Władcy Tahuantinsuyu

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Imperium Inków, Królestwo Inków, Państwo Inków (kecz. Tahuantinsuyu, Imperium Czterech Części, Zjednoczone Cztery Części) - historyczne państwo w zachodniej cześci Ameryki Południowej w okresie swego największego rozkwitu obejmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru oraz częściowo Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny.

[edytuj] Władcy inkascy

Według inkaskiej legendy w bardzo dawnych czasach Słońce zesłało na ziemię swoje dzieci: czterech synów i cztery córki. Wśród nich byli Manco Capac i Mama Occlo Huaco. Dało im złoty pręt i poleciło założyć miasto w miejscu, gdzie zanurzy się cały w ziemię. Jeden z braci po drodze został zamieniony w kamień, inny uwięziony w jaskini. W końcu zostali tylko Manco Capac i Mama Occlo Huaco. W jednej z dolin pręt całkiem zanurzył się w ziemię. Tam założyli miasto, które nazwali Cuzco - "pępek świata". Podzielili je na Húrin Cuzco i Hanan Cuzco. Oznacza to górne i dolne Cuzco.

Hiszpańska wersja tej legendy (mająca na celu udowodnienie, iż Inkowie nie mają prawa do tych ziem) opowiada, jakoby Manco Capac mieszkał w jednej ze wsi andyjskich. Pewnego dnia jako curaca wsi wyruszył w Andy. W dolinie, gdzie leży Cuzco, ukrył się za skałą, a swoim ludziom kazał rozgłaszać, że szukają syna Słońca. Wtedy wyszedł z kryjówki i ogłosił się Synem Słońca oraz pierwszym Inką. Szacuje się, iż było to między 1200 a 1300r.

Drugim władcą inkaskim był Sinchi Roca. Miał on być Inką surowym. Jego dewizy stanowiły podstawę prawa inkaskiego. Rozbudował Cuzco i założył tam szkołę dla chłopców przed 16 rokiem życia oraz klasztor Acclahuasi. Nieco rozszerzył małe państewko. Dzięki jego panowaniu Tahuantinsuyu funkcjonowało sprawnie. Niektóre, wspomniane już jego dewizy to: "Uczyć mogą się tylko wysoko urodzeni; jeśli biedota będzie mieć dostęp do nauki, państwo zginie" "Jeśli ktoś popełni kradzież, winien być ukarany, lecz jeśli popełni kradzież z niedostatku, zostanie ukarany urzędnik, który miał nad nim pieczę".

Trzecim Inką był Lluqe Yuapanqui. Nie prowadził wielu wojen, jego panowanie nie wyróżnia się niczym szczególnym. Prowadził prace budowlane w stolicy, rozbudował miasto. Zostawił po sobie syna Maytę Capaca, czwartego Inkę.

Mayta Capac według Garcilasa de la Vegi podbił Indian Keczua. powiększył państwo, które stało się dosć dużym curacazgo. Prawdopodobnie w jego czasach powstała część sieci dróg andyjskich. O szczegółach jego życia niemal nic nie wiadomo. Możemy się zresztą opierać jedynie na źródłach indiańskich i hiszpańskich. Jego synem był Capac Yuapanqui.

Capac Yuapanqui zanim został Inką miał na koncie kilka udanych wypraw wojskowych. Również organizował podczas panowania niewielkie przedsięwzięcia militarne i budowlane. Był jednym z ostatnich władców, którzy władali jedynie curacazgo, a nie imperium. Na następcę tronu wybrał Inkę Rocę.

Inca Roca udoskonalił system prawny i edukacyjny Inków. Budował klasztory acclahuasi, zorganizował kilka wypraw wojskowych. W Cuzco wzniósł swój pałac, który istnieje do dziś. Był ostatnim władcą legendarnym, dalsi to półlegendarni.