Tengen (punkt na gobanie)
Z Wikipedii
Tengen (天元, chiń. 天元 - tian1 yuan2, kor. 천원) - to japońska nazwa punktu znajdującego się na środku planszy do go, oznaczająca dosłownie "źródło niebios". Jest to jeden z 9 (obok hoshi i środków 4. linii) wyróżnionych na standardowym gobanie punktów.
[edytuj] Otwarcie w tengenie
Choć najczęściej fuseki zaczyna się od zajęcia rogów, niekiedy czarny rozpoczyna zagraniem na środku. Tę strategię zaczęto poważnie rozwijać w czasie shin fuseki. Ciągle o wiele częściej stosuje się tradycyjne otwarcia, np. w komoku, hoshi, czy (rzadziej) w takamoku lub mokuhazushi, o których uważa się, że dają większą pewność zdobycia terytorium. Jest to również związane z popularnością tzw. reguły róg-bok-centrum, która sugeruje właśnie taką kolejność gry w celu zdobycia maksymalnych korzyści. Dla amatorów wyznacznikiem dobrych ruchów są gry profesjonalistów, a ci kładą pierwszy kamień w tengenie niezwykle rzadko.
Niemniej, udowodniono, że dla wszystkich planszy o rozmiarze nie większym, niż 6x6 ruch ten jest wygrywający, a na planszy 9x9 jest on bardzo silny (ilość możliwych wariacji jest zbyt duża, żeby jednoznacznie stwierdzić, czy również wygrywający). Niektórzy gracze sugerują, że przez analogię powinien to być także bardzo dobry ruch, o ile nie wygrywający, na standardowo używanej planszy 19x19. Choć słuszność tego argumentu jest mocno kwestionowana, goiści są jednak zgodni, że kamień na środku planszy wywiera korzystne wpływy oraz pomaga w toczących się później walkach. Kwestią sporną jest, czy korzyści te są większe, niż w przypadku tradycyjnego fuseki.
W większości przypadków po zajęciu tengenu, wykonuje się najczęściej spotykane ruchy w rogach. W ten sposób czarny gracz oddaje przeciwnikowi sente w zamian za położenie kamienia w centrum, ale ciągle może zająć 2 rogi. Od tego schematu odchodzi fuseki "Wielki Mur" (ang. Great Wall) rozpowszechnione przez Bruce'a Wilcoxa, które polega na zbudowaniu czarnej grupy przypominającej ścianę luźno ze sobą połączonych kamieni przecinającej planszę na pół, podczas gdy biały jest zajęty zajmowaniem rogów.
Spotykaną czasami strategią jest również zajęcie w pierwszym ruchu tengenu, a następnie kopiowanie zagrań przeciwnika. Choć może to być opłacalne, czarny musi przed każdym swoim zagraniem rozważyć, czy nie jest dla niego lepszy inny sposób gry. Ta metoda bywa również używana w partiach między profesjonalistami. W Polsce strategię tę określa się jako Mane Go lub z angielska Mirror Go.
Niekiedy zdarza się też, że to biały gracz kładzie swój kamień w tengenie w czasie fuseki. Z taką sytuacją można się jednak spotkać jeszcze rzadziej, gdyż jest to możliwe dopiero po wykonaniu przez czarnego ruchu, co, wg wielu goistów, daje przeciwnikowi zbyt dużą przewagę.
