Lizozom

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Lizozom, sitoplazmada bulunan ve genellikle küçük, yuvarlak ve çapları 0,2-0,8 mikron arasında değişen yapılar.

[değiştir] Yapısı

Hücrenin elektron mikroskobuyla incelenmesi sonucu bulunmuştur. İlk kez, De Duve lizozomları tek kat zarla çevrelenmiş, içi homojen olmayan yoğun materyalle dolu oluşumlar olarak tanımlandı. Araştırmalarla bunların içinde asit pH'da etkili 10-12 çeşit hidrolitik enzimler bulunmuşur. Bunlar arasında asit fosfataz, asit ribonukleaz, asit lipaz, lizozom, kollagenaz v.b enzimler vardır. Lizozamlar, eritrositler dışındaki tüm memeli hücrelerinde görülürler. Gelişmiş bitki türlerinde bulunmazlar. Hücre içinde golgi aygıtına çok yakın bölgede granüller biçiminde belirir ve birim zarla kuşatılır. Bunların endoplazmik retikulumu ya da golgi aygıtında meydana geldiği saptanmıştır. Herhangi bir nedenden dolayı lizozom zarı yırtılırsa içindeki sindirim enzimleri sitoplazmaya dağılır ve hücre sindirilir. Bu olaya otoliz ve lizozomun dokuyu sindirmesi olayına da histoliz denir.

Lizozom zarı hidrojen iyonlarını sitozolden lizozom lümenine pompalayarak,içerideki pH'nın pH 5'te tutulmasını sağlar

[değiştir] Görevleri

Lizozomların görevlerinin en önemlisi, hücre içi ve dışı kökenli maddelerin sindirimidir. Ayrıca intihar kesecikleri olarak bilinir. Enzimleri yaşlanmış molekül ve organelleri parçalanır.

Kurbağa larvasının kuyruğunun yok olması, hareketsiz kalan kasların erimesi, yaşlı dokuların, alyuvarların ve mikropların yok edilmesinde lizozom enzimleri etkilidir.

Hücre organelleri
Akrozom | Çekirdek | Çekirdekçik | Endoplazmik retikulum | Endozom | Golgi aygıtı | Hücre duvarı | Hücre zarı | Kamçı | Kloroplast | Koful | Lizozom | Melanozom | Mitokondri | Miyofibril | Parentezom | Peroksizom | Plastit | Ribozom | Sentrozom | Sil | Sitoplazma