Augustine thành Hippo
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Augustine thành Hippo | |
|---|---|
 |
|
| Giám mục và Tiến sĩ Hội thánh | |
| Sinh | 13 tháng 11 năm 354 tại Souk-Ahras, Algérie |
| Mất | 28 tháng 8 năm 430 tại Hippo |
| Ngày lễ | 28 tháng 8 |
Aurielius Augustinus (còn được gọi Augustine thành Hippo hoặc Thánh Augustine; 13 tháng 11 năm 354 – 28 tháng 8 năm 430) là một trong những nhân vật quan trọng nhất góp phần vào sự phát triển của Cơ Đốc giáo phương Tây. Ông được Giáo hội Công giáo phong thánh và công nhận là Tiến sĩ Hội thánh (Doctor of the Church). Trong cộng đồng Kháng Cách (Protestant), nhiều người xem nền thần học Augustine là một trong những nhân tố khởi nguyên của hệ tư tưởng lập nền cho cuộc Cải cách Kháng Cách, đặc biệt là trong giáo lý cứu rỗi và ân điển.
Chào đời ở Phi châu, là con trai đầu của Monica thành Hippo (cũng được Giáo hội Công giáo phong thánh), ông đến Ý để học tập, và sau đó lãnh bí tích rửa tội. Các tác phẩm của ông – trong đó có Xưng tội, được xem là sách tiểu sử đầu tiên ở phương Tây - vẫn tiếp tục mang theo mình sức mạnh soi dẫn cho nhiều người cho đến ngày nay.
Mục lục |
[sửa] Cuộc đời
Augustine sinh năm 354 ở Tagaste, một tỉnh lỵ ở Bắc Phi thuộc Đế chế La Mã. Ông lớn lên và đi học tại Carthage. Mẹ ông, Monica, là một tín hữu Công giáo sùng tín (Công giáo ở đây được dùng để chỉ Cơ Đốc giáo cổ đại, phân biệt với các học thuyết mà giáo hội xem là dị giáo như thuyết Arius và Donatus, không phải để phân biệt với Chính Thống giáo – tách khỏi giáo hội trong cuộc Đại Ly giáo vào thế kỷ 11 – và Cộng đồng Kháng Cách trong cuộc cải cách tôn giáo vào thế kỷ 16). Cha ông, Patricius, là một người ngoại giáo, nhưng Augustine lại chọn cho mình một tôn giáo gây nhiều tranh cãi, đạo Mani (Manichaenism), sự chọn lựa này là một điều kinh khủng đối với mẹ ông. Khi còn trẻ, Augustine buông mình vào cuộc sống phóng túng, buông thả, khi còn ở Carthage, ông quan hệ với một cô nhân tình trẻ, và có một con trai với cô. Augustine được đào tạo về triết học và tu từ học (thuật hùng biện). Khi đang dạy học ở Tagaste và Carthage, ông mong muốn có cơ hội đến Roma mà ông tin là nơi qui tụ những nhà hùng biện tài danh nhất. Tuy nhiên, sau khi sống ở Roma, Augustine ngày càng trở nên thất vọng vì thái độ lãnh đạm của giới học thức ở đây. Những người bạn đồng đạo giới thiệu ông với Symmachus, thái thú của thành Roma, ông này đang tìm kiếm một giáo sư môn tu từ học cho triều đình ở Milano.
Chàng trai tỉnh lẻ kiếm được việc làm và đi lên phương bắc để nhận việc vào cuối năm 384. Ở tuổi ba mươi, Augustine đã chiếm được một vị trí hàn lâm danh giá trong thế giới Latin, được xem là sự khởi đầu tốt tạo đà cho những thăng tiến trong sự nghiệp chính trị. Dù vậy, Augustine đã sớm cảm nhận được những áp lực trên chốn quan trường, có lần đang trên đường đến diễn thuyết trước hoàng đế, khi xe ông đi ngang qua một người hành khất say khướt bên đường, ông than thở rằng cuộc sống của ông còn nặng gánh lo âu hơn con người khốn khổ này.
Mẹ ông, Monica, tìm cách thúc ép ông chấp nhận niềm tin Công giáo, nhưng chính giám mục thành Milano, Ambrose, là người hành xử nhiều ảnh hưởng trên Augustine. Giống Augustine, Ambrose là bậc thầy về tu từ học, nhưng lớn tuổi hơn và từng trải hơn. Chịu thuyết phục bởi những bài giảng của Ambrose cùng những nghiên cứu khác của chính ông, kể cả những lần hội kiến nhiều thất vọng với những nhà thuyết giảng hàng đầu của đạo Mani, Augustine từ bỏ tôn giáo này; nhưng thay vì chấp nhận đức tin Cơ Đốc như Ambrose và Monica, ông quay sang thuyết Tân Platon như là một cách tiếp cận với chân lý, nói rằng có lúc ông cảm thấy thật sự có tiến bộ trong hành trình tìm kiếm giải đáp cho những tra vấn tâm linh, nhưng cuối cùng ông lại rơi vào trạng thái hoài nghi.
Khi mẹ ông đến Milano với ông, ông đồng ý để cho bà sắp xếp một cuộc hôn nhân, theo đó ông sẽ bỏ cô nhân tình (nhưng trong thời gian hai năm chờ đợi hôn thê đến tuổi kết hôn, Augustine lại tìm đến dan díu với một phụ nữ khác). Trong thời gian này, Augustine thành Hippo đã thốt lên câu nói trứ danh khi cầu nguyện, "Xin hãy ban cho con sự trinh bạch và tiết chế, nhưng xin đừng vội" [da mihi castitatem et continentiam, sed noli modo] (Xưng tội, VIII. vii (17)).
Mùa hè năm 386, sau khi đọc biết và chịu cảm động bởi cuộc đời của Thánh Anthony ở Sa mạc, Augustine trải nghiệm một cuộc khủng hoảng tâm linh sâu sắc và quyết định đến với Cơ Đốc giáo, từ bỏ sự nghiệp hùng biện, chức nghiệp giảng dạy ở Milano, chấm dứt dự định kết hôn (thêm một điều khủng khiếp nữa cho người mẹ), cung hiến cuộc đời ông để phục vụ Thiên Chúa trong mục vụ, kể cả việc theo đuổi cuộc sống độc thân. Nhân tố quyết định cho trải nghiệm qui đạo của Augustine là tiếng hát của một bé gái mà ông tình cờ nghe được lúc ông đang trong cuộc tranh chấp nội tâm hầu tìm kiếm sự cứu rỗi, "Cầm lấy (Kinh Thánh) và đọc", ông làm theo, mở ra đúng vào một đoạn trong thư của sứ đồ Phao-lô gởi tín hữu ở La Mã. "Hãy bước đi cách hẳn hoi như giữa ban ngày. Chớ nộp mình vào sự quá độ và say sưa, buông tuồng và bậy bạ, rầy rà và ghen ghét; nhưng hãy mặc lấy Chúa Giê-xu Cơ Đốc, chớ chăm nom về xác thịt mà làm cho phỉ lòng dục nó". (La Mã 13. 13-14). Cuộc hành trình tâm linh này được thuật lại trong quyển tiểu sử nổi tiếng của ông, Xưng tội, đã trở nên tác phẩm kinh điển cho nền thần học Cơ Đốc giáo và văn học thế giới. Ambrose làm lễ rửa tội (báp têm) cho Augustine và con trai ông vào Lễ Phục sinh năm 387, rồi ông trở về Phi châu trong năm 388. Mẹ ông từ trần trên đường về, chẳng bao lâu con trai ông cũng lìa đời, để ông ở lại với cuộc sống cô độc không một người thân thích.
Sau khi đến Bắc Phi, Augustine thiết lập một tu viện ở Tagaste cho ông và cho một nhóm thân hữu. Năm 391, ông được phong chức linh mục ở Hippo (nay là Annaba, Algérie). Ông trở nên một nhà thuyết giáo nổi tiếng (hiện còn bảo tồn hơn 350 bài giảng được cho là của ông), được biết tiếng qua những nỗ lực phản bác phe dị giáo Mani mà trước đây ông từng tin tưởng.
Năm 396, Augustine được tấn phong phụ tá giám mục thành Hippo (với quyền kế thừa giám mục khi vị này qua đời), sau đó là giám mục cho đến khi từ trần năm 430. Ông rời tu viện đến sống ở tòa giám mục nhưng vẫn duy trì nếp sống khổ hạnh của một tu sĩ. Ông đã biên soạn bộ qui tắc cho tu viện của mình, do đó ông được xem là thánh đỡ đầu của các linh mục triều, những người đến làm cha sở tại giáo xứ nhưng vẫn tuân giữ những qui tắc nghiêm nhặt của nếp sống tu sĩ.
Augustine từ trần ngày 28 tháng 8 năm 430, đang khi thành Hippo bị vây phủ bởi các chiến binh Vandal (một bộ tộc đến từ miền Đông nước Đức, vào thế kỷ thứ 5 tiến chiếm một phần Đế quốc La Mã, thành lập một quốc gia ở Bắc Phi, thủ đô là Carthage). Người ta kể rằng Augustine đã khuyến khích công dân trong thành chiến đấu chống lại cuộc tấn công, bởi vì người Vandal theo dị giáo Arius.
[sửa] Ảnh hưởng
Ảnh hưởng của Augustine vẫn tiếp tục kéo dài cho đến ngày nay như là một nhân vật trung tâm trong Cơ Đốc giáo và trong lịch sử tư tưởng phương Tây. Trong việc thiết lập luận cứ thần học và triết học, Ông chịu ảnh hưởng các triết thuyết Khắc kỷ (Stoicism), Platon và Tân Platon, đặc biệt là các tác phẩm của Plotiunus, tác giả bộ Enneads, có lẽ là qua tư duy của Porphyry và Victorinus (theo lập luận của Pierre Hadot). Những tác phẩm gây nhiều ảnh hưởng của ông về ý chí tự do của con người, một chủ đề trọng tâm của đạo đức học, sau này thu hút sự quan tâm của các triết gia như Schopenhauer và Nietzsche.
Nhiều người cho rằng nhờ những những tranh luận của Augustine phản bác Pelagius, ông này không tin vào nguyên tội (tội tổ tông), mà Cơ Đốc giáo phương Tây duy trì niềm tin giáo lý nguyên tội. Tuy nhiên, các nhà thần học Chính Thống giáo Đông phương, mặc dù vẫn tin vào tác hại của nguyên tội bởi Adam và Eve trên dòng dõi loài người, vẫn có nhiều bất đồng với Augustine về học thuyết này, nhiều người xem đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự chia cắt hội thánh giữa phương Đông và phương Tây.
Các tác phẩm của Augustine cũng giúp cấu thành học thuyết chiến tranh công chính (hoặc chiến tranh có chính nghĩa). Ông ủng hộ việc sử dụng vũ lực chống lại những người ly giáo Donatus với lập luận, "Tại sao ... Giáo hội lại không thể sử dụng vũ lực để ép buộc những đứa con lạc lối trở về, trong khi họ đang cưỡng bách những người khác đi theo sự hư mất của họ?" (Cải huấn người Donatus, 22-24).
Thomas Aquinas đã vay mượn nhiều từ thần học Augustine khi tạo lập bộ hợp tuyển độc đáo của ông về tư tưởng Hi Lạp và Cơ Đốc sau khi tái khám phá những tác phẩm của Aristotle.
Mặc dù thuyết tiền định tuyệt đối của Augustine chưa bao giờ bị hoàn toàn lãng quên trong vòng Giáo hội Công giáo, học thuyết này đã tìm thấy sự luận giải đầy sức thuyết phục trong các tác phẩm của Bernard xứ Clairvaux và của các nhà thần học Kháng Cách như Martin Luther và John Calvin, các vị này trở về với Augustine để tìm kiếm sự soi dẫn cho sự hiểu biết thấu suốt về Kinh Thánh. Về sau, bên trong Giáo hội Công giáo, các tác phẩm của Cornelius Jansen, người tự nhận chịu nhiều ảnh hưởng từ Augustine, lập nền cho phong trào Jansen (Jansenism); nhiều người trong phong trào sau này đã tiến đến quyết định ly giáo và thành lập giáo hội cho riêng mình.
Năm 1303, Augustine được Giáo hoàng Boniface VIII phong thánh và công nhận là Học giả của Hội thánh (Doctor of the Church). Ngày lễ thánh Augustine là ngày 28 tháng 8, người ta tin là ông từ trần vào ngày này. Ông được giáo dân Công giáo xem là thánh đỡ đầu cho nghề ủ rượu bia, in ấn, nhà thần học, bệnh đau mắt và một số thành phố và giáo phận.
Phần sau của tác phẩm Xưng tội bao gồm những suy nghĩ của Augustine về bản chất của thời gian. Các nhà thần học Công giáo miêu tả niềm xác tín của Augustine là Thiên Chúa hiện hữu bên ngoài thời gian, trong sự vĩnh cữu; trong khi thời gian chỉ tồn tại bên trong vũ trụ được tạo dựng bởi Thiên Chúa.
Theo Leo Ruickbie, những cuộc thảo luận của Augustine phản bác pháp thuật, phân biệt pháp thuật với phép lạ, là nhân tố chủ chốt trong cuộc chiến của giáo hội chống lại các tư tưởng ngoại giáo, và trở nên chủ đề trọng tâm trong việc bác bỏ pháp thuật và các phù thuỷ.
[sửa] Augustine và dân Do Thái
Trong Quyển 18, Chương 46 của một trong hai tác phẩm nổi tiếng nhất của Augustine (quyển kia là Xưng tội), Thành của Thiên Chúa (The City of God), ông viết: "Người Do Thái đã giết Ngài (Chúa Giê-xu), không chịu tin nhận Ngài, Ngài đến thế gian để chết và sống lại, nhưng họ bị trừ diệt cách thảm khốc bởi lính La Mã, họ bị bứng nhổ khỏi đất nước mình, bị cai trị bởi dân ngoại, bị tản lạc trên khắp cả đất (đến nỗi không có nơi nào mà không có người Do Thái), như thế chính Kinh Thánh của họ trở nên lời chứng cho chúng ta, xác quyết rằng chúng ta không hề giả mạo lời tiên tri về Chúa Cơ Đốc".
Augustine xem sự tản lạc của dân Do Thái là yếu tố quan trọng vì ông tin rằng đó là sự ứng nghiệm các lời tiên tri, chứng minh rằng Chúa Giê-xu là Đấng Messiah. Ấy là vì Augustine tin rằng dân Do Thái đang bị tản lạc là thù nghịch với Cơ Đốc giáo. Ông cũng trích dẫn lời tiên tri, "Chớ giết họ hết, e rằng họ sẽ quên luật pháp của ta". Một số người dùng lời của Augsutine để đả kích người Do Thái là chống người Cơ Đốc, trong khi những người khác trích dẫn lời của ông để chỉ trích người Cơ Đốc là bài Do Thái.
[sửa] Tác phẩm
- Về Thần học Cơ Đốc, 397-426
- Xưng tội, 397-398
- Thành của Thiên Chúa, bắt đầu khoảng năm 413, hoàn chỉnh năm 426
- Về Ba Ngôi, [[400]-416
- Tóm lược (Enchiridion)
- Khảo lược (Retraction): Vào cuối đời (khoảng năm [[426]-428), Augustine xem lại các tác phẩm của mình theo trình tự thời gian và cho rằng ông có thể viết khác hơn trong một tác phẩm mang tên Khảo lược, phác hoạ trình tự phát triển của người viết và những suy nghĩ sau cùng của ông.
- Sáng thế ký theo nghĩa đen
- Về Sự Tự do Chọn lựa
[sửa] Thư tín
|
|
[sửa] Tham khảo
[sửa] Xem thêm
[sửa] Liên kết ngoài
- Đại cương:
- At UPENN: Texts, translations, introductions, commentaries...
- EarlyChurch.org.uk Extensive bibliography and on-line articles.
- Life of St. Augustine of Hippo, from the Catholic Encyclopedia
- Texts by Augustine:
- Tác phẩm của Augustine of Hippo tại Dự án Gutenberg
- In Latin, at The Latin Library: books and letters by Augustine
- At "Christian Classics Ethereal Library" Translations of several works by Augustine, incl. introductions
- At "New Advent": Several works by Augustine in English, incl. introduction
- The Enchiridion by Augustine
- [1] Full Latin and Italian text resource
- At "IntraText Digital Library": Works by Augustine in several languages, with concordance and frequency list
- Texts on Augustine:
