Cami Baykurt
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cami Baykurt (bazı kaynaklarda Cami Baykut şeklinde geçmektedir) TBMM 1. Dönemde milletvekilliği ve Mustafa Kemal Paşa'nın reislik ettiği I. İcra Vekilleri Heyeti'nin ilk iki ayında Dahiliye Vekilliği yapmış siyaset adamıdır. Bu anlamda Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk içişleri bakanıdır. Öncesinde (1903) Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün kurucularındandır.
1877'de İstanbul'da doğmuştur. Harp Okulu'nu bitirerek orduya katıldı. Yüzbaşıyken II. Meşrutiyet ilan edilince askerlikten ayrıldı. Fizan mebusu olarak Meclisi Mebusan'a seçildi. Meclisi Mebusan 1. Dönem ve Meclisi Mebusan 2. Dönem'de Fizan mebusluğu görevini 1918'e kadar sürdürdü.
Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve ilk TBMM'ye Aydın Mebusu olarak giren Cami Bey, kısa bir süre (3 Mayıs 1920 - 13 Temmuz 1920 tarihleri arasında) Dahiliye Vekilliği yaptı. Sol görüşlü olduğu için Mustafa Kemal Paşa ile aralarında bazı görüş ayrılıkları çıktı. Eylül 1920'de TBMM temsilcisi olarak Roma'ya gönderildi, geri dönmeyince istifa etmiş sayıldı. [TBMM'nin Londra konferansına davet edildiğinde mevcut kadro içerisinde yer aldı.] Atatürk'ün ölümünden sonra yurda dönen Cami Baykurt, ölümüne kadar bazı gazetelerde köşe yazarlığı yaptı.
1948'de Çok Partili Düzene geçişle birlikte, aralarında Mareşal Fevzi Çakmak’ın da bulunduğu bir grup tarafından kuruluş girişiminde bulunan İnsan Hakları Derneği'nin Zekeriya Sertel ve Tevfik Rüştü Aras ile birlikte önderliğini yaptı.
1958'de vefat etti.
İcra Vekillleri Heyeti Reisi: Mustafa Kemal Atatürk
Umuru Şeriye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili: Mustafa Fehmi Gerçeker • Adliye Vekili: Celalettin Arif Bey → (v.) Zekai Apaydın • Erkan-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili: İsmet İnönü • Müdafa-i Milliye Vekili: Fevzi Çakmak
Dahiliye (İçişleri) Umuru Vekilleri: Cami Baykurt (→) Hakkı Behiç Bayiç (→) Nazım Resmor (→) Refet Bele
Hariciye Vekili: Bekir Sami Kunduk • İktisat Vekili: Yusuf Kemal Tengirşenk • Maliye Vekili: Hakkı Behiç Bayiç (→) Ahmet Ferit Tek • Maarif Vekili: Rıza Nur (→) Hamdullah Suphi Tanrıöver • Nafia (Bayındırlık) Vekili: İsmail Fazıl Cebesoy (→) Ömer Lütfi Argeşo • Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (sosyal yardım) Vekili: Adnan Adıvar
