Ulica Legnicka we Wrocławiu

Z Wikipedii

Ulica Legnicka – jedna z najważniejszych arterii wylotowych Wrocławia, prowadzących ze staromiejskiego centrum na zachód, w kierunku Leśnicy, Środy Śląskiej, Legnicy i Frankfurtu nad Odrą. Zaczyna się na placu Jana Pawła II, w miejscu, w którym do 1820 stała Brama Mikołajska nad Fosą Miejską i ciągnie się na zachód, lekko skręcając w kierunku północno-zachodnim. Po około 3,6 km, przy dawnej zajezdni tramwajowej nr 5, za skrzyżowaniem z ulicą Na Ostatnim Groszu, ulica zmienia nazwę na Lotniczą. Do 1945 ulica Legnicka nosiła nazwę Friedrich-Wilhelm-Straße (na cześć króla pruskiego Fryderyka Wilhelma – na odcinku od Fosy Miejskiej do placu Strzegomskiego) i Frankfurterstraße (od pl. Strzegomskiego do ul. Na Ostatnim Groszu).

ul. Legnicka, widok na zachód; po prawej zachowana kamienica nr 21, w oddali pośrodku Bunkier Strzegomski

Bunkier Strzegomski, widok od strony ul. Legnickiej

Trakt ten był początkowym fragmentem szosy berlińskiej (Berliner Chaussee) prowadzącej z Wrocławia do Berlina. Wzdłuż drogi, wzmiankowanej już w 1443, znajdowały się pojedyncze domy i ogrody. Na odcinku między Bramą Mikołajską a zlokalizowanym w rejonie obecnego placu Strzegomskiego kamiennym krzyżem, znajdowało się w 1774 76 domów, a także Gospoda Pod Złotym Mieczem (przy obecnej ul. Sokolniczej). Na Szczepinie, przy Legnickiej nr 42-48, znajdował się cmentarz z kościołem pogrzebowym z 1777.

Po zdobyciu Wrocławia przez wojska napoleońskie, splądrowaniu przedmieść i samego miasta oraz nakazaniu przez zwycięzców rozbiórki murów miejskich w 1807, trakt berliński odbudowano, nadając mu charakter ulicy: zaczęły się tu pojawiać pierwsze większe domy, a później także kamienice, niektóre reprezentacyjne i okazałe. W XIX wieku, po odbudowie po francuskiej grabieży, ulica uznawana była za jedną z najpiękniejszych w mieście^[1]. Rozwijający się od połowy tego stulecia wrocławski węzeł kolejowy przeciął oś ulicy liniami prowadzącymi do Poznania (Posener Eisenbahn) i do Oleśnicy (Rechtsoderufer-Eisenbahn); kolej wybudowała w pobliżu ulicy stację Breslau Nikolaitor ("Wrocław Brama Mikołajska", czynną do dziś jako Wrocław Mikołajów). Na przełomie XIX i XX wieku przy ulicy Legnickiej, w pobliżu instalacji kolejowych, wybudowana została wg projektu Osthoffa i Rimplera rzeźnia miejska i targ bydła. Obiekt ten, jako jeden z nielicznych znajdujących się przy ul. Legnickiej, przetrwał II wojnę światową i oblężenie Festung Breslau w stopniu umożliwiającym jego odbudowę i późniejszą eksploatację^[2]. Zrealizowane w latach 20. i 30. XX wieku założenie tej arterii przewidywało dwujezdniową ulicę z wydzielonym torowiskiem tramwajowym, wzdłuż niej – oprócz bogatych kamienic przy Friedrich-Wilhelm-Straße – powstały m.in. nowe osiedla mieszkaniowe dla średniozamożnych mieszkańców, w tym Popowice na dalszym odcinku (przy Frankfurterstraße i Manfred-von-Richthofen-Platz – dzisiejszym placu Wiślanym). Wojna zrujnowała zabudowę ulicy Legnickiej niemal doszczętnie. Oprócz zabudowań przy rzeźni i zajezdni tramwajowej, do odbudowy nadawało się na tym trzyipółkilometrowym odcinku tylko kilka budynków^[3] oraz betonowy schron z 1942, zaprojektowany przez Richarda Konwiarza.

Przez pierwszy okres po II wojnie światowej niemiecką nazwę miasta Liegnitz spolszczono na "Lignica"; konsekwentnie też wrocławską ulicę prowadzącą w tym kierunku nazwano Lignicką^[4]. Powojenne założenia komunikacyjne arterii nawiązywały do poprzednich, ale trasę wytyczono szerszą, a zabudowę wzdłuż niej – luźniejszą. Przy ul. Legnickiej postawiono w latach 70. osiedla w technologii wielkopłytowej. Wybudowany w 1977, wg projektu arch. Anny i Jerzego Tarnawskich, budynek Dolnośląskiego Centrum Diagnostyki Medycznej "Dolmed" (ul. Legnicka 40) został uznany we Wrocławiu Domem Roku 1977, w kategorii "Najlepszy obiekt użyteczności publicznej"^[5]. Poszerzono także prześwit pod wiaduktami kolejowymi przecinającymi ulicę tak, że mieszczą się tam obecnie swobodnie po trzy pasy jezdni w obie strony, chodniki i dwutorowa linia tramwajowa.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• ulica Legnicka we Wratislaviae Amici

[edytuj] Źródło

• Encyklopedia Wrocławia, 2000, ISBN 83-7023-749-5