SOHO (sonda kosmiczna)

Z Wikipedii

SOHO (ang. Solar and Heliospheric Observatory) - projekt badawczy współtworzony przez Europejską Agencje Kosmiczną (ESA) oraz Narodową Agencje Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA). W ramach projektu, 2 grudnia 1995 roku, w stronę Słońca została wystrzelona rakieta, która wyniosła bezzałogową sondę kosmiczną na orbitę okołosłoneczną. Sonda znajduje się obecnie w pobliżu punktu libracyjnego L1 układu Ziemia-Słońce, w odległości ok. 1,5 mln km od Ziemi. Została zaprojektowania do prowadzenia badań nad wewnętrzną strukturą tej gwiazdy, zjawiskami zachodzącymi na jej powierzchni oraz nad wiatrem słonecznym i jego wpływem na naszą planetę. Sonda jest cały czas monitorowana z Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda NASA (ang. Goddard Space Flight Center (GSFC)) w Greenbelt, w stanie Maryland (USA). Transmituje nieprzerwanie strumień danych z szybkością 200 kb/s.

[edytuj] Budowa sondy

SOHO ma instrumenty obserwujące Słońce (wykaz poniżej), dwa zasilające panele baterii słonecznych oraz antenę do komunikacji z Ziemią (nie pokazana na schemacie).

Dwanaście głównych instrumentów:

GOLF (Global Oscillations at Low Frequencies - globalne drgania niskiej częstotliwości), który mierzy szybkość zmian pola magnetycznego całej tarczy słonecznej, by dowiedzieć się więcej o jądrze słonecznym.

VIRGO (Variability of Solar IRradiance and Gravity Oscillations – zmienność promieniowania Słońca i oscylacje grawitacyjne), który mierzy oscylacje i stałość całej tarczy słonecznej przy niskich częstotliwościach oraz szczegółowe wydatkowanie energii.

MDI (Michelson Doppler Imager - dopplerowska kamera Michelsona), mierzy zmienność drgań wysokich częstotliwości tworzonych przez fale dźwiękowe, zdobywa informacje o strefie konwekcji - zewnętrznej warstwie wnętrza Słońca.

SUMER (Solar UV Measurement of Emitted Radiation - pomiary emisji promieniowania ultrafioletowego Słońca), który mierzy przepływ plazmy, temperaturę i gęstość w chromosferze i koronie.

CDS (Coronal Diagnostic Spectrometer – spektrometr koronalny), mierzy gęstość, temperaturę i przepływ gazów w koronie.

EIT (Extreme UV Imaging Telescope - teleskop obrazujący w skrajnym ultrafiolecie), bada aktywność i strukturę chromosfery oraz korony słonecznej.

UVCS (UV Coronagraph and Spectrometer – spektrometr i koronograf ultrafioletowy), mierzy gęstość i temperaturę korony.

LASCO (Large Angle Spectrometer COronagraph - szerokokątny koronograf spektroskopowy), który bada strukturę i ewolucję korony Słońca.

SWAN (Solar Wind ANisotropies – anizotropie wiatru słonecznego), który wykorzystuje czułość teleskopów, na charakterystyczne dla wodoru długości fal, do mierzenia całościowego wypływ wiatru słonecznego, monitoruje gęstość heliosfery oraz obserwuje wielko-skalowe struktury strumieni wiatru słonecznego.

CELIAS (Charge, ELement, Isotope Analysis System - system analizy ładunku, pierwiastków i izotopów) bada masę, ładunek, skład chemiczny i rozkład energii jonów w wietrze słonecznym.

COSTEP (COmprehensive SupraThermal & Energetic Particle Analyser - analizator nadtermicznych i wysokoenergetycznych cząstek) określa rozkład energetyczny protonów, jonów helu i elektronów.

ERNE (Energetic and Relativistic Nuclei and Electron - wysokoenergetyczne i relatywistyczne jądra i elektrony) bada skład jonów i elektronów wiatru słonecznego.

[edytuj] Dorobek naukowy

Do największych osiągnięć SOHO należą:

• rozwinięcie prognozowania pogody kosmicznej, pozwalającej na przewidzenie zakłóceń do trzech dni w przyszłość,
• szczegółowe badania i pomiary pod powierzchnią Słońca,
• zdjęcia strefy konwekcji oraz struktury pod powierzchnią plam słonecznych,
• stworzenie obrazu niewidocznej tylnej strony Słońca, pozwalające na zidentyfikowanie regionów, które mogą stanowić później zagrożenie dla Ziemi,
• zidentyfikowanie mechanizmu podgrzewania korony do temperatury 100 razy wyższej niż na powierzchni,
• odkrycie "autostrad" dla energetycznych cząstek, powstałych w wyniki serii erupcji zjonizowanego gazu,
• monitorowanie energii promieniowania słonecznego i zmian w promieniowaniu ultrafioletowym gwiazdy, czynników ważnych dla klimatu Ziemi,
• zidentyfikowanie źródła i mechanizmu przyspieszania wiatru słonecznego,
• zaobserwowanie prawie 1.500 nowych komet.

[edytuj] Linki zewnętrzne:

• Strona NASA poświęcona SOHO