Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Księżna Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless, ur. jako Mary-Theresa Olivia Cornwallis-West, nazywana Daisy (ur. 28 czerwca 1873, zm. 29 czerwca 1943) – arystokratka angielska związana z zamkiem w Pszczynie i zamkiem Książ.

Pochodziła ze znanej rodziny Cornwallis-West. Najstarsza córka pułkownika Williama Cornwallis-Westa, właściciela zamku Ruthin w prowincji Denbighshire i posiadłości Newlands w Hampshire i Marii Adelajdy Virginii Eupatorii z domu FitzPatrick. Szczęśliwe dzieciństwo spędziła w zamku Ruthin w północnej Walii i w dworku Newlands. Była blisko związana z dworem króla Edwarda VII i Jerzego V, spokrewniona z największymi domami arystokratycznymi Wielkiej Brytanii. Jej brat Jerzy był ojczymem Winstona Churchilla. Uważana za jedną z najpiękniejszych kobiet swojej epoki. 8 grudnia 1891 r. poślubiła majętnego księcia pszczyńskiego Hansa Heinricha XV Hochberga. Ślub odbył się w londyńskim Opactwie Westminsterskim, a świadkiem był Edward, ks. Walii. Podczas trwania małżeństwa Daisy i Księcia na świat przyszło czworo dzieci: córeczka która zmarła jako niemowlę i trzech synów Jan, Aleksander (przeszedł na katolicyzm, przyjął obywatelstwo polskie, a podczas II wojny światowej był oficerem u boku generała Sikorskiego) i Konrad, zwany Bolko. Po ślubie i przybyciu do zamku Książ Księżna była zdegustowana atmosferą, warunkami higienicznymi i sztywną etykietą dworską jakie panowały w ówczesnych Niemczech. Próbowała zaadaptować niektóre ze zwyczajów będących w jej kraju, ale nie zawsze potrafiła przełamać panujące tutaj zasady. Dzięki niej jednak przy każdym pokoju gościnnym powstały łazienki. Sprowadziła ogrodnika z rodzinnego Newlands aby urządził ogród w stylu angielskim (niestety dzisiaj możemy podziwiać już tylko namiastkę tego co zachwycało licznych gości zamku). Nie mogła znieść przepychu, z jakim obnosili się Hochbergowie, ale najbardziej brakowało jej ciepła rodzinnego. Była osobą ciepłą, przyjaźnie nastawioną do otoczenia.

Przed I wojną światową państwo Pless prowadzili bardzo wystawne życie. Na taki styl życia pozwalała im olbrzymia fortuna, właściciele – licznych kopalń, hut, elektrowni, cementowni, domów handlowych, zamków w Pless, Fürstenstein (Książ) w Sorau (Żary), dworków na Riwierze, w Berlinie, lasów, pól, cegielni, młynów, hoteli. Jednak Księżna potrafiła się dzielić bogactwem – często urządzała bale charytatywne na których sama chętnie śpiewała (co przyprawiało o zgorszenie "sztywnych" niemieckich arystokratów). Ufundowała sierociniec dla dzieci, przychodnię dla pracujących matek i szkołę dla ubogich dziewcząt.

Jednak małżeństwo Daisy i księcia von Pless przetrwało tylko do 1923 roku (ponoć do rozwodu przyczyniła się plotka o jej związku z cesarzem Wilhelmem II). Książę ponownie ożenił się z młodą arystokratką hiszpańską Klotyldą Silva y Candanamo.

Już podczas I wojny światowej Daisy pomagała rannym żołnierzom w szpitalu polowym, pomagała żołnierzom niezależnie po której stronie walczyli. Słała apele do rządów o ludzkie traktowanie jeńców wojennych. Pracowała w pociągach sanitarnych na frontach serbskim, francuskim i austriackim. Fakt ten, jak i jej angielskie pochodzenie sprawiły, że próbowano zakazać jej działalności charytatywnej.

Księżna po dojściu do władzy Hitlera nie poddała się uwielbieniu dla jego polityki. Podczas II wojny światowej starała się pomagać więźniom obozu koncentracyjnego Gross Rosen dostarczając im paczki żywieniowe.

II wojna światowa przyniosła nazizm i przemoc z którą Księżna nie mogła się do końca pogodzić. Wysiedlona z zamku przez nazistów zmarła 29 czerwca 1943 roku o godz. 19,30 w willi w Wałbrzychu, jako przyczynę zgonu podano zatrzymanie krążenia. Do niedawna nie była znana dokładna data śmierci księżnej. Jednak niedawno udało się odnaleźć w archiwach wałbrzyskiego kościoła ewangelicko-augsburskiego autentyczny akt zgonu. Znajdował się on pośród dokumentów pozostałych po zlikwidowanej parafii ewangelickiej w Szczawienku, do której należała księżna.

Według relacji córki stajennego Hochbergów, Daisy pierwotnie pochowano w mauzoleum rodzinnym znajdującym się w parku zamkowym. Po splądrowaniu grobowca przez żołnierzy Armii Czerwonej (trumnę księżnej rozłupano), służący postanowili przenieść jej szczątki w bezpieczniejsze miejsce. Księżna początkowo spoczęła w parku, niedaleko mauzoleum, jednak świeży grób na tyle zwracał uwagę czerwonoarmistów, że ostatecznie, pod osłoną nocy, przeniesiono zwłoki na parafialny cmentarz ewangelicki w Szczawienku (Nieder Salzbrunn). W latach osiemdziesiątych XXw. podzielił on losy wielu innych niemieckich nekropolii z terenu Dolnego Śląska: został zrównany z ziemią, bez przeniesienia znajdujących się na nim szczątków, a później wybudowano tam osiedle domów jednorodzinnych. Przez kilkadziesiąt lat miejsce pochówku księżnej utrzymywano w ścisłej tajemnicy. Sekret został ujawniony dopiero niedawno, za zgodą wnuka Daisy, księcia Bolka Hochberga von Pless.