Portałe:Paexi Baschi

Da Wikipedia, ła ençiclopedia libara.

[[Imagine:{{{sfondo}}}|center]]

[[Image:{{{logo}}}|24x24px]]

I Paexi Baschi

[{{fullurl:{{{link}}}|action=edit}} modifica]

En basco con Euskal Herria se intende sia el posto abità dai baschi, sia l' insieme dei baschi, el popoło basco. El motivo de tale particołarità l'è da risercar in te ła storia basca, che no ła gha quaxi mai visto na unità teritoriale basca; storicamente difati l'è l' atacamento a ła so cultura (e in particolare ła lengoa) queło che gha parmeso ai baschi de mantegner un forte grado de unità nonostante le divixioni de confine e la conservazsión de un patrimonio lenguistico de valore fondamental par l'intiera comunità umana. Se pol quindi dir che un basco l'è principalmente ci parla basco (in basco "Euskaldun") prima che un abitante de Euskal Herria.

Quando che se parla de Paexi Baschi se ga da star tenti a no confondar Euskal Herria con el teritorio de la Comunità Autonoma dei Paexi Baschi, de la qual l'è solo na parte, anca se la ga la stesa bandiera, l' Ikurriña. N'altro termine doparà par indicar Euskal Herria, ma soło in te l'acesión de teritorio dei baschi, l'è Euskadi, conià da Sabino Arana, pare del nasionalismo basco moderno, fato che 'l dona a ła paroła un significato marcatamente połitico. (Va vanti a lèzar...)

[[|Leggi...]]

[[Imagine:{{{sfondo}}}|center]]

[[Image:{{{logo}}}|24x24px]]

Ła łengoa

[{{fullurl:{{{link}}}|action=edit}} modifica]

Ła łéngoa basca (ciamà anca euskara, euskera, vasco o basque) l'è na łéngoa no indoeuropea atualmente parlà in tel nord de ła Spagna (in tel Paexe Basco spagnoło) e in tel sud de ła Franzsa (Paexe Basco francese), dipartimento Pirenei Atlantici. Anticamente el so anbito łenguistego el se estendea a le xone de Aquitania, Ła Rioja, Cantabria, Huesca, Burgos, nord de Zaragoza, fin al Mediteraneo: el nord de ła atuałe Catałogna e parte de i Pirenei Zsentrałi. Ghè inportanti comunità parlanti basco in tuto el continente american, ndo se pol catar baschi de seconda e terzsa generazsión che ancora i parla ła łéngoa in tel diałeto original o secondo forme ibride rixultè da l' incontro de baschi de difarenti rejoni. (Va vanti a lèzar...)

[[|Leggi...]]

[[Imagine:{{{sfondo}}}|center]]

[[Image:{{{logo}}}|24x24px]]

Giografia

[{{fullurl:{{{link}}}|action=edit}} modifica]

El golfo de Bizkaia (in basco Bizkaiko Golkoa, spagnoło golfo de Vizcaya, francexe Golfe de Gascogne, ocitan Golf de Gasconha), l'è un golfo del Oceano Atlantico setentrionałe che el deve el so nome a ła provinçia basca de Bizkaia. El bagna do Stati:

ła costa ocidentałe de ła Francia, da ła Bretagna del sud (Brest) ai Pirenei Atlantici
ła costa setentrionałe de ła Spagna, da i Paexi Baschi al Capo de Ajo in Cantabria.

El gà n' estensión de 225.000 km² e na profondità masima de 4.735 metri. Ła sałinità de l' aqua l'è pari al 35%. (Va vanti a lèzar...)

[[|Leggi...]]

[[Imagine:{{{sfondo}}}|center]]

[[Image:{{{logo}}}|24x24px]]

Ła bandiera

[{{fullurl:{{{link}}}|action=edit}} modifica]

Ła ikurriña l'è el prinsipałe sinbolo dei Paexi Baschi (in basco Euskal Herria) nonché ła bandiera oficiałe de ła Comunità Autonoma Basca dal 1979, ano de aprovasión del statuto de autonomia.

Creà in tel 1894 dai fradei Luis e Sabino Arana (el fondatór del Partito Nasionalista Basco), a l' inisio ła se identificava con el teritorio de ła provincia de Bixcaia (Bizkaia-Vizcaya). In seguito ła ga scomisià a raprexentar tuta Euzkadi, nome che vien dà par indicar tuta ła nasión basca. Con la costitusión de ła Comunità Autonoma dei Paexi Baschi, o de Euskadi, ła se gà adotà come so bandiera ofizsiałe. (Va vanti a lèzar...)

[[|Leggi...]]

[[Imagine:{{{sfondo}}}|center]]

[[Image:{{{logo}}}|24x24px]]

Province basche (Euskal Herriko herrialdeak)

[{{fullurl:{{{link}}}|action=edit}} modifica]