Katala (ibon)
Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
-
- Tungkol ito sa pamilya ng mga ibon. Para sa ibang gamit, tingnan ang katala (paglilinaw).
| Katala | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Umbrella Cockatoo
|
||||||||||
| Pag-uuring pang-agham | ||||||||||
|
||||||||||
| Subfamily | ||||||||||
|
Microglossinae |
Ang katala o cockatoo [Ingles] ay kahit na anuman sa mga 21 uri ng ibong kabilang sa pamilyang Cacatuidae. Kasama ng mga nasa pamilyang Psittacidae (o mga tunay na loro), binubuo nila ang orden ng mga Psittaciformes. Sinasabing nagmula ang katawagang cockatoo mula sa wikang Malay na may salitang pang-ganitong uri ng mga ibon: mula sa salitang kaka(k)tua {kaka [loro] + tuwah {nakatatandang kapatid na babae o ate}, o kaya mula sa salitang kakak {kapatid na babae} + tua {matanda}.
Mga nilalaman |
[baguhin] Bilang mga nanganganib at maaaring manganib na mga uri ng ibon
Ang lahat ng mga uri ng katala ay pinangangalagaan ng
Kumbensiyon sa Pakikipagug-nayang Pangsangdaigdigan hinggil sa mga Nanganganib na Uri ng mga Likas na mga Hayop at Halaman o Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES), na nagtatakda na ang pangangalakal palabas at paloob ng isang bansa ng mga lorong kinalap ng walang pahintulot.
Nasa ilalim ng pangangalaga ng talaang appendix 1 ng CITES ang mga sumusunod na mga uri ng katala:
- ang katala ni Goffin, Cacatua goffini
- ang katala ng Pilipinas, Cacatua haematuropygia
- ang katala ng Molukas, Cacatua moluccensis
- ang katalang may dilaw na korona, Cacatua sulphurea
- kasama ang kasaklaw-kapatid nitong Citron-crested Cockatoo, Cacatua sulphurea citrinocristata
- katala pam-palma, Probosciger aterrimus
Ang lahat ng iba pang mga katala ay nasa ilalim ng proteksiyon ng talaan appendix 2 (listahan ng mga uring maaaring manganib) ng CITES.
[baguhin] Ang pamilyang Cacatuidae
- Subfamily Microglossinae
- Genus Probosciger
- Palm Cockatoo, Probosciger aterrimus
- Genus Probosciger
- Subfamily Calyptorhynchinae - maiitim na mga katala
- Genus Callocephalon
- Gang-gang Cockatoo, Callocephalon fimbriatum
- Genus Nymphicus (pansamantalang nakalagay dito)
- Cockatiel, Nymphicus hollandicus
- Genus Calyptorhynchus
- Subgenus Calyptorhynchus - mga itim-at-pulang katala
- Red-tailed Black Cockatoo, Calyptorhynchus (Calyptorhynchus) banksii
- Glossy Black Cockatoo, Calyptorhynchus (Calyptorhynchus) lathami
- Subgenus Zanda - mga itim-at-dilaw/puting katala
- Yellow-tailed Black Cockatoo, Calyptorhynchus (Zanda) funereus
- Short-billed Black Cockatoo, Calyptorhynchus (Zanda) latirostris
- Long-billed Black Cockatoo, Calyptorhynchus (Zanda) baudinii
- Subgenus Calyptorhynchus - mga itim-at-pulang katala
- Genus Eolophus
- Galah, Eolophus roseicapilla
- Genus Callocephalon
- Subfamily Cacatuinae - mga puting katala
- Genus Cacatua
- Subgenus Cacatua - ang mga tunay na pinutiang katala
- Katala ni Kumandante Mitchell (o Leadbeater's Cockatoo), Cacatua leadbeateri
- Sulphur-crested Cockatoo, Cacatua (Cacatua) galerita
- Yellow-crested Cockatoo, Cacatua (Cacatua) sulphurea
- Citron-crested Cockatoo, Cacatua (Cacatua) sulphurea citrinocristata
- Blue-eyed Cockatoo, Cacatua (Cacatua) ophthalmica
- Moluccan Cockatoo (o Salmon-crested Cockatoo), Cacatua (Cacatua) moluccensis
- Umbrella Cockatoo, Cacatua (Cacatua) alba
- Subgenus Licmetis - mga corella
- Long-billed Corella, Cacatua (Licmetis) tenuirostris
- Western Corella, Cacatua (Licmetis) pastinator
- Little Corella, Cacatua (Licmetis) sanguinea
- Red-vented Cockatoo, Cacatua (Licmetis) haematuropygia
- Goffin's Cockatoo, Cacatua (Licmetis) goffini
- Ducorps' Cockatoo, Cacatua (Licmetis) ducorpsii
- Subgenus Cacatua - ang mga tunay na pinutiang katala
- Genus Cacatua
[baguhin] Tingnan din
- Iba pang katala ng Pilipinas:
- Psittacus haematurropygius
[baguhin] Mga talasanggunian
- Astuti, Dwi (2004?): A phylogeny of cockatoos (Aves: Psittaciformes) inferred from DNA sequences of the seventh intron of nuclear β-fibrinogen gene. Sulating duktoral, Graduate School of Environmental Earth Science, Pamantasan ng Hokkaido, Hapon. PDF fulltext
- Boles, W.E. (1993): A new cockatoo (Psittaciformes: Cacatuidae) from the Tertiary of Riversleigh, northwestern Queensland, and an evaluation of rostral characters in the systematics of parrots. Ibis 135: 8-18.
- Brown, D.M. & Toft, C.A. (1999): Molecular systematics and biogeography of the cockatoos (Psittaciformes: Cacatuidae). Auk 116(1): 141-157.
[baguhin] Mga talaugnayang panlabas
