Pałeczka dżumy

Z Wikipedii

Pałeczka dżumy
Pałeczka dżumy w mikroskopie elektronowym
Systematyka
Królestwo	bakterie
Typ	proteobakterie
Rząd	Enterobacteriales
Rodzina	Enterobacteriaceae
Rodzaj	Yersinia
Gatunek	pałeczka dżumy
Nazwa systematyczna
Yersinia pestis
Barwienie metodą Grama	ujemne

Pałeczki yersinia (na rycinie w kształcie myślników), charakterystycznie wybarwione. Duże, okrągłe komórki z płatowym jądrem komórkowym i ziarnistościami cytoplazmatycznymi to granulocyty.

Pałeczka dżumy (Yersinia pestis) nieprzetrwalnikująca bakteria Gram ujemna o kształcie pałeczki będąca czynnikiem etiologicznym dżumy. Ze względu na kształt została zakwalifikowana do pałeczek, jednak poszczególne bakterie posiadają dużą zmienność wyglądu. Rezerwuarem są zwierzęta (za wyjątkiem wielbłądów) - obecnie głównie susły, świstaki oraz świnki morskie.

[edytuj] Morfologia i fizjologia

W przeciwieństwie do pozostałych bakterii z grupy Yersinia, pałeczka dżumy nie posiada rzęsek oraz - w konsekwencji - zdolności ruchu. Ma otoczkę, którą traci podczas hodowania na podłożach mikrobiologicznych.

Pałeczka dżumy jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury, ale nie ginie przez miesiące w niskich temperaturach. Niszcząco działają zwykłe środki dezynfekcyjne (fenol, lizol).

[edytuj] Właściwości biochemiczne

Pałeczka dżumy posiada wiele cech wspólnych z rodzajem Yersinia - brak rozkładu żelatyny, laktozy przy zachowanej zdolności do rozkładu glukozy i maltozy. Nie wytwarza H₂S. Testem różnicującym może być brak rozkładu mocznika oraz ornityny.

[edytuj] Hodowla

Pałeczka dżumy nie ma wygórowanych wymagań odżywczych - rośnie na zwykłych podłożach z agarem, może również wzrastać na podłożach z żółcią. Temperatura optymalna do wzrostu wynosi 30°C.

Barwienie bakterii daje charakterystyczny biegunowy wygląd, a sam środek komórki nie ulega zabarwieniu.

Potwierdzenie rozpoznania opiera się m.in. na wykonaniu aglutynacji z surowicą przeciwdżumową.

[edytuj] Odmiany

Pomimo że istnieje tylko jeden serotyp (biotyp) bakterii, ze względu na obszar występowania i właściwości biochemiczne wyodrębniono trzy typy.

orientalis - nie metabolizuje glicerolu i melibiozy, brak charakterystycznego obszaru
antiqua - metabolizuje glicerol ale nie melibiozę; obszar występowania to wschodnia Azja oraz centralna Afryka
mediaevalis - metabolizuje glicerol oraz melibiozę; występuje głównie na Bliskim Wschodzie