Rivolussion fransèisa
Da Wikipedia.
[modìfica] Lë s-ciòp ëd la rivolussionLa rivolussion fransèisa a l'é s-ciopà a Paris ant ël 1789. Ant l'invern dël 1789 a l'avìa fàit na frèid afrosa; j'arcòlt a l'ero ruinà, la disocupassion a l'era àuta e ël tesòr real bele veuid. [modìfica] Ël calendari rivolussionariLa rivolussion fransèisa a l'ha mnà a la modìfica dël calendari, për rompe con col gregorian, ch'a-i era la tëmma ch'a giutèissa con soe memòrie dij sant e soe feste religiose a goerné ant ël pòpol l'afession për ël cristianésim. Ël neuv calendari, studià e prontà da na comission sientìfica dont a fasìo part Lagrange e Lalande, a l'é stàit aprovà da la Convension ij 5 d'otóber 1793; la neuva era a l'ha ancaminà ij 22 dë stèmber 1792, di dla proclamassion dla repùblica. Ël calendari republican a goernava ij 12 mèis, tuti ëd 30 di, dividù an tre décade, abolend le sman-e. Ij sinch di ch'a-i restavo a l'ero destinà a le feste dla Virtù, dël Geni, dël Travaj, dl'Opinion e dle Ricompense. A l'ancamin ij mèis a l'ero andicà mach con ij prim dódes nùmer; peuj a l'han arseivù dij nòm derivà da j'ocupassion ch'as fasìo an coj mèis o da le condission climàtiche stagionaj ch'a-i caraterisavo:
[modìfica] La Rivolussion an PiemontComa an vàire pais d'Euròpa, la Rivolussion Fransèisa an prinsipi a ven vardà con gran speransa, peuj l'andi anessionista dij fransèis e ël clima ëd guèra continua ch'a-i ven dapress a la Rivolussion a mneran vàire gent a passé torna da la part dij Savòja. Vàire marche dël temp e dl'evolussion dl'opinion pùblica piemontèisa a son restà ant j'euvre d'Ignassi Calv. Consegoensa direta dla Rivolussiona sarà la sconda anession a la Fransa, ch'a l'avrà n'efet compless, ën ëmnand da na part a la demolission ëd fior d'euvre architetòniche e militar (antra j'àotre ël Fòrt dla Brunëtta a Susa, ël Fòrt ëd Bard e la Tor sìvica ëd Turin, con sò Tòr meteòrich, faita për ëslarghé la Contrà ëd Dòra Gròssa), e da n'àotra a-j darà ël Piemont n'asset stradal e aministrativ modern. L'anession a mnerà la lenga fransèisa a vnì dominanta ant le class àote ëd Turin. Dapress a la Rivolussion an sità a-i sarà un Teatro Fransèis stàbil, e lë stil dla cultura literaria fransèisa as farà sente për vàire temp, ën rivand ëdcò a ij romansié dla generassion ëd Luis Pietraqua. |
SE LEER! ¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
Për dì la soa ansima a sta pàgina-sì ch'a-i daga 'n colp col rat ant sël tilèt discussion. Për lasseje un messagi a j'aministrator ch'a varda ambelessì. Lìber për chi a veul amprende a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test. Për ёscrive dësgagià, ch'a dòvra la Claviera piemontèisa! E ch'a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero. |