Zespół wstrząsu toksycznego

Z Wikipedii

	Zespół wstrząsu toksycznego
()
ICD-10:	A48
A48.0 {{{X.0}}}
A48.1 {{{X.1}}}
A48.2 {{{X.2}}}
A48.3 {{{X.3}}}
A48.4 {{{X.4}}}
A48.5 {{{X.5}}}
A48.6 {{{X.6}}}
A48.7 {{{X.7}}}
A48.8 {{{X.8}}}
A48.9 {{{X.9}}}

Zespół wstrząsu toksycznego – ang. TTS – toxic shock syndrome – to ostre, zagrażające życiu zatrucie, które charakteryzuje się gorączką, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, wysypką, zaburzeniem czynności wielu narządów wewnętrznych oraz złuszczaniem naskórka w fazie rekonwalescencji.

Choroba została po raz pierwszy opisana w 1978 lecz znana stała się w 1980 wskutek licznych zachorowań wśród miesiączkujących kobiet. Obecnie około połowy wszystkich zachorowań jest związane z menstruacją, ale może także wystąpić w połogu, po septycznym poronieniu, jako powikłanie po zabiegach zwłaszcza ginekologicznych, przy stosowaniu mechanicznych środków antykoncepcyjnych i tamponów dopochwowych. Może również wystąpić w przebiegu schorzeń i uszkodzeń skóry, takich jak oparzenie, odmrożenie, rana skóry, ugryzienie przez owada.

[edytuj] Etiologia

Choroba wywołana jest przez jedną, lub kilka, toksyn wytwarzanych przez gronkowca złocistego. Najczęściej jest to toksyna TSST-1, rzadziej enterotoksyna B. Do rozwoju zespołu wstrząsu toksycznego dochodzi w przypadku, gdy dojdzie do kolonizacji organizmu (warunek wystarczający) lub infekcji gronkowcem złocistym wytwarzającym odpowiednią toksynę oraz u potencjalnego chorego musi występować niski poziom przeciwciał zabezpieczających przeciwko działaniu toksyny. Z uwagi, że przeciwciała te występują dopiero w populacji dorosłych (u 90%), choroba dotyczy najczęściej dzieci i młodych dorosłych.

[edytuj] Objawy chorobowe

gorączka powyżej 38,9°C
erytrodermia – rozlane, plamiste zapalenie skóry
spadek ciśnienia tętniczego krwi
objawy narządowe (przynajmniej 3 z poniższych)
- przewód pokarmowy – biegunka lub wymioty
- układ mięśniowy – bóle mięśni z przynajmniej dwukrotnym podwyższeniem CPK
- objawy zapalenia błon śluzowych: nosogardzieli, pochwy lub spojówek
- nerki: leukocyturia przy braku infekcji dróg moczowych, przynajmniej dwukrotne zwiększenie stężenia azotanów w moczu
- wątroba: przynajmniej dwukrotne podwyższenie poziomu bilirubiny i/lub AlAT i/lub AspAT
- układ krwiotwórczy: trombocytopenia < 100 000/μl
- OUN: zawroty głowy, objawy splątania, dezorientacja
złuszczanie się naskórka, zwłaszcza powierzchnie dłoniowe rąk i podeszwowe stóp w okresie 1 do 2 tygodni od początku objawów

[edytuj] Leczenie

oczyszczenie miejsca wytwarzania toksyny gronkowcowej
wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
szerokospektrumowa antybiotykoterapia, w fazie wstępnej empirycznie obejmująca gronkowca złocistego, a po uzyskaniu antybiogramu leczenie zgodnie z jego wynikiem (w początkowej fazie szczególnie polecane jest dożylne podawanie klindamycyny 3 razy dziennie po 900 mg wraz z antybiotykiem β-laktamowym lub wankomycyną
w ciężkich przypadkach możliwe jest podanie preparatów immunoglobulin zawierających wysoki poziom przeciwciał przeciwko toksynom gronkowcowym
leczenie ewentualnych współistniejących objawów wstrząsu

[edytuj] Rokowanie

Około 2,5% przypadków związanych z miesiączką kończy się śmiercią, natomiast śmiertelność w innych przypadkach sięga 6,5%. Choroba nie pozostawia trwałej odporności, dlatego kobiety chore na tę chorobę nie powinny stosować tamponów dopochwowych i mechanicznych środków antykoncepcyjnych.