Maria Łyczko
Z Wikipedii
Maria Zofia Łyczko ps."Szara" (14 sierpnia 1923 r. - 22 czerwca 2004 r.) - pedagog, sierżant podchorąży AK, harcmistrzyni.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo
Maria Łyczko z domu Birnbaum urodziła się w Skawinie jako córka Mariana (1884-1927), inżyniera dróg wodnych) i Zofii z Kozłowskich (1890-1979). Miała braci: Zygmunta (zm. 1999), Wacława (zm. 1989), Bronisława (podharcmistrz, zginął w 1939 roku) i brata bliźniaka Henryka zmarłego w niemowlęctwie. Szkołę powszechną ukończyła w Krakowie, a następnie uczyła się w Gimnazjum imieniem świętej Rodziny przy ulicy Pędzichów.
[edytuj] Harcerstwo
Wstąpiła do ZHP w 1936 roku do 3 Krakowskiej Drużyny Harcerek imieniem R. Traugutta. W czasie okupacji wstąpiła do ZWZ, przyjmując pseudonim "Szara".
Była łączniczką w zgrupowaniu "Żelbet", przenosząc broń i amunicje na punkty kontaktowe. Po przeszkoleniu w konspiracyjnej szkole podchorążych otrzymała stopień sierżanta podchorążego. Równocześnie już w 1939 r. założyła podziemną drużynę harcerską, będącą kontynuacją jej macierzystej 3 KDH. W konspiracji ukończyła kurs drużynowych harcerskich. Jej drużyna aktywnie uczestniczyła w organizowaniu pomocy dla więźniów obozu koncentracyjnego Gross Rosen oraz działalności na rzecz sierocińca RGO przy Placu Biskupim.
Po wojnie pracowała jako wychowawczyni w przedszkolu. Zaraz po wyzwoleniu ujawniła swoją drużynę, która w ten sposób stała się jedną z pierwszych drużyn harcerskich działających po wojnie w Krakowie. W roku 1947 otrzymała stopień podharcmistrzyni. Drużynę prowadziła do 1949, będąc równocześnie przez krótki czas hufcową I Hufca Harcerek "Oleandry" i kierownikiem Wydziału Służby Dziecku Komendy Chorągwi. W październiku po reaktywowaniu ZHP powróciła do działalności w organizacji. Była zastępcą hufcowego Hufca Kraków-Zwierzyniec, a następnie zastępcą kierownika i kierownikiem Wydziału Kształcenia Komendy Krakowskiej Chorągwi ZHP. 10 września 1957 r. otrzymała stopień harcmistrzyni. Prowadziła szkolenie instruktorskie, będąc komendantką licznych kursów podharcmistrzowskich i drużynowych.
[edytuj] Nieprzetarty Szlak
W 1958 r. w Rabce zorganizowała kurs dla nauczycieli i wychowawców z sanatoriów i prewentoriów dziecięcych. Była to wspólna inicjatywa Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Głównej Kwatery ZHP oraz Ministerstwa Oświaty. Celem kursu było zapoznanie uczestników z metodami pracy harcerskiej i zachęcenie pracowników tych zakładów do podjęcia tej pracy na terenie placówek. Po kursie w roku 1959 jego uczestnicy utworzyli przy GK ZHP drużynę "Nieprzetartego Szlaku".
Początkowo od roku 1959 druhna Maria Łyczko kierowała Referatem Drużyn przy Zakładach Specjalnych w Komendzie Krakowskiej Chorągwi Harcerstwa w Krakowie, a od roku 1961, po jego powołaniu także Sztabem "Nieprzetartego Szlaku" GK ZHP z siedzibą w Krakowie. W tym też roku w kolejnym kursie wzięli udział pracownicy zakładów dla dzieci upośledzonych umysłowo, głuchych, niewidomych oraz nieprzystosowanych społecznie. Druhna Maria Łyczko uczestniczyła w III Zjeździe ZHP, na którym zabrała głos, prezentując działalność drużyn "Nieprzetartego Szlaku" i apelując o przyjmowanie do drużyn dzieci niepełnosprawnych, w latach 1964-1968, była członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej, a w roku 1967 otrzymała stopień harcmistrza Polski Ludowej. Sztab "NS" w roku 1972 przekształcono w Wydział Głównej Kwatery, mieszczący się dalej w Krakowie.
Działalnością "Nieprzetartego Szlaku" druhna Maria Łyczko kierowała przez 29 lat, przyczyniając się do wspaniałego rozwoju tego typu działalności harcerskiej w różnego rodzaju zakładach specjalnych. Poprowadziła 64 kursy dla instruktorów tej specjalności.
Na początku lat osiemdziesiątych, w szczytowym okresie rozwoju było w Polsce około 2,4 tysiąca takich drużyn, skupiających łącznie ponad 50 tysięcy harcerzy i zuchów, sama zaś działalność była wysoko oceniana zarówno z uwagi na znaczenie wychowawcze jak i terapeutyczne. W roku 1986, w którym wydział został przeniesiony do Warszawy, druhna Łyczko przeszła na emeryturę. W 1989 roku była gościem XVII Zjazdu ZHP, a w latach 1990-1993 pełniła funkcje wiceprzewodniczącej ZHP i członka Rady Naczelnej ZHP. W roku 1998 odbyła się Jubileuszowa Konferencja z okazji 40-lecia powstania "Nieprzetartego Szlaku", na której była gościem honorowym. We wrześniu 2003 była owacyjnie witana w Warszawie na uroczystościach 45-lecia "Nieprzetartego Szlaku", a w listopadzie tegoż roku z okazji 80. rocznicy urodzin otrzymała Medal "Za Zasługi dla Krakowskiej Chorągwi ZHP".
[edytuj] Odznaczenia
Została odznaczona Krzyżem Oficerskim (1979) i Kawalerskim (1964) Orderu Odrodzenia Polski (1979), Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Brązowym Krzyżem Zasługi z mieczami, Medalem Wojska (1991), Krzyżem Armii Krajowej (1991), Złotym Krzyżem "Za Zasługi dla ZHP" (1981) z Rozetą-Mieczami (1987), Złotym Medalem Towarzystwa do Walki z Kalectwem (1985), Medalem "Twórca Polskiej Rehabilitacji" (1996), Odznaką "Weterana walk o niepodległość" (2000), Odznaką "Za wzorową pracę w służbie zdrowia" (1965). Jest także kawalerem "Orderu Uśmiechu" (1971) oraz laureatem nagrody im. dr H. Dworakowskiej (1986) i tytułu "Harcerskiego Nowatora" (1984).
Zmarła 22 czerwca 2004 r. w Krakowie. Pochowana została na cmentarzu Salwatorskim 28 czerwca 2004 r.
Na podstawie: [1] Autorstwa hm. Jadwigi Skiby.
