Rusya

Wikipediya ra, ensiklopediya hosere

Rusya qıtayan Ewropa u Asya da runuşti. Dewletê Rusya zaf gırda; dinya da yewinia (1). Zımey (Şımalê) Rusya de Okyanuso Arktik; veroc (cenub) de Azerbaycan, Gurcıstan Kazaqistan u Çin; rocawan (ğerb) de Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya u Finlanda; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Japonya, Dewletê Amerikaê Yewbiyaey u Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Rusya Moskowao. Rusya 6 eyaletan u 21 cumhuriyetan ra yena pêra (mıteşekkıla). Rusya ezaa Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN), u G8ia.

Tedeestey 1 Tarix 2 İklim u Suki 3 Nıfus 4 İqtisad 5 Çımey

[bıvurne] Tarix

Ewelan da, taxriben seserra 15., Rusya qewetı nibıp. Feqat penira seserra 15., Rusya zaf cengênan guret u biya zaf gırd. Feqat dewletê Rusya, Cengê Dınyaê I kerde vinı sebake dewrimi kominizm. Serra 1917 SSCB vıraziyê. Waxye Cengê Dınyaê II, Rusya guret rocakewtenê (rocvetış, şerq) Ewropa (Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya). Serra 1990, SSCB merd (biya xırap). Inkê/Nıka Rusya tık tenaya.

[bıvurne] İklim u Suki

Sebatê dewletê Rusya zaf gırda, iklimê Rusya zaf veriyena. Zimeyê Rusya zaf serdina feqat veroc (cenub) Rusya zaf germina. Hem cemedun (buzulun) hem çolun estê.

Sukê (Bacarê) Gırdi:

• 1. Moskowa. Nıfuse: 10,375,688
• 2. Saint Petersburg. Nıfuse: 4,178,234
• 3. Novosibirsk. Nıfuse: 1,439,071
• 4. Yekaterinburg. Nıfuse: 1,311,398
• 5. Nizhny Novgorod. Nıfuse: 1,305,264

Suka Moskowa zaf rever şiya. Banê xeylê berzi estê, bacarê dewizio, paytextê borsao, hem merkezê iqtısadê Rusyayo hem merkezê siyasetê Rusyayo.

[bıvurne] Nıfus

Nıfusê Rusya 142,8 milyonia. Şarê Rusan Ewropa sera runışti; taê merduman Asya sera runışti. Zerri dewletê Rusya da zaf değişik milletan estê (Turkan, Armeniyan, Ukraynian, Tataran). Dinê Rusya İsewitine/Xrıstiyanine u itıqatê mılletê Rusya Ortodoxa. Zaf Mısılmani taê Musewi estê. Rusya da Musewi zaf quwetliya. Zıwanê resmi Ruski ya; feqat şarê Rusan zaf ziwanan qıse kena.

[bıvurne] İqtisad

Waxtê SSBC da Iqtısadê Rusya zaf qewetınib. Feqat inke/nıka Iqtısadê Rusya zaf qewetı niya. Zaf eyaletan peyser mendo. Teknolociy Rusya zaf be kaliteli niya. Endustriy petrol u gas zaf mohima. Cinku, Dewleti Rusya Ewropa da zaf gasan rotena. Standardê xêyat Rusya da hol niyo. Zaf merdumun şiya Amerika u Ewropa semed perey.

[bıvurne] Çımey

• Resmi Sitey ê Rusya
• Economic data of Russia

Dewletê Ewropa

Almanya Federale • Arnawutiye • Andorra • Awıstırya • Azerbaycan • Belarus • Belçıka • Bosna-Hersek • Britanya Gırde • Bulğarıstan • Çekıstan • Danimarka • Estonya • Finlanda • Fransa • Hollanda • Gurcıstan • İrlanda • İslanda • İspanya • İsweç • İswiçre • İtalya • Kosova • Letonya • Litwanya • Liechtenstein • Luksemburg • Macarıstan • Makedonya (CMYK) • Malta • Moldawya • Monako • Montenegro • Norweç • Qazaxıstan • Polonya • Portekiz • Romanya • Rusya (Urusya) • San Marino • Sırbıstan • Slowakya • Slowenya • Tırkiya • Ukrayna  • Xırvatıstan  • Vatikan  • Yunanıstan

Dewletê Asya

Azerbaycan • Bahreyn • Bengladeş • Bruney • Butan • Çin • Efğanıstan • Erebıstanê Seudi • Ermenıstan • Filipin • Gurcıstan • Hindıstan • Japonya • Iraq • İndonezya • İran • İsrail • Kamboçya • Korya Veroci • Korya Zımey • Kuweyt • Laos • Lubnan • Maldiv • Malêzya • Mısır • Moğolıstan • Myanmar (Birmanya /Burma) • Nepal • Ozbekıstan • Pakıstan • Qazaxıstan • Qeter • Qıbrıs • Qırğızıstan • Rusya (Urusya) • Singapur • Sri Lanka • Suriya • Tacikıstan • Tayland • Taywan • Tırkiya • Tırkmenıstan • Umman • Urdun • Vietnam • Yemen • Yewina Emiranê Erebi