Cách mạng Hoa Kỳ
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Cuộc cách mạng Hoa Kỳ còn được biết đến như cuộc chiến tranh giành độc lập của Hoa Kỳ là cuộc cách mạng giành độc lập của 13 bang thuộc địa Mỹ hay "Những Người Yêu Nước" chống lại Đế quốc Anh. Cuộc chiến diễn ra từ 1775 đến năm 1783.
Mục lục |
[sửa] Nguyên nhân
Từ năm 1763, sau cuộc Chiến tranh 7 năm, người Anh trở thành một đế chế thực dân lớn, kiểm soát rất nhiều thuộc địa, nhưng người Anh cần chi phí cho cuộc Chiến tranh Pháp-Da đỏ (1756-1763), chính phủ Anh, đứng đầu là vua George III của Anh đã áp đặt một lô thuế lớn vào 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ. Lúc này, các thuộc địa đang có truyền thống tự trị sau khi người Anh lãng quên để đối chọi với những điều bất ổn như nội chiến. Vì vậy, người Mỹ chống đối kịch liệt, họ cho rằng nước Anh không đại diện cho quốc hội nên không có quyền làm vậy. George III phải cho rút thuế.
Nhưng người Anh để lại một thuế, đó là thuế trà. Năm 1773, ở cảng Boston, Massachusetts, khi tàu chở trà đi qua, có ba nhóm gồm 50 người Mỹ đã ném trà xuống boong tàu, còn gọi là sự kiện "Tiệc trà ở Boston", đây là sự chống đối của các thuộc địa đối với thuế trà, sinh ra những tư tưởng về nền độc lập Hoa Kỳ. Cách mạng bùng nổ là một điều chắc chắn sẽ xảy ra.
[sửa] Diễn biến
Thấy các thuộc địa chống đối ác liệt, vua George sai các tướng Charles Cornwallis, John Burgoyne đàn áp 13 bang thuộc địa. Chiến tranh giữa Những Người Yêu Nước và thực dân Anh bắt đầu.
Năm 1775, người Mỹ bắt đầu nổ súng. Phe Mỹ có những người đỡ đầu như John Adams ở Massachusett, nhà khoa học đa tài Benjamin Franklin cũng tham gia. Sau đây là một số sự kiện chính trong cuộc cách mạng này:
Cuộc nổ súng đầu tiên ở Lexington, Massachusetts và Concord, Massachusetts.
Ở Massachussett, Samuel Adams và John Hancock tấn công nhưng đã bị người Anh đánh bại trong trận Bunker Hill. Cuối cùng, người Anh tổn thất nặng nề và trận đánh trở thành chiến thắng tinh thần của người Mỹ. Sau đó George Washington ở Virginia được đại hội Liên bang cử làm chỉ huy thuộc địa. Những Người Yêu Nước đánh đuổi người Anh ra khỏi Boston. Nhưng sau đó họ bị đánh bại ở tiểu bang New York và rút về New Jersey.
Năm 1776: Tại Philadelphia, Pennsylvania, Thomas Jefferson kí bản Tuyên ngôn Độc lập vào ngày 4 tháng 7 tại Quốc hội.
Năm 1777: George Washington cắt đứt đầu liên lạc của tướng Anh William Howe và John Burgoyne trong trận Saratoga. Burgoyne buộc phải đầu hàng, ông là vị tướng Anh đầu tiên phải đầu hàng. Người Yêu Nước bắt đầu có thế mạnh trong chiến tranh.
Năm 1778: Benjamin Franklin thành công trong việc đưa quân đội Pháp, dưới quyền Hầu tước Lafayette, vào làm liên minh với Hợp chủng quốc. Hà Lan và Tây Ban Nha cũng tham gia, Vương quốc Phổ gửi quân tình nguyện sang Mỹ để giúp những Người Yêu Nước. Cách mạng trở thành một thế chiến.
Năm 1781: Tướng Anh Charles Cornwallis chiến thắng trong trận Nam Carolina tại toà án Guilford[1]. Ông kéo quân về Yorktown, Virginia, tại đây, Cornwallis bị người Mỹ dưới quyền Washington và Pháp dưới Lafayyete bao vây. Cornwallis đầu hàng vào ngày 19 tháng 10. Đây là trận đánh lớn cuối cùng, chiến tranh kết thúc.
Năm 1783: Vào ngày 3 tháng 9, Hiệp định Paris hoàn thành. Hoa Kỳ trở thành đất nước độc lập.
[sửa] Ý nghĩa
Sau cách mạng, Hoa Kỳ trở thành đất nước đầu tiên có nền độc lập, làm gương cho các nền độc lập về sau[2][3]. Làm tăng thêm sự mạnh mẽ của Trào lưu khai sáng ở thế kỉ 18.
[sửa] Chú thích
- ^ Theo cuốn Lịch sử thế giới, tài liệu nước ngoài do Bùi Đức Tịnh biên dịch, trang 248
- '^ Theo cuốn Lịch sử thế giới, tài liệu nước ngoài do Bùi Đức Tịnh biên dịch, trang 248
- ^ Điển hình là cuộc Cách mạng Pháp (1789) hay những cuộc dành độc lập ở Trung, Nam Mỹ do Jose the San Martin và Simon Bolivar lãnh đạo đầu thế kỉ 19
[sửa] Tham khảo
- Theo cuốn 1001 nhân vật và sự kiện lịch sử thế giới của Ngọc Lê, trong phần "Cuộc cách mạng Hoa Kỳ", trang 120-121
 |
Bài này còn sơ khai. Bạn có thể góp sức viết bổ sung cho bài được hoàn thiện hơn. Xem phần trợ giúp để biết thêm về cách sửa đổi bài. |
