Tisza be-Aw

Z Wikipedii

Tisza be Aw (hebr. dziewiąty dzień miesiąca Aw) to święto upamiętniające rocznicę zburzenia Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Według kalendarza żydowskiego, przypada ono w lipcu lub w pierwszej połowie sierpnia. Tisza be-Aw poprzedzone jest trzema tygodniami pokuty, w których (podobnie jak w czasie omer) nie organizuje się żadnych zabaw, nie wolno słuchać muzyki, należy powstrzymać się od jedzenia mięsa i picia wina. Istnieje też zakaz strzyżenia włosów i bród oraz udzielania ślubów. Od pierwszego dnia Aw, a więc na dziewięć dni przed świętem, zdejmuje się parochet znad aron ha-kodesz, także zwoje Tory pozbawia się wszelkich ozdób i dekoracji. Szabat, który przypada w tym okresie, też nosi piętno smutku. Przyjęło się, że hymn Lecha Dodi, śpiewany na powitanie szabatu śpiewa się w tonacji molowej, a w trakcie nabożeństwa odczytuje się Treny Jeremiasza. W przeddzień święta nastrój pokuty jeszcze się pogłębia.

Jest to święto żałoby, w trakcie którego obowiązuje ścisły, całodobowy post trwający od zmierzchu do wieczora dnia następnego. Podobnie jak w Jom Kippur, nie wolno ani się posilać, ani gasić pragnienia. Zakazane jest też mycie się, płukanie ust, używanie kosmetyków, noszenie nowej odzieży i skórzanego obuwia. W tym wyjątkowym dniu zabronione są wszelkie przyjemności i działania dające radość. Zakaz ten rozciągnięto nawet na studiowanie i komentowanie Tory, gdyż zgodnie z zasadami wiary jest ono "słodyczą duszy". Przed zapadnięciem zmroku, podaje się ostatni przed postem posiłek seuda mafseket. W tradycji aszkenazyjskiej przyjęło się, że jest to jajko na twardo posypane popiołem na znak żałoby. Potem należy zdjąć obuwie i usiąść na podłodze. Przez całą następną dobę nie korzysta się z krzeseł ani foteli, siada się albo wprost na ziemi, albo na siedziskach nie dających wygody - niskich taboretach, ławkach itp. Do codziennie odmawianej modlitwy Szmone Esre (hebr. Osiemnaście błogosławieństw) dodawana jest modlitwa pokutna: "Wysłuchaj nas Boże wysłuchaj w dzień naszego postu i naszej pokuty. Jesteśmy bowiem w wielkiej niedoli. Nakłoń się do płaczu naszego i w łaskawości swojej bądź gotów przynieść nam pociechę [...]" W czasie nabożeństwa porannego odmawia się modlitwy pokutne slichot, fragmenty Księgi Hioba, Treny Jeremiasza. Mężczyźni nie zakładają tałesów ani tefilin, a kantor śpiewa lamentacje siedząc na schodach prowadzących do aron ha-kodesz. Synagoga tonie w ciemnościach - gdy zapada mrok uniemożliwiający czytanie modlitw, zapala się tylko niezbędne do tego małe lampki. Po odniesieniu Tory do aron ha-kodesz następuje chóralne śpiewanie kinot, czyli pieśni żałobnych i pokutnych.

Zakończenie obchodów tego święta niesie już elementy nadziei - zawiesza się parochet i okrycia pulpitów, stopniowo zapala się lampy, mężczyźni zakładają szale modlitewne oraz tefilin i recytują modlitwy błagające o pociechę dla Syjonu, odbudowę Świątyni i powrót do Jerozolimy. Następny po Tisza be-Aw szabat nosi nazwę Szabat Nachamu od haftary na ten dzień, zaczynającej się od słów: "Pocieszcie się, pocieszcie, ludu mój", co jest odczytywane jako wiara w łaskę Boga i Jego zmiłowanie nad ludem Izraela.