Miryokefelon Savaşı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde, Vikipedi standartlarına uygun değildir ve bu nedenle düzenlenmesi gerekmektedir. Maddeyi Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyip, geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Bu madde Nisan 2008 tarihinden beri, düzenleme isteğiyle etiketlidir. |
Miryokefelon Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bizans-Selçuk savaşı Parçası | |||||||
|
|||||||
Taraflar | |||||||
Bizans İmparatorluğu Destekleyen Kutsal Roma İmp. |
Anadolu Selçuklu | ||||||
Kumandanlar | |||||||
Manuel I Commenus Baldwin John Cantacuzenus Andronicus Vatatzes |
II. Kılıç Arslan | ||||||
Güçler | |||||||
Yaklaşık 25.000 ( 50.000 olabilir) | Bilinmiyor | ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor | Bilinmiyor |
Miryokefalon Savaşı, Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan ile Bizans imparatoru Manuel I Komnenos arasında, Gelendost yakınlarında Miryokefalon'da (Myriokephalon) yapılan savaş (17 Eylül 1176 Salı günü).
Zengi Hanedanının Suriye ve Musul hükümdarı Atabeg Nureddin Mahmud'un ölümü üzerine (1174), büyük bir rakipten kurtulan II. Kılıç Arslan, ertesi yıl, Sivas ve Tokat bölgelerine hâkim olan Danişmendli Beyliğine son verdi.
Manuel, Papaya bir mektup yazarak, zamanın yeni bir haçlı seferi için elverişli olduğunu ve "Anadolu'dan geçen yolun artık güven altına alınacağını" bildirdi.
Bizans İmparatoru Manuel I Komnenos Bizans sınırlarında özellikle Eskişehir yörelerinde yoğun bir şekilde çoğalan Türkmenlerin, Denizli, Kırkağaç, Bergama ve Edremit'e değin Bizans memleketlerine akınlarda bulunmaları üzerine bu akınları önlemek amacıyla Anadoluya yeni kuvvetler göndermekle birlikte düzenleyeceği bir sefer için de askeri hazırlıklara başladı.
Onun bu hazırlılarını haber alan II. Kılıç Arslan, bir elçi heyeti göndererek daha önce yapılan barış antlaşmasının yenilenmesini önerdi.
Fakat İmparator Manuel, Bizansa yöneltilen Türkmen akınlarının durdurulması, Bizansa sığınan Danişmendliler emiri Zünnun ile şehzade Şahinşah'ın, daha önce yönetiminde bulunan memleketlerin Bizansa bırakılması şartıyla buna razı olacağını sultana bildirdi.
Bu şartları kabule yanaşmayan sultan, atlı kuvvetler sevkedip Denizli yörelerine kadar olan Bizans topraklarını ağır bir şekilde tahrip etti. İmparator, Bizans kuvvetleri eşliğinde, önce şehzade Şahinşahı daha sonra da Zünnunu Anadoluya gönderme girişiminde bulundu ise de II. Kılıç Arslan'ın aldığı önlemler karşısında başarılı olamadı; Şahinşah ve Zünnun yeniden Bizans'a kaçmak zorunda bırakıldılar.
Kılıç Arslan, imparatora elçiler göndererek barış isteğinde bulundu, fakat Manuel bunu kabul etmedi. Paphlagonia üstüne giden Andronikos Batatzes,
Bunun üzerine sultanın ikinci barış önerisini de reddeden Manuel, amcasının oğlu Andronikos Batatzesi bir orduyla Paphlagoniaya doğru yola çıkardı ve kendisi de içinde Frank, Peçenek, Macar ve Sırp kuvvetleri bulunduğu orduyla, Anadolu Seçuklu Devleti'nin başkenti olan Konya üstüne yöneldi.
Bunun üzerine uçlarda bulunan kalabalık Türkmen kuvvetleri, Bizans ordusunu şiddetle mukavemet ederek yıprattılar. Kılıç Arslan, Bizans ordusunu, dar ve sarp Miryokefalon (Kumdanlı) vadisinde karşıladı meydan savaşında, Eylül ayı başlarında, Niksar surları önünde Selçuklu ordusu tarafından yenildi.
Batatzes'in kesilen başı, bir zafer nişanesi olarak II. Kılıç Arslan'a gönderildi. Bundan birkaç gün sonra Manuel'in ordusu,Menderes vadisinden geçerek Eğridir Gölü ucundaki Sultandağı dizisine giden dağlık bölgeye girdi. Kuşatma araçları, erzak fazlalığı ve ağır arabalar, ordunun ilerlemesini yavaşlatıyordu. Ayrıca geçmek zorunda oldukları bölge, Selçuklu tarafında tahrip edilmişti.
Bizans ordusunun ilerlediği yol üzerinde, Tribritze denilen ve çıkış yerinde, tahrip edilen Miryokefalon kalesinin bulunduğu bir geçit vardı. Selçuklu ordusu, burada bir dağ yamacında toplu olarak bulunuyordu.
Manuel'in ileri görüşlü subayları,bu ağır hareketli orduyu, çukur yoldan geçirmemesi için imparatoru uyardılar.Fakat ordudaki genç ve tecrübesiz prensler, kendilerine güveniyor, şan ve şöhret kazanmak istiyorlardı.Bunlar,imparatora baskı yaparak onu bu yolda ilerlemeğe zorladılar.
Kendine bağlı küçük beyliklerden yardımcı kuvvetler alan Kılıç Arslan'ın ordusu, hemen hemen Manuel'in ordusuna eşit,ancak daha kötü teçhizatlıydı. Fakat, Selçuklu ordusunun daha fazla hareket imkânı vardı.Bizans öncü kuvvetleri, zor kullanarak geçide girdi(17 Eylül 1176).
Selçuklular, geri çekilerek dağlara saptılar, sonra da imparatorluk ordusu dar yola girdiği sırada, yamaçlardan aşağı inerek geçit içine saldırdılar. İmparatorun kayınbiraderi,bir süvari alayı başında, Selçuklulara karşı saldırıya geçti.
Fakat,bütün adamlarıyla birlikte kılıçtan geçirildi.Geçidin aşağısında bulunan askerler, onun durumunu görüyorlar, fakat sıkışık durumda oldukları için yardım edemiyorlardı.
Manuel, cesaretini kaybederek paniğe kapıldı ve geçitten çıkmak için geriye kaçtı. Bunun üzerine, bütün ordu onu takip etti.Fakat, ağırlıklar yolu kapamıştı. Askerlerden çok azı kurtuldu.Akşama kadar süren savaş sonunda, II. Kılıç Arslan, Manuel'e bir haberci göndererek,derhal geri dönmesi, Eskişehir (Dorylaion) ve Gümüşsu (Sublaion) kalelerini yıkması şartıyla ona barış teklif etti ve kalan ordusuyla geçitten çıktı. Manuel, Bizans'a dönerken, yolda Türkmenlerin sürekli saldırılarına uğradı.
Bu savaş Denizli ili'nin Çivril ilçesinde Düzbel geçidinde vukuu bulmuştur. Aynı ilçede (Çivril ilçesinde) Küfi boğazında geçtiğini iddia edenler varsa da, sağlam bir kanıt sunamamaktadırlar.
[değiştir] Sonuç
- Ağır bir yenilgiye uğrayan Manuel, Selçuklulara karşı inşa ettirdiği Eskişehir ve Uluborlu'nun doğusundaki Sublaion müstahkem mevkilerine geri çekilmeyi kabul etmesinden başka, Selçuklu devletine savaş tazminatı olarak 100 bin altın ödemek zorunda kalmıştır.
Bu zafer sonucunda, Bizansın Selçuklular karşısında savunmada kalması sağlanmış ve dolayısıyla üstünlük Anadolu Selçuklu Devletine geçmiştir.
- Zaferden sonra sultan II. Kılıç Arslan, başta Bağdat Abbasi halifesi olmak üzere, bütün İslam hükümdarlarına birer fetihname göndererek Bizansa karşı kazandığı büyük zaferi müjdelemiştir.
Gerçekte yenilgiye rağmen Bizans ordusunu gelecek yıl ön Asyada'ki savaşlar için önemli bir yıkıntıya uğratmıyordu. Ordu çabuk onarıldı, yeni savaşlarda bazı topraklar ele geçirildi 1177.
Manuel Selçuklu'larla karşılaşmaya devam ediyordu. Küçük savaşlarda bazı başarıları ile 1180 de ölene dek. Ancak, iki güç arasındaki denge dereceli olarak değişmeye başladı.
Miryokefalon askeri etkiden çok psikolojik etkiye sahipti. Miryokefalon savaşı, Selçuk ve Bizans tarihinin dönüm noktalarından biridir. Bu savaşın sonucu Bizans, Anadolu'da üstünlüğünü kaybetti.
[değiştir] Referans
- John Haldon,The Byzantine Wars
- warren Treadgold, A History of the Byzantine State and Society
Çaldıran Savaşı - Mercidabık Savaşı - Ridaniye Savaşı - Mohaç Savaşı - Belgrad'ın Fethi - Preveze Deniz Savaşı - İnebahtı Deniz Savaşı
I. Viyana Kuşatması - II. Viyana Kuşatması - Kutsal İttifak Savaşları - Navarin Deniz Savaşı - Nizip Savaşı - Kırım Savaşı - 93 Harbi - Trablusgarp Savaşı - Balkan Savaşları - I. Dünya Savaşı - Kurtuluş Savaşı - Kore Savaşı - Kıbrıs Barış Harekâtı
Koyu olanlar birden fazla cephe içermektedir