liczba ludności (dane z 31 grudnia 1898):
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
ogółem | 95 306 | 100 | 48 704 | 51,1 | 46 602 | 48,9 |
miasto | 17 318 | 100 | 7 807 | 45,1 | 9 511 | 54,9 |
wieś | 77 988 | 100 | 40 897 | 52,44 | 37 091 | 47,56 |
Administracyjnie powiat sanocki w okresie do 1918 dzielił się na 130 gmin politycznych oraz 120 gmin katastralnych. W okresie zaborów w powiecie było 9 jednostek na prawach miasta i miasteczek : Bukowsko, Mrzygłód, Jaćmierz, Nowotaniec, Jaśliska, Tyrawa Wołoska, Zarszyn, Rymanów i Sanok. Do roku 1956 granice powiatu sanockiego pokrywały się z przebiegiem granicy administracyjnej z okresu II RP. W roku 1954 dokonano niewielkiej korekty przyłączając kilka wsi, a mianowicie Wróblik Szlachecki, Dobrą, Kreców, Lachawę i Rozpucie. Tym samym powierzchnia powiatu sanockiego wynosząca w roku 1939 - 1282 km² wzrosła w roku 1954 do 1386 km². W obrębie powiatu znalazły się wówczas dwa miasta Sanok i Rymanów oraz 8 gmin administracyjnych : Bukowsko, Jaśliska, Komańcza, Mrzygłód, Rymanów, Sanok-wieś, Szczawne i Zarszyn.
Liczba mieszkańców powiatu sanockiego w roku 1939 wynosiła ok. 130 tys. mieszkańców. W roku 1947 w powiecie sanockim było ok. 51 tys. mieszkańców. Wg. danych demograficznych sporządzonych przed rokiem 1939 powiat sanocki zamieszkiwało 59,5% ludności etnicznie polskiej, 33,4% ukraińsko-ruskiej oraz 6,4% ludności żydowskiej. W wyniku działań wojennych oraz polityki władz niemieckich znaczna część ludności żydowskiej została deportowana do ZSRR oraz uległa zagładzie.
W październiku 1939 utworzono nową jednostkę administracyjną - Landkreis Sanok w składzie dystryktu krakowskiego, która funkcjonowała do sierpnia 1944, obszar powiatu powiększono wówczas do 2585,6 km². W tym też okresie do powiatu sanockiego napłynęła blisko 20 tys. migracja ludności ukraińskiej z terenów położonych za Sanem, w tym do samego Sanoka blisko 3500 osób.
Największe straty na przestrzeni swoich dziejów powiat sanocki poniósł w okresie walk ze zbrojnym podziemiem ukraińskim w latach 1944-1947. Spalonych wówczas zostało całkowicie lub częściowo przez UPA kilkadziesiąt wsi i miast, w tym Bykowce, Besko, Bukowsko, Czaszyn, Czystogarb, Dębna, Dobra, Dołżyca, Dudyńce, Hłomcza, Hołuczków, Jędruszkowce, Jurowce, Kalnica, Karlików, Komańcza, Kreców, Lachawa, Lalin, Liszna, Łodzina, Łukowe, Łupków, Międzybrodzie, Mików, Mokre, Morochów, Moszczaniec, Mrzygłód, Nadolany, Nagórzany, Niebieszczany, Nowosielce, Nowotaniec, Odrzechowa, Olchowa, Pielnia, Pobiedno, Poraż, Prusiek, Raczkowa, Radoszyce, Rakowa, Rozpucie, Rzepedź, Sanoczek, Siemuszowa, Smolnik, Stróże Wielkie, Stróże Małe, Szczawne, Średnie Wielkie, Tarnawa Dolna, Tarnawa Górna, Tokarnia, Trepcza, Turzańsk, Tyrawa Solna, Tyrawa Wołoska, Wisłok Wielki, Wola Krecowska, Wola Michowa, Wola Piotrowa, Wola Sękowa, Wolica, Wujskie, Wysoczany, Zahutyń, Załuż i Zboiska.
W roku 1950 w powiecie odnotowano 55 tys. mieszkańców, a w 1960 72,5 tys.
Rok | 1565 | 1898 | 1939 | 1947 | 1950 | 1960 | 2005 |
Zaludnienie | 76866 [1] | 95 306 | 130 000 | 51 000 | 55 000 | 72 500 | 94 622 |
Przypisy
[edytuj] Skład Rady Powiatu
- Borek, Grażyna
- Bentkowski, Ryszard
- Czubek, Marian
- Drozd, Adam Tomasz
- Fal, Stanisław
- Gołda, Stanisław
- Jaskóła, Halina
- Kawa, Marian – wiceprzewodniczący rady powiatu
- Konieczny, Roman
- Krawczyk, Wacław - starosta
- Lewicki, Stanisław
- Nabywaniec, Tadeusz - przewodniczący komisji oświaty, kultury i turystyki
- Nowak, Ernest
- Pajestka, Wojciech - przewodniczący komisji rewizyjnej
- Pieszczoch, Robert
- Struś, Bogdan
- Such, Krzysztof
- Szybiak, Waldemar – przewodniczący rady powiatu
- Uruski, Piotr - przewodniczącym komisji budżetu, finansów i rozwoju gospodarczego
- Warchoł, Barbara
- Żyłka, Zygmunt - przewodniczący komisji zdrowia i polityki socjalnej
[edytuj] Zobacz też
- Doły Jasielsko-Sanockie
- Ziemia sanocka
- Landkreis Sanok
- Zakierzoński Kraj
- Powiat ustrzycki
- Powiat bieszczadzki
[edytuj] Źródła
- Skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwie Bukowińskim, wydanie V, Lwów 1918
- Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, wydane we Lwowie 1857
[edytuj] Galeria
Miasta na prawach powiatu: Lwów
Powiaty: Bóbrka | Brzozów | Dobromil | Drohobycz | Gródek Jagielloński | Jarosław | Jaworów | Kolbuszowa | Krosno | Lesko | Lubaczów | Lwów | Łańcut | Mościska | Nisko | Przemyśl | Przeworsk | Rawa Ruska | Rudka | Rzeszów | Sambor | Sanok | Sokal | Tarnobrzeg | Turka | Żółkiew
Miasta: Sanok • Zagórz
Gminy miejskie: Sanok
Gminy miejsko-wiejskie: Zagórz
Gminy wiejskie: Besko • Bukowsko • Komańcza • Sanok • Tyrawa Wołoska • Zarszyn
Miasta na prawach powiatu: Krosno • Przemyśl • Rzeszów • Tarnobrzeg
Powiaty: bieszczadzki • brzozowski • dębicki • jarosławski • jasielski • kolbuszowski • krośnieński • leski • leżajski • lubaczowski • łańcucki • mielecki • niżański • przemyski • przeworski • ropczycko-sędziszowski • rzeszowski • sanocki • stalowowolski • strzyżowski • tarnobrzeski