Pierwiosnek maleńki
Z Wikipedii
| Pierwiosnek malutki | |
 Pierwiosnek maleńki |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | pierwiosnkowce |
| Rodzina | pierwiosnkowate |
| Rodzaj | pierwiosnek |
| Gatunek | pierwiosnek maleńki |
| Nazwa systematyczna | |
| Primula minima L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Pierwiosnek maleńki (synonimy: pierwiosnka maleńka, pierwiosnek malutki) Primula minima L. - gatunek rośliny z rodziny pierwiosnkowatych. Występuje w górach Europy - w Alpach, Pirenejach, Apeninach, Karpatach oraz w Bośni. W Polsce występuje głównie w Tatrach, gdzie jest dosyć częsty. Oprócz tego spotyka się go jeszcze w Karkonoszach. Brak go natomiast na Babiej Górze.
Spis treści |
[edytuj] Morfologia
- Łodyga
- Bardzo krótki (1 cm) głąbik.
- Liście
- Zimozielone liście odziomkowe o klinowatym, rozszerzonym na zewnątrz kształcie mają na szczycie wycięte 3 ząbki. Liście są mięsiste i lśniące, gdyż pokryte są woskiem, chroniącym je przed nadmierną utratą wody w czasie upałów.
- Kwiaty
- Na krótkiej łodyżce wyrastają pojedyncze kwiaty, o purpurowym kolorze. Kwiaty mają średnicę ok. 3 cm. Ich dzwonkowaty, pięcioząbkowy kielich ma zrośnięte działki. Korona ma 5 głęboko wciętych płatków, a wewnątrz pierścień białych włosków. Słupek o długiej szyjce zakończony jest kulistym znamieniem.
- Owoc
- Torebka pękająca 5 klapkami. Nasiona liczne i bardzo drobne.
- Korzeń
- Bardzo duży w porównaniu do niewielkiej części nadziemnej. Z nasady korzenia odchodzi jedna, lub więcej odnóg, z których wyrastają różyczki pędów nadziemnych.
[edytuj] Biologia
Bylina. Kwiaty wytwarzające nektar, zapylane są przez trzmiele i pszczoły. Są bardzo duże w stosunku do niewielkiich rozmiarów pędu - to przystosowanie do zwabienia owadów, które w wysokich górach rzadko latają ze względu na często niesprzyjająca pogodę. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Duże korzenie to przystosowanie umożliwiające roślinie przetrwanie w bardzo niesprzyjających warunkach wysokogórskich. Dzięki takiemu systemowi korzeniowemu roślina ta jest odporna na zimno, wysuszający wiatr, a także na długo zalegającą pokrywę śniegową.
[edytuj] Ekologia
Jedna z najbardziej wysokogórskich roślin, oreofit. Rośnie głównie w górnych partiach gór, bardzo rzadko można go spotkać poniżej 1300 m n.p.m. W Tatrach rośnie nawet na najwyższych szczytach (Gerlach 2655 m n.p.m.). Rośnie głównie na granitowym, kwaśnym podłożu, na różnych nawet malutkich półkach skalnych i wśród skał, na piargach, na trawiastych zboczach. W niektórych miejscach można spotkać całe łany tej roślinki. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Juncetea trifidi[1].
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
W Polsce gatunek objęty od 2004 r. ścisłą ochroną gatunkową. Wszystkie jego stanowiska znajdują się na terenie parków narodowych: Karkonoskiego i Tatrzańskiego. Zagrożone są tylko miejsca przy ścieżkach turystycznych, gdzie ulega on wydeptywaniu[2].
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
[edytuj] Bibliografia
- Zbigniew Mirek, Halina Pięknoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
