Sokole (województwo podlaskie)

Z Wikipedii


Sokole Białostockie
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Michałowo
Strefa numeracyjna (do 2005)	85
Tablice rejestracyjne	BIA

Sokole Białostockie – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Michałowo.

Zalążkiem wsi Sokole była prawdopodobnie karczma zbudowana przez właścicieli dóbr gródeckich przy trakcie Bielsk – Zabłudów – Gródek – Grodno. Pierwsza wzmianka o wsi Sokole pochodzi z 1775 roku. Wtedy Sokole liczyło 5 dymów.

W 1815 roku Sokole wchodziło w skład folwarku Waliły. We wsi mieszkało 6 rodzin chrześcijańskich, tj. Jana Chrzanowskiego, Jana Chrzanowskiego, Tomasza Chrzanowskiego, Cypriana Jarockiego, Jakuba Kozłowskiego i Jakuba Zmitruka, liczące 45 osób oraz jedna rodzina żydowska (5 osób) dzierżawiąca karczmę. Rodziny te razem posiadały: 176 morgów 259 prętów ziemi ornej, 13 morgów 272 pręty łąk, 62 morgi 110 prętów pastwisk i 48 morgów 58 prętów zarośli.

Po 30 latach (1845 r.) liczba mieszkańców Sokola wzrosła do 87 osób (41mężczyzn i 46 kobiet). W tym okresie chłopi posiadali 267 dziesięcin 1050 sążni ziemi, z tego pod siedliskami 13 dz. 540 s., ornej 180 dz. 360 s. i łąk 33 dz. 150 s.

Zebranie dotyczące uwłaszczenia chłopów wsi Sokole odbyło się 13 maja 1887 roku. Uczestniczyło w nim 68 chłopów. Aktami nadania ziemię o ogólnej powierzchni 215 dz. 120 s. (235,43 ha) otrzymało na własność 35 rodzin. Roczna opłata wynosiła 1486 rubli i 25 kopiejek.

W 1887 roku tuż przy północnym krańcu wsi zbudowano linię kolejową Białystok – Wołkowysk. Stworzyła ona mieszkańcom Sokola doskonałe połączenie komunikacyjne z Białymstokiem, do którego ze względu na słabe gleby i drobne gospodarstwa rolne, musieli oni dojeżdżać by podejmować tam pracę. Z komunikacji kolejowej mieszkańcy Sokola masowo korzystają od 1946 r.

W 1921 roku w Sokolu mieszkało 147 osób, w tym 70 mężczyzn i 77 kobiet. Z upływem lat liczba mieszkańców rosła, a szczególnie młodych. W 1943 roku Maria Leśniak – nauczycielka miejscowej szkoły powszechnej, założyła teatr amatorski. Dał on wiele przedstawień w okolicznych wsiach i miasteczkach. Sukcesy teatru zmobilizowały mieszkańców wsi do zbudowania w czynie społecznym budynku dla potrzeb szkoły i Domu Ludowego im. I-go Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Sokolu.

Po 3 latach aktywnej działalności Komitetu, budynek z drzewa był gotowy i 17 listopada 1937 roku odbyło się uroczyste poświęcenie budynku. Na uroczystość przybyło wielu ofiarodawców i baron Manteuffel, a poświęcenia dokonali proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Michałowie ks. Makary Jancewicz i proboszcz parafii prawosławnej w Michałowie ks. Bazyli Górniczuk. W nowo zbudowanym budynku umieszczono Publiczną Powszechną Szkołę i Dom Ludowy im. I-go Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. W okresie II wojny światowej Sokole większych strat nie poniosło.

Po wyzwoleniu wieś była bardzo liczna. W 1946 r. mieszkało tu 246 osób. Znaczna część mieszkańców znalazła zatrudnienia w Białymstoku. W 1957 roku powstało koło Związku Młodzieży Wiejskiej, dzięki któremu od 1965 r. zaczęła się rozwijać działalność kulturalna. Powstał amatorski zespół teatralny. Wystawił on wiele komedii Aleksandra Fredry i wielu innych dramaturgów. Dnia 29 lipca 1972 roku nastąpiło uroczyste otwarcie klubu „Ruch” w Sokolu. Za popularyzowanie sztuki teatralnej Klub został wyróżniony dyplomem Ministra Kultury i Sztuki. Klub w Sokolu zajmował czołowe miejsce na najlepszy wiejski klub. Ponadto zdobył wiele nagród krajowych i wojewódzkich. Poczynając od 1970 r. Sokole gościło Hankę Bielicką, Danutę Kierklo - Czajkowską, Stanisława Mikulskiego, Jana Wojciecha Kryszczaka i wielu innych aktorów. O pracy Klubu i aktywności sokolskiej młodzieży pisało wiele dzienników i tygodników. Aktualnie w Sokolu istnieje świetlica.

Na podst. L. Nos: Monografia Gminy Michałowo, Białystok 1996

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie białostockim.

We wsi istniała Szkoła Podstawowa. W budynku po niej zostało zaplanowane stworzenie Regionalnego Centrum Ochrony Krajobrazu.

W latach 22.07.1960 do 2.04. 2000 roku w Sokolu istniała stacja kolejowa ruchu pasażerskiego - przystanek na trasie Białystok - Zubki Białostockie.

Zobacz też: Sokole, Sokole Pole, Sokole-Kuźnica, Sokolec, Sokolenie