Iraq
Wikipediya ra, ensiklopediya hosere
 |
|
| Paytext/Sersuke | Beğdad |
| Suka tewr gırde | Beğdad |
| Zıwan | Erebki, Kurdki |
| Hukmat | Cumhuriyet |
| Erd | |
| - Pêro-pia | 437,072 |
| - % awe | (%) 1.1 |
| Nıfus | |
| - Pêro-pia | 28,807,000 |
| - Sıxletina nıfusi serê km² | 40/km² |
| Yewina Perey | Dinar (IQD) |
| Warey Saete | +3 |
| Kılmkerdışê pela interneti | .iq |
| Kodê têlefoni | +964 |
Iraq dewletê da qıta Asyao. Caê xo mıntıqa ra rocawanê (ğerbê) qıta Asya dero. Zımey (Şımalê) Iraq de Tırkiya; veroc (cenub) de Xelicê İrani, Erebıstanê Seudi u Kuweyt; rocawan (ğerb) de Suriya u Urdun; rocakewtene (rocvetış, şerq) de İran estê. Paytextê Iraqi Beğdado. İraq 18 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo) u ezaê Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN), Yewina Erebi u OPECio. Sistemê idarey demokrasiyo.
Namey Iraqi Pehlewki Erag ra yeno u mena cı veroca.
Tedeestey |
[bıvurne] Tarix
Tarix u medeniyetê İraqi zaf dewletiyo. Medeniyetê khani Iraq ra veciyê. Sumeran, Akkadan, Babilan u Asuran erdê İraqi de ronişte biyê. Nuşteyê yewini, zey matematik, qanun, felsefey İraq ra veciyê.
Wextê seserranê 6ine de, Erebi amey İraq u hukım kerdo. Ereban dıma, erdê İraqi zaf işğali diyo: Hetê Moğolan, Tırkan, İngılızan uêb. ra. Serra 1932ine de İraq xo reyno ra, xoser ilan kerdo. Serra 1979ine de Saddam Huseyin bi reisê Cumhuriyetê İraqi. Labelê şarê İraqi Saddami ra rehet nêdi. Mabênê serranê 1980 u 1988ine de, Dewletê Amerikaê Yewbiyaey Saddami rê yardım kerd u ey hucım kerd ro İrani; feqet Saddam zaf zerarın veciya. Serra 1990ine de Saddami hucım kerd be Quweyti, labelê Dewletê Amerikaê Yewbiyaey u dewletê Ewropa mıdaxele kerd; semedê petroli ra. Serra 2000ine de G. W. Bush bi reisê Cumhuriyetê D.A.Y.an u serra 2003ine de hucım kerd ro İraqi u eskerê D.A.Y.an zaf merdumê İraqi kışti. Heta nıka işğal dewam keno u eskerê D.A.Y.an hewna İraq dero.
[bıvurne] İqlım u Suki
İqlımê İraqi vuriyeno. Çoli tey estê, zaf huşkê. Roê Dicley u Roê Fırati zerrey İraqi ra şonê. Dicle u Fırat heyat danê İraqi.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Beğdad, Nıfus: 7,400,000
- 2. Basra, Nıfus: 2,600,000
- 3. Musıl, Nıfus: 1,739,800
- 4. Necef, Nıfus: 755,700
- 5. Kerkuk, Nıfus: 585,600
Sukê İraqi zaf peyser mendê. Cengan sukê İraqi zaf kerdê xırabe. Labelê Beğdad de zaf binay hetê mımarine ra mıkemmel vıraciyê. Beğdad merkezê iqtısad u siyasetê İraqio.
[bıvurne] Nıfus
Nıfusê İraqi 28 milyono. Zaf mıxtelıf mılet tede cıwiyeno, zey şarê Ereban, Kurdan, Goranan, Tırkmenan, Asuriyan, Zazayan u şarê bini. İraq de xeylê dini yenê diyaene. Dinê İraqi İslamo, mezhebi ki Şıi u Sunniyê. Tede Ehlê Heqi, yew zi taê İsewi/Xrıstiyani, Bahai u Musewi/Cuhudiy estê. Zıwano resmi Erebkiyo, Xeylê merdumi Kurdki, Goranki Asurki u Tırkmenki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niyê.
[bıvurne] İqtısad
İqtısadê İraqi zaf qewetın niyo. Standardê heyati zaf xırabıno. Semedê herban ra heyat zaf biyo xırabe. Labelê İraq zaf petrol u qaz roşeno.
[bıvurne] Çımey
 |
Dewletê Asya | |
|---|---|---|
|
||
