Irak
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
| Al-Jumhuriyah Al-Iraqiyah | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
| Nasjonale motto: Allahu Akbar (Gud er stor) | |||||||
 |
|||||||
| Offisielle språk | Arabisk, kurdisk | ||||||
| Hovudstad | Bagdad | ||||||
| Styresett |
Republikk Jalal Talabani Nouri al-Maliki |
||||||
| Flatevidd - Totalt - Andel vatn |
437 072 km² (58.) 0 % |
||||||
| Folketal - Estimert (2005) - Folketeljing (—) - Tettleik |
26 074 906 (44.) — 60/km² (112.) |
||||||
| Sjølvstende - Dato |
Frå Storbritannia 3. oktober 1932 |
||||||
| BNP - Totalt (2005) - Per innbyggjar |
— (—.) — (—.) |
||||||
| Valuta | Irakisk dinar | ||||||
| Tidssone | UTC +3 | ||||||
| Nasjonalsong | «Ardulfurataini Watan» | ||||||
| Nasjonaldag | 17. juli | ||||||
| Internasjonal telefonkode | +964 | ||||||
| Nasjonale toppdomene | .iq
|
||||||
Irak er eit land i Midt-Austen, sørvest i Asia. Det omfattar det eldgamle Mesopotamiaområdet der elvane Eufrat og Tigris møtest. Landet har grenser til Saudi-Arabia og Kuwait i sør, Jordan i vest, Syria i nordvest, Tyrkia i nord, og Iran i aust.
Dagens Irak blei til som eit britisk mandatområdet etter den første verdskrigen, og fekk sjølvstende i 1932. Det nye landet opplevde mykje politisk uro fram til Ba'ath-partiet, leia av Saddam Hussein, tok makta i 1968. Han styrte landet med jernhand og leia det inn i to krigar, krigen mellom Iran og Irak som varte frå 1980 til 1988, og invasjonen av Kuwait i 1991, som førte til Gulfrigen og internasjonale sanksjonar mot landet. Dette regimet fall etter at amerikanske styrker invaderte landet i 2003. I 2005 hadde det sitt første demokratiske val, sjølv om ein stor del av sunnimuslimane i landet boikotta valet.
[endre] Klima
I Irak finn ein nokre av dei høgaste temperaturane i verda, og særleg dei vestlege ørkenområda har eit barskt klima. Den steikande varmen kjem i tillegg til ein nordvestleg vind, kalla shamal, som ofte fører til støvete forhold. Fjellområda i nordaust (Kurdistan) har litt lågare temperaturar, og ein kan få snø i desse områda og Nord-Irak om vinteren. Vinteren i sør er derimot mild.
Det meste av landet har ørken eller steppeklima med mindre enn 200 mm kvart år. Bagdad har ein årleg nedbørsnormal på 140 mm. Berre i dei nordlege områda, og i Kurdistanfjella får ein litt meir nedbør. Frå mai til september er det så godt som heilt tørt, og den våtaste tida på året er desember til mars. Smeltande snø i fjellområda i Tyrkia, Iran og Kurdistan kan gje flaum i elvene Tigris og Eufrates seint på våren eller tidleg på sommaren.
| Vest-Asia |
|
Afghanistan | Armenia | Bahrain | Georgia | Irak | Iran | Israel | Jordan | Kuwait | Kypros | |
