Markus Zamenhof
Z Wikipedii
Markus Mordechaj Zamenhof (ur. 9 lutego 1837 w Tykocinie, zm. 30 listopada 1907 w Warszawie) - polski radca stanu i profesor Warszawskiej Szkoły Realnej, ojciec Ludwika Zamenhofa, twórcy języka esperanto.
[edytuj] Biografia
Markus Zamenhof urodził się w Tykocinie, w silnie zruszczonej rodzinie żydowskiej. Miał brata Józefa Wolfa Zamenhofa oraz trzy młodsze siostry: Paulinę Schwartzenberg, Rebekę Friedmann i Annę Flamberg. Ojciec Markusa był nauczycielem języków obcych i to on przelał na niego zamiłowanie do poznawania języków obcych. Rodzina Zamenhofów prawdopodbnie wywodziła się z wygnanych w XV wieku sefardyjskich Żydów z Hiszpanii, którzy poprzez Francję przybyli do Tykocina.
W 1858 roku pojął za żonę osiemnastoletnią Rozalię z domu Sofer. Wesele odbyło się w Białymstoku, rok później urodził się ich pierworodny syn - Ludwik. Później urodziło im się kolejne dziesięciorgo dzieci: Fejgla, Augusta, Sora Dwora, Feliks, Hersz, Grzegorz, Mina, Leon, Aleksander oraz Henryk.
Po przeprowadzce z Tykocina do Białegostoku, Zamenhof podjął pracę jako prywatny nauczyciel dzieci rodziny Zabłudowskich. Następnie wraz z młodymi nauczycielami otworzył szkołę "Tora in Derech Erec", w której prócz tradycyjnych nauk żydowskich, wykładano również nauki powszechne. W połowie XIX wieku należał do inicjatorów przebudowy synagogi Chóralnej w duchu reformatorskim. W okresie późniejszym, tuż po upadku powstania styczniowego objął stanowisko nauczyciela języków obcych i geografii w Gimnazjum Realnym. W szkole przeprowadzono reorganizację zwalniając większość polskich nauczycieli, którą kierował dyrektor Iwan Suworow.
Latem 1874 roku rodzina Zamenhofów przeniosła się do Warszawy, gdzie zamieszkała w wynajętym mieszkaniu przy ulicy Nowolipie 28, a następnie przy Muranowskiej 40. Markus Zamenhof podjął tu pracę nauczyciela w Instytucie Weterynaryjnym i Gimnazjum Realnym, gdzie był wykładowcą języka francuskiego i niemieckiego. Dorabiał także korepetycjami oraz urządzoną stancją dla uczniów. Jednak mimo tego sytuacja materialna rodziny nie była najlepsza. W związku z tym Zamenhof podjął się pracy cenzorskiej. Kiedy w 1892 roku zmarła jego żona, pogrążony w żałobie przeoczył w jednym z numerów gazety "Berliner Tageblatt" anons mówiący o alkoholowych spelunkach, których częstym gościem miał być car Aleksander III. Na Zamenhofa nałozono karę 5 tysięcy rubli, która jeszcze bardziej pogrążyła finansowo jego rodzinę.
Markus Zamenhof zmarł 30 listopada 1907 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie.
[edytuj] Stosunek do esperanto
Markus Zamenhof przez wiele lat był przeciwny zamiłowaniom i planom syna do stworzenia sztucznego języka. Uważał, że to czym zajmuje się Ludwik nie zagwarantuje mu w przyszłości środków do życia.
Kiedy Ludwik wyjechał na studia medyczne do Moskwy, zniszczył wszystkie jego notatki. Po powrocie syna zakupił mu podręcznik z zasadami volapuku sądząc, że w ten sposób skutecznie odwiedzie go od tworzenia języka międzynarodowego. Negatywny stosunek Markusa Zamenhofa do poczynań syna uległ zmianie, gdy język esperanto oficjalnie opublikowany w 1887 roku.
[edytuj] Bibliografia
- Tomasz Wiśniewski: Ludwik Zamenhof, Białystok 1987, ISBN 83-03019-64-3