Wzgórza Włodzickie
Z Wikipedii
Wzgórza Włodzickie | |
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Masyw Czeski |
Podprowincja | Sudety z Przedgózem Sudeckim |
Makroregion | Sudety Środkowe |
Mezoregion | Obniżenie Noworudzkie |
Mikroregion(y) | Wzgórza Włodzickie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Powiat kłodzki |
Wzgórza Włodzickie – małe pasmo górskie w Sudetach Środkowych, w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim.
Spis treści |
[edytuj] Opis
Wzgórza Włodzickie, niewielkie pasmo górskie złożone z kilkunastu niezwykle widokowych wzniesień nie przekraczających 800 m n.p.m. o powierzchnia ponad 70 km², położone w dorzeczu Włodzicy i jej dopływów w północno-zachodniej części ziemi kłodzkiej. Wciśnięte między Góry Suche a Wzgórza Wyrębińskie. Pasmo ciągnie się na długości 20 km, od miejscowości Świerki do okolic Gorzuchowa. Od południowego zachodu graniczy z Górami Suchymi i Obniżeniem Ścinawki, od południowego wschodu z Kotliną Kłodzką, a od północnego wschodu z pasmami Gór Sowich: Garbem Dzikowca oraz Wzgórzami Wyrębińskimi, od których wzgórza oddziela dolina Włodzicy. Część północno-zachodnia ma charakter wyraźnego grzbietu z kulminacją Włodzickiej Góry (758 m n.p.m.). W środkowej części znajduje się Obniżenie Noworudzkie. Na południowym wschodzie od Obniżenia Noworudzkiego aż do Obniżenia Bożkowa ciągnie się kolejny człon wzgórz z kulminacjami Góry św. Anny (647 m n.p.m.), Góry Wszystkich Świętych (648 m n.p.m.) i Kościelca (586 m n.p.m.). Najbardziej na południowy wschód ciągnie się najniższa część z Chmielnikiem (408 m n.p.m.).
[edytuj] Budowa geologiczna
Wzgórza Włodzickie leżą w obrębie niecki śródsudeckiej i metamorfiku kłodzkiego. Zbudowane są z prekambryjskich gnejsów, amfibolów i diabazów, zieleńców, łupków łyszczykowych, fyllitów, wapieni. Podnóże wzgórza wypełniają warstwy: dewońskie, karbońskie i permskie – piaskowce, zlepieńce, mułowce, łupki kwarcowe, lidyty, na których leży kilkusetmetrowa płyta piaskowców górnokredowych, osadzonych w czasie transgresji morskiej, która w trzeciorzędzie została zdyslokowana.
[edytuj] Rzeźba
Wzgórza Włodzickie pod względem geologicznym przedstawiają strukturę monolitu, którego oś jest zgodna z kierunkiem zrębu uskoku sudeckiego (z północnego zachodu na południowy wschód), poprzecinanego w poprzek przełomami rzek Włodzicy i Dzika, które dzielą blok na trzy części, silnie kontrastujące krajobrazowo z górami, które rozdzielają (Kamiennymi na południowym zachodzie oraz Sowimi na północnym wschodzie). Najwyższe wzniesienia wzgórz nie przekraczają 800 m n.p.m.
[edytuj] Krajobraz
Cały obszar jest górzysty poprzecinany w poprzek przełomami rzek na trzy segmenty, średnio zaludniony i niezalesiony poza nielicznymi wzniesieniami. Większość obszaru zajmują łąki i użytki rolne. Krajobraz w większości przeobrażony, pierwotny podgórski charakter krajobrazu zachowany jest w północno-zachodniej części. W tej najmniej zaludnionej części zachowały się w krajobrazie pozostałości po PGR-rze, który z końcem XXwiek został zlikwidowany.
[edytuj] Wody
Wzgórza odwadniane są przez Włodzicę i Ścinawkę, i ich dopływy (dorzecze Nysy Kłodzkiej) w kierunku południowego wschodui oraz przez Bystrzycę wraz z jej dopływami(dorzecze Odry) w kierunku północnym. Na wzgórzach znajdują się źródła Włodzicy i Bystrzycy.
[edytuj] Komunikacja
- Linia kolejowa Kłodzko – Wałbrzych od strony Kłodzka prowadzi podnóżem południowego zbocza a przez przełom Włodzicy w kierunku Wałbrzycha przechodzi na podnóże północnego zbocza.
- drogi wojewódzkie: droga nr 381 przechodzi północno-wschodnim podnóżem wzgórza przez przełom Włodzicy przechodzi droga nr 385. Po stronie południowo-zachodniej równolegle do wzgórz doliną Marcowskiego Potoku prowadzi widokowa droga lokalna Świerki - Włodowice.
[edytuj] Klimat
Umiarkowany środkowo europejski górski z wpływami oceanizmu. Zachmurzenie: średnie występuje w okresie jesienno–zimowym, najmniejsze w lecie. Opadom często towarzyszą gwałtowne burze z wyładowaniami. Wysokie opady, umiarkowane średnie temperatury roczne, specyficzne położenie oraz wysokość względna terenu tworzą dogodne warunki dla flory i fauny.
- maksimum termiczne: lipiec-wrzesień, średnia temperatura ok. 19°C
- minimum termiczne: styczeń-luty, średnia temperatura powietrza ok. -7°C
- średnia temperatura roczna oscyluje w granicach 7°C
- czas trwania zimy: 15-18 tyg.
- okres wegetacyjny:
- rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia i trwa ok. 185 dni.
- lato termiczne:
- ok. 8 tyg.
- opady roczne:
- w granicach 500-600 mm
- maksimum opadowe: lipiec
- minimum opadowe: luty
- zaleganie śniegu:
- około50 dni
- dominujące wiatry: południowo-zachodnie
[edytuj] Ludność
Okolice wzgórz zamieszkuje ludność napływowa, po wojnie przybyli tu ludzie z centralnej Polski, repatrianci z Kresów oraz ludzie powracający z emigracji (głównie polscy górnicy pracujący we Francji, jak również pozostało tu wielu niemieckich górników, którzy pracowali w okolicznych kopalniach węgla kamiennego. Większość ludności zamieszkuje w środowisku wiejskim.
[edytuj] Ciekawe miejsca
- Włodzicka Góra (757 m n.p.m.) punkt widokowy obiekty i ruiny wieży widokowej
- Dolina Marcowskiego Potoku
- Góra Wszystkich Świętych z wieżą widokową
- Górę św. Anny z nieudostępnioną wieżą widokową.
- Przełom Włodzicy
- Budynki stacji kolejowych w Świerkach, Ludwikowicach kłodzkich, Nowej Rudzie
- Sztuczne ruiny (obecnie już prawdziwe) wieży widokowej na górze Grodziszcze.
[edytuj] Atrakcje
Z większości bezleśnych, szczytów i stoków rozciąga się malownicza panorama Gór Sowich, Gór Suchych, Kotliny Kłodzkiej, a także Kotliny Broumovskiej i dalej położonych pasm górskich. Walory widokowe tych wzgórz doceniono już w ubiegłym stuleciu. Zachowane do dziś pozostałości przedwojennego zagospodarowania turystycznego (wieże widokowe, schroniska, drogowskazy) są już swoistą atrakcją. Godne uwagi są dwie kaplice odpustowe, szereg krzyży i kapliczek przydrożnych oraz zabytki Nowej Rudy Bożkowa i okolic.
[edytuj] Zabytkowe obiekty
- Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w Nowej Rudzie z okazałymi murami oporowymi i schodami od strony ul. Fredry
- Kościół św. Barbary w Drogosławiu (dzielnica Nowej Rudy)
- Barokowa Kaplica Loretańska (ul. Cmentarna)
- dawna Synagoga (obecnie kościół, ul. Kolejowa)
- Most kamienny w ciągu ul. Piłsudskiego, nad ul. Podjazdową (jeden z najstarszych na Dolnym Śląsku)
- Domy Tkaczy nad Włodzicą (ul. Zaułek)
- figura Jana Chrzciciela na rynku
- Kościółek (sanktuarium Matki Bożej Bolesnej)
- Wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych
- Budynki stacji kolejowych w: Świerkach, Ludwikowicach kłodzkich, Nowe Rudzie
- Zamek w Nowej Rudzie
- Wiadukty kolejowe w Ludwikowicach, Świerkach, Nowej Rudzie
- Tunel kolejowy pod Świerkową Kopą (609 m n.p.m.)
- Barokowy kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Ludwikowicach
- Barokowy Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w Świerkach
[edytuj] Miejscowości
- Ludwikowice Kłodzkie
- Włodowice
- Świerki
- Krajanów
- Sokolica
- Dworki
- Borek
- Jaworów
- Bieganów
- Bożków
- Nowa Ruda
[edytuj] Ciekawostki
Na wzgórzu w pobliżu wsi Świerki w 1807 r. podczas wojen napoleońskich miała miejsce potyczka oddziałów pruskich i bawarczyków (w służbie Napoleona. Prusacy zostali rozproszeni i wyparci w Góry Suche, w stronę Czech, gdzie prawie w całości dostali się do niewoli.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Wzgórza Włodzickie - widok na Górę Anny i Górę Wszystkich Świętych
- Wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych
- Wiadukt w Nowej Rudzie
- Ratusz w Nowej Rudzie