നര്‍മദാ നദി
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
| നര്‍മദ നദി | |
|---|---|
| ഉത്ഭവം | മെയ്കല, മദ്ധ്യപ്രദേശ് |
| നദീമുഖം/സംഗമം | അറബിക്കടല്‍ |
| നദീതട സംസ്ഥാനം/ങ്ങള്‍ | മധ്യപ്രദേശ്,ഗുജറാത്ത്,മഹാരാഷ്ട്ര |
| നീളം | 1289 കി.മീ. (801 മൈല്‍) |
മദ്ധ്യഇന്ത്യയിലെ ഒരു നദിയാണ് നര്‍മദ. വിന്ധ്യ-സത്പുര മലനിരകള്‍ക്കിടയിലായി മദ്ധ്യപ്രദേശ്,ഗുജറാത്ത്,മഹാരാഷ്ട്ര എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിലൂടെയാണ് ഈ നദിയൊഴുകുന്നത്. മദ്ധ്യപ്രദേശിലെ മെയ്കല മലയില്‍ ഉദ്ഭവിക്കുന്ന നര്‍മദക്ക് 1289 കിലോമീറ്റര്‍ നീളമുണ്ട്.ശകതമായ ഒഴുക്കും അനേകം വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളുമുള്ള നദിയാണിത്. ഗുജറാത്തിലെ ഭാറുച്ചില്‍ വച്ച് നര്‍മദ അറബിക്കടലില്‍ പതിക്കുന്നു.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] പോഷക നദികള്‍
- ബുഡ്നര്‍
- ബന്‍ജര്‍
[തിരുത്തുക] മതപ്രാധാന്യം
ഹിന്ദുപുരാണങ്ങളില്‍ നര്‍മദ പുണ്യനദിയാണെന്നു പറയുന്നു. ഉദ്ഭവസ്ഥാനത്തിനടുത്തുള്ള ഓംകാരേശ്വര്‍ പ്രസിദ്ധമായ തീര്‍ഥാടനകേന്ദ്രമാണ്. പുണ്യനദിയായ ഗംഗപോലും വര്‍ഷത്തിലൊരിക്കല്‍ നര്‍മദയില്‍ കുളിച്ച് ശുദ്ധിവരുത്താറുണ്ടെന്നാണ് ഐതിഹ്യം. നര്‍മദയെ കണ്ടാല്‍തന്നെ പാപമോചനം ലഭിക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. ഉദ്ഭവസ്ഥാനമായ അമരകണ്ഡില്‍ വച്ച് മരിക്കുന്നവര്‍ക്ക് മോക്ഷം ലഭിക്കുമെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
[തിരുത്തുക] ധാതുക്കള്‍
നര്‍മദയുടെ തീരങ്ങളില്‍ ഇരുമ്പ്,മാംഗനീസ്,ചുണ്ണാമ്പ് എന്നിവയുടെ നിക്ഷേപങ്ങള്‍ കാണപ്പെടുന്നു.
[തിരുത്തുക] നര്‍മദാ വാട്ടര്‍ ഡിസ്പ്യൂട്ട് ട്രിബ്യൂണല്‍
മദ്ധ്യപ്രദേശ്,ഗുജറാത്ത്,മഹാരാഷ്ട്ര എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ കാര്‍ഷിക മേഖലയ്ക്ക് വളരെ വിലപ്പെട്ടതാണ് നര്‍മദയിലെ ജലം. നദീജലം പ്ങ്കുവയ്ക്കുന്നതില്‍ ഈ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള തര്‍ക്കങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കാന്‍ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടതാണ് നര്‍മദാ വാട്ടര്‍ ഡിസ്പ്യൂട്ട് ട്രിബ്യൂണല്‍.
[തിരുത്തുക] സര്‍ദാര്‍ സരോവര്‍ അണക്കെട്ട് വിവാദം
നര്‍മദാ വാട്ടര്‍ ഡിസ്പ്യൂട്ട് ട്രിബ്യൂണലിന്റെ നിര്‍ദ്ദെശപ്രകാരം 1979-ല്‍ രൂപംകൊണ്ടതാണ് നര്‍മദാവാലി വികസന പദ്ധതി. അതിന്റെ ഭാഗമായി നിര്‍മിക്കുന്ന വന്‍ അണക്കെട്ടുകളിലൊന്നാണ് ഏറെ വിവാദങ്ങളിണ്ടാക്കിയ സര്‍ദാര്‍ സരോവര്‍. ഗുജറാത്തില്‍ 20 ലക്ഷം ഹെക്റ്റര്‍ പ്രദേശത്തും രാജസ്ഥാനില്‍ 75000 ഹെക്റ്റര്‍ പ്രദേശത്തും കൃഷിക്കായി ജലമെത്തിക്കാന്‍ കഴിയുമെന്നാണ് ഇതിന്റെ നിര്‍മാതാക്കള്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. ആ പ്രദേശത്തിന്റെ വൈദ്യുതീകരണത്തിനും ഇത് സഹായകമാകുമെന്നും 50 ലക്ഷം ജനങ്ങള്‍ക്ക് ഇതിന്റെ പ്രയോജനങ്ങള്‍ ലഭിക്കുമെന്നും കണ്‍ക്കുകൂട്ടുന്നു. എന്നാല്‍ പരിസ്ഥിതി പ്രവര്‍ത്തകര്‍ ഇതിനെതിരായി രംഗത്ത് വന്നു. നര്‍മദ ബച്ചാവോ ആന്ദോളന്‍ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന സമരപരിപാടിക്ക് പ്രശസ്ത പരിസ്ഥിതി പ്രവര്‍ത്തകയായ മേധ പാട്കറാണ് നേതൃത്വം നല്‍കുന്നത്.
| ഭാരതത്തിലേ പ്രമുഖ നദികള്‍ |  |
|---|---|
| ഗംഗ |ബ്രഹ്മപുത്ര | സിന്ധു |നര്‍മദ | കൃഷ്ണ | മഹാനദി | ഗോദാവരി | കാവേരി | സത്‌ലജ് | ഝലം | ചെനാബ് | രാവി | യമുന | ഘാഗ്ര | സോന്‍ | ഗന്തക് | ഗോമതി | ചംബല്‍ | ബേത്വ | ലൂണി | സബര്‍‌മതി | മാഹി | ഹൂഗ്ലീ | ദാമോദര്‍ | തപ്തി | തുംഗഭദ്ര | ഭീമ | പെണ്ണാര്‍ | പെരിയാര്‍ | വൈഗൈ |
