Pająki

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy zwierząt. Zobacz też: inne znaczenia słowa "pająk".

Pająki
Pająk krzyżak
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Nazwa systematyczna
Araneae^[1]
Clerck, 1757
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Pająki (Araneae) – najliczniejszy rząd pajęczaków, należy do niego ok. 36 tys. gatunków. Są to zwierzęta typowo lądowe, o wielkości od 0,5 mm do 12 cm ciała i do ok 32 cm rozstawu odnóży.

Często samice są większe od samców.

[edytuj] Opis

Zwierzęta o dużej specjalizacji; ciało podzielone na dwie części: głowotułów i odwłok. Głowotułów i odwłok połączone są z przekształconym segmentem odwłoka, tzw. stylikiem.

Głowotułów okryty grubym oskórkiem, pokrytym dodatkowo oskórkowymi włoskami, robiącymi czasem wrażenie sierści.

Odwłok miękki, pokryty cienkim oskórkiem; powstał ze zrośnięcia 12 segmentów, ale ślady pierwotnej segmentacji są widoczne tylko u niektórych gatunków. W tylnej części odwłoka kądziołki przędne.

Kądziołki przędne pająka

Odnóża: na głowotułowiu 5 par odnóży, w tym 4 pary krocznych. Szczękoczułki masywne, dwuczłonowe, zakończone ruchomym pazurem, do którego uchodzi przewód gruczołu jadowego. Nogogłaszczki podobne do odnóży lokomocyjnych, zakończone pazurkami.

Układ krwionośny otwarty

Układ oddechowy: płucotchawki i tchawki

Układ nerwowy skoncentrowany, z dwuczęściowym mózgiem; narządy zmysłów dobrze rozwinięte; oczy proste; szczecinki węchowe; na głowotułowiu 4 lub 3 pary paciorkowatych oczu w układzie będącym cechą charakterystyczną rodziny.

Układ pokarmowy: końcowa część jelita przekształcona w żołądek ssący; obecność gruczołów trzustkowo - wątrobowych;

Układ wydalniczy: gruczoły biodrowe i cewki Malpighiego

Układ rozrodczy: gonady parzyste; czasem nieparzyste; zapłodnienie wewnętrzne;

Behawior: drapieżne

Anatomia samicy pająka: a. szczękoczułki, b. nogogłaszczki, c. żołądek ssący, d. kądziołki przędne e. płucotchawki f. gruczoł przędny g. jaja

Pająk Phidippus mystaceus z Ameryki Północnej

Biotop: Pająki to zwierzęta lądowe. Oddychają płucotchawkami lub tchawkami (w zależności od gatunku).

Jad: Prawie wszystkie pająki posiadają jad, jednak tylko trzy procent z nich może być szkodliwe dla człowieka. Pająki posiadają dwa woreczkowate gruczoły jadowe, znajdujące się u podstawy ich szczękoczułek. U dużych pająków ciągną się one aż do rejonów głowy. Wyróżnia się dwa rodzaje jadu pajęczego – jad hemolityczny i jad neurotoksyczny. Jad neurotoksyczny atakuje układ nerwowy ofiary i jest obecny w większości jadów o działaniu śmiertelnym.

[edytuj] Systematyka

Wyróżnia się 2 podrzędy ze 106 rodzinami:

Podrząd: Mesothelae
- Należy tu 1 rodzina: Liphistiidae
Podrząd: Opisthothela
- Sekcja: Orthognatha (syn. Mygalomorpha)
- Należą tu 32 rodziny: Atypidae (gryzielowate), Antrodiaetidae, Mecicobothriidae, Hexathelidae, Dipluridae, Cyrtaucheniidae, Ctenizidae, Idiopidae, Actinopodidae, Migidae, Nemesiidae, Microstigmatidae, Barychelidae, Theraphosidae (ptasznikowate), Paratropididae, Hypochilidae, Austrochilidae, Gradungulidae, Filistatidae, Sicariidae, Scytodidae (rozsnuwaczowate), Periegopidae, Drymusidae, Leptonetidae, Telemidae, Ochyroceratidae, Pholcidae (nasosznikowate), Plectreuridae, Diguetidae, Caponiidae, Tetrablemmidae i Segestriidae.
- Sekcja: Labidognatha (syn. Araneomorpha)
- Należy tu 76 rodzin: Dysderidae, Oonopidae, Orsolobidae, Archaeidae, Mecysmaucheniidae, Pararchaeidae, Holarchaeidae, Micropholcommatidae, Huttoniidae, Stenochilidae, Palpimanidae, Malkaridae, Mimetidae, Eresidae (poskoczowate), Oecobiidae, Hersiliidae, Deinopidae, Uloboridae, Cyatholipidae, Synotaxidae, Nesticidae, Theridiidae (omatnikowate), Theridiosomatidae, Symphytognathidae, Anapidae, Mysmenidae, Pimoidae, Linyphiidae (osnuwikowate), Tetragnathidae (kwadratnikowate), Araneidae (krzyżakowate), Lycosidae (pogońcowate), Trechaleidae, Pisauridae (darownikowate), Oxyopidae (śpiesznikowate), Senoculidae, Stiphidiidae, Neolanidae, Zorocratidae, Psechridae, Zoropsidae, Ctenidae, Agelenidae (lejkowcowate), Cybaeidae, Desidae, Halidae, Amphinectidae, Cycloctenidae, Hahniidae, Dictynidae (ciemieńcowate), Amaurobiidae, Phyxelididae, Titanoecidae, Nicodamidae, Tengellidae, Miturgidae, Anyphaenidae, Liocranidae, Clubionidae (aksamitnikowate), Corinnidae, Zodariidae, Cryptothelidae, Chummidae, Homalonychidae, Ammoxenidae, Cithaeronidae, Gallieniellidae, Trochanteriidae, Lamponidae, Prodidomidae, Gnaphosidae (worczakowate), Zoridae, Selenopidae, Sparassidae, Philodromidae, Thomisidae (ukośnikowate) i Salticidae (skakunowate)