SOLAR-B
Z Wikipedii
| Solar-B | |
 |
|
| Inne nazwy | Hinode |
| Zaangażowani | JAXA (Japonia), NASA (USA), PPARC (Wlk. Brytania) |
| Rakieta nośna | M-V |
| Miejsce startu | Uchinoura, Japonia |
| Orbita (docelowa, początkowa) |
|
| Perygeum | 600 km |
| Apogeum | 600 km |
| Okres obiegu | 96 min |
| Nachylenie | 97,9° |
| Czas trwania | |
| Początek misji | 22 września 2006 (21:36:00 GMT) |
| Wymiary | |
| Wymiary | szer. 1,6 m; wys. 1,6 m; dł. 4 m; dł. paneli słonecznych 10 m |
| Masa całkowita | 875 kg kg |
| Masa ładunku użytecznego | 310 kg |
Solar-B (Hinode) — japoński satelita naukowy do obserwacji Słońca. Po starcie przemianowany na Wschód Słońca (jap. ひので Hinode). Trzeci satelita wyniesiony w tymże celu przez japońską agencję kosmiczną JAXA (i jej poprzedniczkę ISAS). Oprócz Japonii, w projekcie partycypują: amerykańska NASA i brytyjskie Particle Physics and Astronomy Research Council (PPARC). Prace nad projektem trwały od 1997. Pierwotnie zakładano start satelity w 2002. Misję planowano na 3 lata. Solar-B jest następcą japońskiego satelity o podobnym przeznaczeniu, Yohkoh.
Solar-B prowadzi jednoczesne obserwacje fotosfery i korony słonecznej. Znajduje się na orbicie polarnej synchronicznej ze Słońcem, dzięki czemu może prowadzić obserwacje przez osiem miesięcy w ciągu roku, bez przerwy - satelita przez ten czas nie doświadcza zjawiska dnia i nocy.
Strona brytyjska zajmowała się budową teleskopu EIS. Jej finansowy wkład w misję, to ok. 6,39 mln USD. Strona amerykańska wyłożyła ok. 65 mln USD. Wkład ESA, to ok. 8 mln euro; Norwegii, ok. 4 mln euro.
Spis treści |
[edytuj] Cele naukowe
SOLAR-B jest satelitą poświęconym badaniom Słońca. Powierzone cele naukowe:
- Obserwacja tworzenia się i zanikania pola magnetycznego na Słońcu
- Poznanie mechanizmów odpowiedzialnych za podgrzewanie korony ze szczególnym uwzględnieniem obszarów aktywnych
- Obserwacja zmienności jasności Słońca
- Rejestrowanie emitowanego przez Słońce prom. X i UV w celu poznania procesów odpowiedzialnych za transfer energii z fotosfery do korony słonecznej
- Obserwacje erupcji i koronalnych wyrzutów materii z atmosfery słonecznej i poznanie ich mechanizmów
[edytuj] Budowa i działanie
Ważący 875 kg statek zużywa średnio 500 W energii elektrycznej, w tym przyrządy naukowe 140W. Energii dostaraczają dwa panele ogniw słonecznych, o łącznej rozpiętości 10 m.
Komputer pokładowy posiada wbudowaną bezstratną kompresję danych. Rejestrator danych ma pojemność 8 Gbitów. Dane podczas prawie każdej orbity są przesyłane do stacji naziemnej w Svalbardzie, w Norwegii. Kontakt z nią jest nawiązywany ok. 14 razy dziennie. Uzupełnia to komunikację z japońską stacją naziemną w Kagoshima, z którą do kontaktu dochodzi 4 razy dziennie. Codziennie z satelity napływa około 3,2 GB danych. Telemetria jest wysyłana w czasie rzeczywistym z prędkością 500 kbps (lub 4 Mbps w trybie odtwarzania). Dwustronna komunikacja ze statkiem odbywa się w pasmach X i S.
Pozycja statku może być stabilizowana z dokładnością do 0,4 sekundy łuku w ciągu minuty.
Plan misji przewiduje następujące etapu:
- 33 dni po starcie - pierwsze światło teleskopu SOT
- 35 dni po starcie - pierwsze światło teleskopu XRT
- 37 dni po starcie - pierwsze światło przyrządu EIS
- 50 dni po stracie - początkowe obserwacje naukowe EIS
- 52 dni po starcie - poczatkowe obserwacje naukowe XRT
- 60 dni po starcie - poczatkowe obserwacje naukowe SOT
- między 1 a 30 grudnia - faza kalibracji
- 1 stycznia 2007 - faza normalnych obserwacji naukowych
- 27 maja 2007 - udostępniono publicznie dane z obserwacji satelity
[edytuj] Instrumenty naukowe
- Solar Optical Telescope SOT - słoneczny teleskop optyczny - teleskop o średnicy 50 cm o polu widzenia 400 x 400 sekund łuku i rozdzielczości 0,25 sekundy łuku (175 km na powierzchni Słońca). Czuły w zakresie fal od 480 do 650 nm. Optyka teleskopu wykorzystuje układ Gregory'ego z korekcję aberracji sferycznej. Lustro główne posiada ochronną warstwę złota.
- Focal Plane Package FPP - pakiet ogniska - pakiet dwóch przyrządów umieszczonych w ognisku teleskopu:
- magnetograf obrazujący wektory pola magnetycznego o polu widzenia 164 x 164 sekundy łuku. Czułość pola magnetycznego: w kierunku podłużnym 1-5 Gs, w poprzecznym 30-50 Gs. Rozdzielczość czasowa: 5 minut.
- spektropolarymetr o rozdzielczości 2 nm.
- Focal Plane Package FPP - pakiet ogniska - pakiet dwóch przyrządów umieszczonych w ognisku teleskopu:
- SOT został opracowany i zbudowany przez międzynarodowy zespół naukowców z National Astronomical Observatory of Japan, Lockeed Martin Advanced Technology Center, Mitsubishi Electric Corporation, NCAR High Altitude Observatory, Marshall Space Flight Center NASA, i JAXA.
- X-Ray Telescope XRT - teleskop promieniowania rentgenowskiego - teleskop rentgenowski do obserwacji korony słonecznej. Czuły na fotony o energiach od 0,2 do 2,0 keV. Rozdzielczość ok. 1-2 sekundy łuku. Jego układ optyczny jest taki sam jak w satelicie TRACE. Zakres badanych temperatur: 1,25 mln K - 31,7 mln K, z rozdzielczością ok. 1,26 mln K (wartości zależne od rodzaju filtra). Czas ekspozycji od 4 ms do 10 sekund. Pole widzenia 30 sekund łuku. Teleskop jest wyposażony w detektor CCD o wymiarach 2000 x 2000 pikseli. Przyrząd został zaprojektowany i zbudowany we współpracy japońsko-amerykańskiej. Przy jego budowie brały udział: Smithsonian Astrophysical Observatory, Marshall Space Flight Center NASA, JAXA, i z National Astronomical Observatory of Japan (testowanie i kalibracja matrycy CCD).
- EUV Imaging Spectrometer EIS - obrazujący spektrometr dalekiego ultrafioletu - teleskop o ogniskowej 1,9 m i średnicy zwierciadła 15 cm. Długość całkowita przyrządu wynosi 3 m. Wielowarstwowe siatki dyfrakcyjne uginały widmo do dwóch detektorów o zakresie 4 nm każdy (17 - 21 nm i 25 - 29 nm, jednak pochłanianie siatek ograniczało te zakresy do długości poniżej 18 nm i powyżej 20,4 nm). Rozdzielczość 2 sekundy łuku. Rozdzielczość rejestrowanych prędkości materii: 3 km/s dla metody dopplerowskiej i 20 km/s przy badaniu szerokości linii widmowych. Rozdzielczość czasowa w trybie spektroskopowym: od poniżej 1 sekundy do 10 sekund. W trybie obrazowania: 3 sekundy dla zjawisk dynamicznych i 10 sekund dla pozostałych. Pole widzenia: 360 x 512 sekund łuku. EIS został przygotowany przez brytyjskie laboratoria Mullard Space Science Laboratory, The University of Birmingham, Ratherford Appleton Laboratory, amerykańskie Marshall Space Flight Center i Goddard Space Flight Center, Hulbert Center for Space Research, uniwersytet w Oslo, japońskie JAXA i NAOJ. Jest to rozbudowana i zmodyfikowana wersja przyrządu CDS znajdująca się na pokładzie satelity SOHO.
[edytuj] Ciekawostki
8 listopada 2006 Hinode udało się zarejestrować rzadkie zjawisko przejścia Merkurego przez tarczę słonczną.
W dniu 21 marca 2007r Hinode dokonało bardzo ciekawej obserwacji pola magnetycznego nad obszarem aktywnym za pomocą instrumentu XRT. Obrazy ukazują pole magnetyczne Słońca, które jest bardziej turbulentne i dynamiczne niż do tej pory zakładano (zobacz film) !
