Bắc Mỹ

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Vị trí của Bắc Mỹ

Bắc Mỹ là một lục địa nằm ở bán cầu bắc của Trái Đất, phía đông của Thái Bình Dương và phía tây của Đại Tây Dương, phía nam của Bắc Băng Dương, phía bắc của Nam Mỹ. Đây là phần phía bắc của toàn bộ châu Mỹ.

Bắc Mỹ còn được gọi là Tân Thế giới khi các nhà thám hiểm Âu Châu khám phá ra lục địa này vào cuối thế kỷ 15, điển hình là Christopher Columbus (hay Cristoforo Colombo nếu viết theo tiếng Ý). Tuy Columbus thường được xem như người đầu tiên khám phá ra Bắc Mỹ, thật sự thì lục địa này đã có rất nhiều người bản xứ sinh sống trước khi Columbus đặt chân đến đấy. Columbus cũng không phải là người Âu Châu đầu tiên đến Bắc Mỹ, từ đầu thế kỷ 11 các người Viking đã lập những làng nhỏ dọc theo bờ biển Bắc Đại Tây Dương – một di tích của họ còn được bảo tồn tại L'Anse aux Meadows, thuộc tỉnh bang Newfoundland và Labrador của Canada. Sau người Viking là Giovanni Caboto (cũng còn được gọi là John Cabot theo tiếng Anh hay Jean Cabot theo tiếng Pháp) khi ông đến Newfoundland vào ngày 24 tháng 6 năm 1497. Columbus không đặt chân lên lục địa Bắc Mỹ mãi cho đến năm 1498.

Mặc dù các nước Canada, Hoa Kỳ và Mexico (cũng như nhiều nước nhỏ) đều thuộc Bắc Mỹ, nhưng có nhiều người lầm tưởng là Mexico thuộc vào Nam Mỹ.

[sửa] Động thực vật

Tính xác thực của bài hay đoạn này còn đang trong vòng tranh luận.
Xin vui lòng xem và đóng góp ý kiến ở trang thảo luận.

[sửa] Rừng núi

Bắc Mỹ chủ yếu gồm rất nhiều rừng lá rộng, nhất là ở các khu vực phía Đông nước Mỹ. Những khu vực thuộc bang California thường bao gồm chủ yếu là các khu rừng cận nhiệt đới.Phần lớn các khu rừng ở Canada và đảo Greenland gồm các loài cây thường xanh. Đó là những loài cây có khả năng thích nghi với trời lạnh. Khu vực thuộc vùng phía bắc nước Mexico vì thuộc dạng khí hậu bán sa mạc nên chủ yếu thực vật tồn tại dưới dạng savanna hoặc đồng cỏ hoang. Các savanna này còn lên tới cả Mỹ. Ngược lại, tại các khu vực thuộc phía nam Mexico lại bao gồm chủ yếu rừng nhiệt đới. Cây cối ở những nơi này thường rậm rạp và ẩm

[sửa] Động vật

Vì ở Bắc Mỹ có rất nhiều kiểu khí hậu khác nhau nên ở đó cũng có nhiều loài động vật khác nhau.

[sửa] Alaska và Canada

Vì đây là một khu vực chủ yếu với các kiểu khí hậu các loài động vật ở đây thường là động vật xứ lạnh. Ví dụ như:

Hải âu cổ rụt
Mòng biển
Gấu Bắc cực
Cú tuyết
Chuột Lemmut
Tuần lộc
Kỳ lân biển
Cá hồi

[sửa] Mỹ

Mỹ có khí hậu nhiệt đới, ôn đới, núi cao và sa mạc nên là một quốc gia lý tưởng cho sự sinh sống của các loài động vật như:

Nai
Cá sấu Mỹ
Rắn đuôi chuông
Chó sói
Bò rừng
Bồ nông trắng
Đại bàng đầu trắng
Sóc xám
Nhím Bắc Mỹ

[sửa] Mexico

Vì Mexico chủ yếu gồm sa mạc nên ở đây gồm các loài động vật sa mạc như Tatu,...

[sửa] Địa lý Bắc Mỹ

Xem chi tiết: Địa lý Bắc Mỹ

[sửa] Núi

Bắc Mỹ nổi tiếng với dãy núi Rocky. Dãy núi này dài hơn 4800 km, chạy từ bắc British Columbia, dọc theo bờ biển phía Tây, đến New Mexico. Những núi cao nhất trong dãy núi này tập trung lại theo một đường thẳng nối từ bang Alaska đến bang Colorado (3-4,5 nghìn mét). Xung quanh khu vực này gồm các núi có độ cao 1-2 nghìn mét. Ở trung tâm Mexico thì lại chủ yếu gồm các núi cao 2-3 nghìn mét phủ một khu vực rất lớn tại Mexico.

[sửa] Khoáng sản

Tại Bắc Mỹ, những khoáng sản chủ yếu gồm: vàng, đồng, uranium, chì, than đá, dầu mỏ, dầu khí, niken, bạc, sắt. Các khoáng sản này được coi là rất có lợi trong nông ngiệp và công nghiệp Bắc Mỹ. Trong đó phân bố chủ yếu nhất chính là dầu mỏ. Sau đây là một số nơi có thể khai thác khoáng sản trên đất liền:

Dãy Rocky: dầu mỏ, vàng, than đá, đồng, uranium, chì, bạc, dầu khí.
Đông nam nước Mỹ: chì, dầu khí, dầu mỏ, than đá.
Khu vực quanh hồ Superior: uranium, niken, đồng, sắt

[sửa] Sông, hồ

Ở Bắc Mỹ có rất nhiều sông lớn, đặc biệt, hệ thống sông lớn nhất Bắc Mỹ chính là sông Mississipi. Con sông này bắt nguồn từ dãy Rocky bao gồm 6 nhánh sông và chảy ra biển ở New Orleans. Nhánh sông bao phủ phần lớn nước Mỹ với diện tích bao phủ hơn 6.877.000 km². Ở Canada, sông dài nhất sông Mackenzie đổ vào Bắc Băng Dương..

Hồ nước ngọt lớn nhất Bắc Mỹ và lớn nhất thế giới là Ngũ Đại hồ nằm ở giữa Mỹ và Canada, gồm 5 hồ hợp lại: hồ Superior, hồ Michigan, hồ Huron, hồ Erie và hồ Ontario. Hồ lớn nhất nằm hoàn toàn trong Canada là hồ Great Bear (Gấu lớn).

[sửa] Vịnh

Vịnh Mexico
Vịnh California
Vịnh Hudson
Vinh St.Lawrence
Vịnh Alaska

[sửa] Quần đảo

Quần đảo Queen Elizabeth
Quần đảo Aleutian
Quần đảo Queen Charlote

[sửa] Bán đảo

Yucatan
Bán đảo Baja California
Bán đảo Florida
Bán đảo Alaska
Bán đảo Labrador

[sửa] Khí hậu

[sửa] Khí hậu đất liền

Bắc Mỹ chủ yếu gồm khí hậu ôn đới bao phủ phần lớn Hoa Kỳ và Canada. Tại khu vực ven bờ biển phía Tây từ 20° vĩ bắc đến 50° vĩ bắc thuộc khí hậu hoang mạc và nửa hoang mạc. Song song với khí hậu hoang mạc là khí hậu núi cao. Phía nam nước Mỹ thuộc khí hậu cận nhiệt đới.

Trên phía Bắc (cả đảo Greenland) thuộc khí hậu hàn đới. Mexico bao gồm chủ yếu là khí hậu hoang mạc và khí hậu nhiệt đới.

[sửa] Hải lưu

Bắc Mỹ chủ yếu gồm 5 đợt hải lưu:

Hải lưu Bắc Thái Bình Dương (ấm): khi chạy qua vịnh Alaska trở thành hải lưu Alaska, một nhánh của dòng biển chảy xuống thành hải lưu Bắc Xích đạo.
Hải lưu California (lạnh): chảy từ British Columbia đến bán đảo California
Hải lưu ngược chiều tín phong (ấm): chảy từ tây sang đông.
Hải lưu Bắc Xích đạo (ấm): chảy từ đông sang tây.
Hải lưu Larbrador (lạnh) chảy từ đảo Greenland đến North Carolina

[sửa] Dân cư Bắc Mỹ

[sửa] Con người Bắc Mỹ

Chủng tộc Mongoloit cổ: Người thổ dân, sống trên toàn bộ Bắc Mỹ trước khi người da trắng đến.
Người Âu châu: Da trắng, từ châu Âu tại các thuộc địa.
Chủng tộc Negroid: Da đen, từ châu Phi, thường bị đem đến làm nô lệ.

[sửa] Mật độ

Dân số Bắc Mỹ là khoảng hơn 518.000.000 người, mật độ dân số trung bình là khoảng 21 người/km². Tại bán đảo Alaska và miền bắc Canada có rất ít người, một số nơi không có người ở. Ở giữa nước Mỹ có một khu vực rất ít dân: 1-10 người/km²; ven biển phía Tây, Mexico và phía Đông nước Mỹ có mật độ 51-100 người/km².

[sửa] Các thành phố lớn

Tại Bắc Mỹ có khoảng 24 thành phố với 1-5 triệu và 4 thành phố trên 5 triệu người. Đây là các vùng đô thị có 1-5 triệu người trên toàn Bắc Mỹ:

[sửa] Tại Canada

Toronto-Mississauga (hơn 5,1 triệu; thành phố Toronto chỉ khoảng 2,5 triệu)
Montréal-Laval (hơn 3,6 triệu; thành phố Montréal chỉ hơn 1,6 triệu)
Vancouver-Surrey (hơn 2,1 triệu; thành phố Vancouver chỉ khoảng 590 ngàn)
Ottawa-Gatineau (hơn 1,1 triệu; thành phố Ottawa chỉ hơn 812 ngàn)
Calgary (khoảng 1,1 triệu; thành phố Calgary chỉ khoảng 900 ngàn)
Edmonton (khoảng hơn 1 triệu; thành phố Edmonton chỉ hơn 730 ngàn)

[sửa] Tại Mỹ

Boston
Philadelphia
Baltimore
Detroit
Columbus, Ohio
Milwaukee
Seattle
San Francisco
San Jose
San Diego
Phoenix
San Antonio
Dallas
Houston
New Orleans
Miami

[sửa] Tại Mexico

Monterrey
Leon
Guadatajara
Puebla

[sửa] Danh sách các TP trên 5 triệu dân

New York (8.104.080 người)
Chicago (9.661.840 người)
Los Angeles (12.923.550 người)
Thành phố Mexico (8.720.920 người)

[sửa] Các quốc gia Bắc Mỹ

[sửa] Canada

Xem chi tiết: Canada

Canada là quốc gia lớn nhất Bắc Mỹ (9.984.670 km²) và ít dân nhất Bắc Mỹ (32.805.041 người). Canada giáp Mỹ tại phía nam.

[sửa] Hoa Kỳ

Xem chi tiết: Hoa Kỳ

Hoa Kỳ có diện tích là 9.629.091 km² và dân số là 300.165.500 người (đông nhất Bắc Mỹ). Hoa Kỳ có 50 tiểu bang, trong đó lớn nhất là Alaska.

[sửa] Mexico

Xem chi tiết: Mexico

Mexico có diện tích thứ ba tại Bắc Mỹ (1.972.550 km²) và dân số 106.202.903 người.

Các nước ở Bắc Mỹ
(Vài nước dưới đây nằm giữa Bắc và Nam Mỹ hoặc cũng được xem thuộc vùng Caribbean)
Antigua và Barbuda \| Bahamas \| Barbados \| Belize \| Canada \| Costa Rica \| Cuba \| Dominica \| Cộng hoà Dominican \| El Salvador \| Grenada \| Guatemala \| Haiti \| Hoa Kỳ \| Honduras \| Jamaica \| Mexico \| Nicaragua \| Panama \| Saint Kitts và Nevis \| Saint Lucia \| Saint Vincent và quần đảo Grenadines \| Trinidad và Tobago
Các lãnh thổ phụ thuộc: Anguilla \| Antilles Hà Lan \| Aruba \| Bermuda \| Quần đảo Cayman \| Greenland \| Guadeloupe \| Martinique \| Montserrat \| Đảo Navassa \| Puerto Rico \| Saint-Pierre và Miquelon \| Quần đảo Turks và Caicos \| Quần đảo Virgin Anh \| Quần đảo Virgin Mỹ

Các lục địa trên thế giới

Châu Á	Châu Âu		Bắc Mỹ	Châu Nam Cực		Nam Mỹ	Châu Phi		Châu Úc


Lục địa Á-Âu		Châu Đại Dương			Châu Mỹ			Đại lục Phi Á-Âu

Siêu lục địa cổ đại : Atlantica · Columbia · Gondwana · Kenorland · Laurasia · Nena · Pangaea · Pannotia · Rodinia · Ur · Vaalbara

Các khu vực trên thế giới

	Châu Phi	Trung Phi · Tây Phi · Bắc Phi · Nam Phi · Đông Phi
	Châu Mỹ	Caribe · Trung Mỹ · Mỹ Latinh · Bắc Mỹ · Đặc khu Bắc Mỹ · Nam Mỹ
	Châu Á	Trung Á · Đông Á · Bắc Á · Nam Á · Đông Nam Á · Tây Á
	Châu Âu	Trung Âu · Đông Âu · Bắc Âu · Nam Âu · Tây Âu
	Châu Đại Dương	Australasia · Melanesia · Micronesia · Polynesia

	Cực	Bắc Cực · Nam Cực
	Đại dương	Thái Bình Dương · Đại Tây Dương · Ấn Độ Dương · Nam Đại Dương · Bắc Băng Dương