Tarpno (dzielnica Grudziądza)
Z Wikipedii
Tarpno jest północną dzielnicą Grudziądza. Niegdyś stanowiło dwie wsie: Wielkie Tarpno i Małe Tarpno.
Obecnie składa się z czterech osiedli mieszkaniowych, w których przeważają domki jednorodzinne:
- Osiedle Tarpno (umowna granica to ulice Karabinierów i Poniatowskiego; dawna nazwa: Osiedle 900-lecia)
- Małe Tarpno
- Wielkie Tarpno
- Nowe Tarpno (ul. Milczewskiego-Bruna i Stachury)
[edytuj] Historia
- W Wielkim Tarpnie, gdzie istniał folwark podległy starostwu, około 1620 r. został zbudowany drewniany kościółek Św. Krzyża, ufundowany przez Jakuba Szczepańskiego, starostę grudziądzkiego i podkomorzego chełmińskiego. Był kościołem filialnym fary grudziądzkiej. Z uwagi na zły stan zachowania został rozebrany w 1829 r., a wyposażenie przekazano do kościoła św. Mikołaja.
- Podczas uroczystości odpustowych 14 września 1769 r. w wyniku napaści huzarów pruskich pod dowództwem Sternberga, którzy przybyli z Prabut w celu werbowania ochotników do wojska, 20 osób zostało zabitych lub ciężko rannych, a świątynia została sprofanowana. Mimo powołania polsko-pruskiej komisji sprawcy nie ponieśli odpowiedzialności.
- 12 maja 1899 do Tarpna dotarła pierwsza linia tramwajowa, łącząca je ze śródmieściem i dworcem kolejowym. W 1977 r. wybudowano pętlę tramwajową, w 1981 r. do Tarpna przedłużono linię nr 2, zapewniającą połączenie z południową częścią miasta.
- W Małym Tarpnie znajduje się kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kaplica na jego dzisiejszym terenie została poświęcona 1 października 1922 r., wcześniej budynek ten służył jako restauracja "Concordia". Po przebudowie wg projektu inż. Jaszkowskiego z Torunia, kościół został poświęcony 23 grudnia 1923 r. Początkowo był tzw. kuracją (filią) fary, a od 1 lipca 1934 istnieje samodzielna parafia. Pierwszy kościół został zniszczony w czasie II wojny światowej, został odbudowany w latach 1946-1948 dzięki zaangażowaniu urzędującego wiele lat po wojnie ks. proboszcza Leona Kuchty. Kościół jest budowlą jednonawową, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i z przylegającą do fasady niską wieżą zwieńczoną neobarokowym hełmem.
- 15 marca 1934 roku Małe i Wielkie Tarpno oraz Tuszewo zostały włączone w administracyjne granice miasta. Powierzchnia miasta wynosiła wtedy 2 831 ha.
- 16 lub 18 lutego 1940 w Tarpnie urodził się Ryszard Milczewski-Bruno, poeta, laureat wielu nagród.
- W latach 1964-1965 wzniesiono Osiedle 900-lecia (nazwa nawiązująca do rocznicy pierwszej wzmianki historycznej o Grudziądzu) złożone z typowych bloków z wielkiej płyty, obliczone na 3500 mieszkańców (obecnie Osiedle Tarpno).
- W 2005 r. zapadła decyzja o rozpoczęciu budowy osiedla Nowe Tarpno na przestrzeni między ulicami Legionów, Powstańców Wielkopolskich, Kruszelnickiego a Kanałem Trynka.
[edytuj] Bibliografia
- Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, praca zbior. pod red. Stanisława Kardasza, t. 8, Dekanat grudziądzki, Toruń, Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1997, ISBN 83-86471-35-2 (kopia cyfrowa)
[edytuj] Linki zewnętrzne
Kawalerii Polskiej • Kopernika • Lotnisko • Mały Kuntersztyn • Mniszek • Owczarki • Rządz • Strzemięcin • Śródmieście • Tarpno • Tuszewo • Wielki Kuntersztyn
