Unua Libro

Z Wikipedii

Unua Libro (eo Pierwsza Książka) - pierwszy podręcznik języka esperanto, określanego jeszcze mianem Lingvo internacia (język międzynarodowy), opublikowany w Warszawie w lipcu 1887 r. przez Ludwika Zamenhofa, pod pseudonimem "Doktoro Esperanto" (stąd późniejsza nazwa języka). Książka została wydrukowana w drukarni Ch. Keltera, przy ulicy Nowolipie 11, w małym formacie - 20,5 x 15 cm - umożliwiającym łatwe rozesłanie jej pocztą na cały świat.

Na 40-stronicowy podręcznik składały się:

• obszerna, 28-stronicowa przedmowa wyjaśniająca założenia autora, budowę języka i przykładowe teksty (tłumaczenie modlitwy Ojcze nasz, fragment Biblii, schemat listu, poezja własna i tłumaczenie utworu Heinego)
• 8 kartoników gotowych do podpisania i wysłania, będących obietnicą nauczenia się zaproponowanego przez Doktora Esperanto języka międzynarodowego, jeśli 10 milionów osób złoży tę samą obietnicę
• podręcznik kompletny składający się z alfabetu i 16 reguł gramatycznych
• na oddzielnej karcie wydrukowany słowniczek złożony z ok. 900 podstawowych rdzeni wyrazowych, z których można było utworzyć za pomocą przedrostków i przyrostków kilka tysięcy wyrazów.

Na początku książki autor zamieścił informację: "Język międzynarodowy, jak każdy narodowy, jest własnością ogółu; autor zrzeka się na zawsze wszelkich praw osobistych do niego" - nie chcąc być postrzeganym jako twórca, a jedynie jako inicjator języka międzynarodowego oraz uniknąć łączenia esperanto z jego osobą (co było jedną z przyczyn upadku języka Volapük).

Pierwsze wydanie w nakładzie 3 tys. egzemplarzy było w języku rosyjskim, ze względu na fakt, że Warszawa znajdowała się w tym okresie w zaborze rosyjskim. Do końca roku pojawiły się także wersje polska (2 tys. egz.), niemiecka i francuska (po 1 tys. egz.) oraz angielska - ta ostatnia została wstrzymana ze względu na błędy językowe, do chwili ponownego tłumaczenia wykonanego przez irlandzkiego filologa Richarda Henry'ego Geoghegana. W 1888 ukazała się także wersja hebrajska.

Autor prosił, aby na podany na ostatniej stronie adres (Wielmożny Dr. L. Zamenhof dla D-ra Esperanto w Warszawie) przysyłać wszelkie uwagi, propozycje zmian itp. Wielu niezdecydowanych prosiło Zamenhofa o opublikowanie większej liczby tekstów w nowym języku, dlatego w 1888 wydana została Dua Libro i "Aldono al la Dua Libro" (dodatek do Dua Libro).